Morgunblaðið - 12.03.1981, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 12. MARZ 1981
Á uppboði hjá Arne
Bruun Rasmussen
Þannig var, að ég átti erindi
til Kaupmannahafnar í síðasta
mánuði. í leiðinni fór ég og
skoðaði myntsýningu, er mynt-
deild danska þjóðminjasafnsins
hafði stillt upp i tilefni af 200
ára afmæli safnsins. Ennfremur
fór ég á myntuppboð hjá þekktu
dönsku uppboðsfirma, Arne
Bruun Rasmussen. Mér hafði
fyrir tilviljun borist upp-
boðsskrá firmans í hendur
nokkrum dögum fyrir brottför
mína héðan. Leit ég í gegnum
hana og rak augun i gersemi
mikið, 10 aura vörupening frá
Grams-verslun. Ég hefi gengið í
maganum með grein um vöru-
peninga í nokkurn tíma. Ætlaði
meira að segja að staðhæfa þar,
að þessi peningur væri þjóðsaga
ein, því mér vitanlega hefir
enginn íslenskur myntsafnari
séð hann. Og svo var hann þarna
allt í einu ljóslifandi og meira að
segja mynd af honum, númer
599 í uppboðsskránni. Peningur-
inn var metinn á 2000 danskar
krónur og tekið fram að hann
væri afar sjaldgæfur. Ekki var
hægt að gera sér neina grein
fyrir væntaniegu söluverði pen-
ingsins en fastlega mátti búast
við, að margir vildu eignast
hann. Ég hafði sjálfur ekki efni
á að kaupa hann þótt mig
auðvitað dauðlangaði í hann. Ég
fór því á fund þekkts myntsafn-
ara og sýndi honum uppboðs-
skrána. Talaðist svo um milli
okkar, að ég keypti peninginn
fyrir hann. Mátti ég bjóða allt að
1,0.000 krónur.
Ég skoðaði peningana, sem
áttu að fara á uppboðið daginn
eftir komuna til Hafnar. Voru
þeir í bökkum á stóru langborði
og sumt var í möppum á hliðar-
borði, t.d. seðlar. A langborðinu
var fjöldi gullpeninga og heil-
margir silfurpeningar, sumir
mörg hundruð ára gamlir. Ung-
ur piltur fylgdist með þeim, sem
voru að skoða báðum megin
borðsins, um 10—15 manns.
Hann hefir þó ekki alltaf haldið
athygli sinni, því 2 peningum var
stolið þarna meðan peningarnir
voru til sýnis í 2 daga. Annar var
norsk silfurspesía frá 1629, met-
in á 5500 krónur. Hinn var
franskur gullpeningur, sleginn
af Filippusi fríða 1285—1314 og
metinn á 7000 krónur.
Ég mætti til uppboðsins um
kortéri fyrir eitt á föstudegin-
um. Rétt á eftir sest svo hjá mér,
þar sem ég sat á fremsta bekk,
kunningi minn, sá sem ég átti að
kaupa peninginn fyrir. Hann
hafði átt erindi til Danmerkur
og í leiðinni fór hann á uppboðið
til að vera viss um að hann fengi
10 eyringinn frá Grams-verslun.
Það er ekki að orðlengja það, að
farið var að bjóða upp myntina á
slaginu klukkan eitt. Uppboðs-
haldarinn hafði sér til trausts og
halds 2 ungar stúlkur, sem
skrifuðu niður hæstu boð og
nöfn hæstbjóðenda. Byrjað var á
númer 560, en númerin þar á
undan höfðu verið boðin upp
daginn áður og um morguninn.
Uppboðshaldarinn spurði hvort
menn vildu kaupa peningana á
matsverði. Ef svo var ekki,
lækkaði hann sig um helming.
Menn gátu þá nefnt lægri tölu og
jafnvel var þeim slegin myntin
undir hálfu matsverðinu. Hitt
var svo algengara, að menn
hækkuðu sig. Allt gekk þetta
hljóðlega fyrir sig. Menn héldu á
lofti hendi, kúlupenna eða gáfu
til kynna á einhvern hátt að þeir
byðu hærra. Á örskammri stund
voru'svo boðin upp 35 númer og
þá var komið að 10 aurunum frá

eftir RAGNAR
BORG
Grams-verslun. I uppboðs-
skránni er peningurinn sagður
vera frá Grams-verslun á Akur-
eyri. Ég hef það aftur á móti
fyrir satt, að Grams-verslun hafi
verið í Stykkishólmi en þetta
skal ég láta þig frétta nánar um,
lesari minn, er ég veit betur.
Uppboðshaldarinn spurði nú
hvort nokkur vildi greiða 2000
krónur fyrir 10 eyringinn. það
vildi enginn. Þá 1000. Það vildu
margir. Taldi þá uppboðshaldar-
inn rösklegb 12-14-16-18-2000-
2200-2400 o.s.frv. upp í 4800. Þá
heyrist aftan úr sal 5000. Kunn-
ingi minn sagði þá að bragði
10.000. Datt þá á salinn grafar-
þögn. Uppboðshaldarinn var
fyrstur til að átta sig eftir
sjokkið, brosti mildilega og sagði
að svona boð líkaði honum og sló
síðan kunningja mínum pening-
inn. Danski myntsalinn, sem
Þessum peningum var stolið, er
peningarnir voru til sýnis fyrr
uppboðið.
10 aurar frá N. Chr. Grams
Handel
boðið hafði líflega á móti, sat nú
í hnipri yfir uppboðsskránni
sinni eftir að hafa misst af
góðum feng.
Næst komu nokkrir islenskir
tíeyringar, en þeir fóru ekki á
hálfu matsverði. Tveggja krónu
peningur frá 1929 í flokki 01—0
fór á 300 krónur, sem er billegt
því hann var metinn á 750
krónur, sem ekki er of hátt
metið. Jóns Sigurðssonar-
gullpeningurinn frá 1%1 var
sleginn á 1300 krónur.
Þegar þessi númer höfðu verið
slegin, fórum við kunningjarnir
af uppboðinu. Fyrir mig var afar
gaman að koma á uppboðið.
Þetta er fyrsta uppboðið sem ég
kem á í útlöndum en hér heima
hefi ég í mörg ár boðið upp hjá
Myntsafnarafélaginu.
Listmunaverslun Arne Bruun
Rasmussen, sem hafði myntupp-
boðið, var stofnsett árið 1948.
Fjöldi sérfræðinga vinnur hjá
firmanu, sem selur fjöldan allan
af góðum gripum árlega, ýmist á
uppboðum eða í versluninni.
Myntuppboð er tvisvar á ári, en
svo eru mörg listmuna- og mál-
verkauppboð. í bók sem ég á um
verslunina eru myndir af mörg-
um dýrgripum. Þar er m.a. mynd
frá sýningarsalnum í Breiðgötu
þar sem hanga mörg málverk
eftir Jón Stefánsson, sem versl-
unin síðan seldi. Er ég skoðaði
mig um, sá ég marga fagra gripi
úr silfri, eir, postulíni og tini og
mörg málverk, teppi og postu-
línshlutir voru til sölu þarna,
eða biðu þess að komast á
uppboð.
Rögnvaldur Þorleiísson læknir:
Dagblaðið, lögregl-
an og sannleikurinn
Þann 6. des. sl. birtist ramma-
frétt á forsíðu Dagblaðsins, þar
sem því er dróttað að iæknum sem
starfsstétt, að þeir hylmi yfir
ölvunarakstur hver hjá öðrum sbr.
yfirskrift fréttarinnar „Er sam-
trygging meðal lækna í ölvunar-
akstrinum?"
I þessari stuttu grein tekst
blaðinu að koma fyrir mörgum
rangfærslum, er síðar verður að
vikið en niðurlag greinarinnar er
svofellt: „Þess skal getið, að sá,
sem tekinn var á fimmtudag fyrir
meint ölvunarakstursbrot, út-
skrifaðist skv. Læknatalinu frá
Læknadeild HÍ sama dag og lækn-
irinn, sem var vakthafandi á
Slysadeild, er beiðni um blóðsýni-
tökuna var hafnað."
Fer naumast á milli mála, að
þarna er ég persónulega sakaður
um afbrot, í því fólgið, að reyna að
skjóta manni undan réttvísinni
sakir kunningsskapar. Orðalagið
er að vísu Gróu á Leiti.
Með því, að fréttin eða greinin
birtist í alræmdu slúðurblaði,
þótti mér eftir atvikum lengi vel
réttast að láta hana sem vind um
eyru þjóta, vitandi það, að Gróu-
sögur verða í raun trauðla bornar
til baka. Þessar aðdróttanir
Dagblaðsins leiddu hins vegar til
þess, að ýmsir kunningjar mínir
og margt fólk mér lítt kunnugt, sá
ástæðu til þess að spyrja mig í
tíma og ótíma að því, hvort ég
hefði í rauninni verið að hylma
yfir með starfsbróður í meintu
afbrotamáli.
Er mér tók að leiðast þóf þetta,
hringdi ég þann 4. feb. í Jónas
Kristjánsson ritstjóra, er mér
skilst að sé ábyrgðarmaður Dag-
blaðsins og þess, sem þar birtist
og ávítaði hann ströngum orðum
fyrir rógskrif blaðsins þann 6/12
um læknastéttina og mig persónu-
lega svo og ranghermi marghátt-
uð, er fram komu í forsíðufrétt-
inni. Ég benti honum ennfremur
á, að blaðið hefði, a.m.k. í þessu
tilviki, þverbrotið grundvallar-
reglur heiðarlegrar blaðamennsku
með því að reyna ekki að afla
alhliða upplýsinga um fyrrgreint
atvik heldur prenta frásögn eins
aðila, sem virðist vera lögregla,
eins og síðar verður að vikið.
Fréttin væri auk þess í slefbera-
stíl.
Jónas kvaðst ekki muna efnis-
atriði í þessu tilfelli en aðspurður
kvað hann Dagblaðið oft fá upp-
lýsingar frá lögreglunni, þótt
hann hvorki vildi né gæti greint
frá því, hvort svo hefði verið í
þessu máli. Benti hann mér á, að
ég hefði getað komið á framfæri
leiðréttingu á því, sem ég taldi
rangt með farið, en látið það undir
höfuð leggjast.
Nokkur orðaskipti urðu um
þetta atriði en efnisleg niðurstaða
varð sú, að Jónas taldi eðlilegt að
birta „fréttir" án þess að kanna
heimildir, ef þeim, sem ranghermi
bitnaði á, væri gefinn þess kostur
að leiðrétta „fréttina" síðar. Skv.
þessari siðfræði ritstjórans gæti
Dagblaðið búið til og birt hvaða
slúðursögu sem væri, um hvern
sem væri, svo fremi að það gæfi
honum tækifæri til þess að leið-
rétta Gróusöguna síðar.
Ég skýrði ritstjóranum frá efn-
isatriðum málsins, þ.e.a.s. hvers
vegna blóðsýni var ekki látið
lögreglu í té í þessu tilfelli og
benti honum jafnframt á, að vildi
blað hans reyna að bera sannleik-
anum vitni og stunda svokallaða
rannsóknarblaðamennsku fremur
en slúðurblaðamennsku, væri rétt
að blaðið kynnti sér hvort rök
meints sakbornings í þessu máli,
kynnu að eiga sér einhverja stoð.
Næst gerðist það, að síðdegis þ.
12. feb. hringdi í mig á vinnustað
maður, er kvaðst heita Atli Stein-
arsson og vera blaðamaður sá, er
samdi fyrrgreinda frétt, er birtist
í Dagblaðinu 6/12. Hann kvaðst
hafa haft spurnir af því, að
eitthvað kynni þar að hafa verið
missagt og sum atriði málsins
ekki komizt til skila. Ég tjáði
honum þá, að ég væri önnum
kafinn við að ljúka mörgum verk-
efnum, þar eð ég færi í hálfs
mánaðar frí erlendis með morgni
en lét þó tilleiðast að eyða nokkr-
um mínútum í að skýra honum í
síma frá málavöxtum eins og þeir
raunverulega höfðu verið, að því
er mér var bezt kunnugt.
Fyrst af öllu áminnti ég hann þó
fyrir ranghermi og slefburð í
fréttinni. Hann viðurkenndi, að
hann hefði með öllu látið undir
höfuð leggjast að reyna að hafa
samband við mig eða aðstoðar-
borgarlækni til þess að fá upplýs-
ingar um málsatvik eða umsögn
um þá ásökun um brotlega breytni
mína persónulega og læknastétt-
arinnar í heild, er hann bar fram í
fyrrnefndri grein.
Ég skýrði honum síðan frá
efnisatriðum málsins á sama hátt
og ritstjóranum Jónasi og benti
honum á að vanda sig betur næst,
þegar hann tæki sér penna í hönd.
Ekki nefndi Atli, að hann myndi
birta neitt af því, sem okkur fór á
milli í simanum.
Er ég kom til landsins aftur að
lokinni utanför, hálfum mánuði
síðar, var mér tjáð, að Dagblaðið
hefði birt svokallað viðtal við mig
þ. 14. feb. og hefði viðtal þetta
valdið allmiklum úlfaþyt, einkum
í röðum lögreglumanna, sbr. um-
mæli Björns Sigurðssonar for-
manns Félags lögreglumanna í
Dagblaðinu 19. feb., þar sem Björn
kveður lögreglumenn borna þung-
um sökum í viðtalinu og kveður
Lögreglumannafélagið hafa gert
ráðstafanir til þess að „leita laga-
legra leiða til að ómerkja þann
kjafthátt, sem fram kemur í
viðtalinu".
Mér er að vísu ekki fyllilega
ljóst, hvað lögreglumaðurinn vildi
tjá með orðinu „kjaftháttur" en
mér skilst, að það sé eitthvað
neikvætt. Orðið mun ekki þykja
kurteisislegt.
Um svokallað viðtal i Dagblað-
inu þann 14. feb. er í stuttu máli
þetta helzt að segja: Þar er með
sitt hvað farið af ónákvæmni og
margt beinlínis ranglega eftir mér
haft. Þannig er ekkert af því, sem
sett er innan tilvitnunarmerkja
orðrétt eftir mér haft, auk þess,
sem blaðamaður gerir eigin hugs-
anir að mínum, svo sem þegar
hann hefur það eftir mér, að
lögreglumenn hafi ekið einkenn-
isklæddir undir áhrifum áfengis,
svo sannazt hafi. Þetta sagði
blaðamaðurinn mér í símanum en
ég hafði aldrei heyrt það áður.
Nokkrar ábendingar mínar um
möguleika á misferli í réttarkerf-
inu á þessum vettvangi, gerir
hann að staðhæfingum o.s.frv.
Skv. þessu hefur lítið af þeim
leiðbeiningum, er ég gaf honum
um umgengni við sannleikann,
tollað í honum. Vera má, að
missagnir hans og rógburður í
greinunum báðum, stafi ekki af
illum vilja hans. Hitt er ömur-
legur vitnisburður einum blaða-
manni, að hafa á 31 árs starfsferli
ekki lært að greina milli eigin
hugsana og frásagnar annars veg-
ar og orða viðmælanda hins vegar
auk þess, sem honum er enn ekki
ljóst orðið hvað tilvitnunarmerki
tákna.
Ég vil nú leyfa mér að rekja
efnisatriði þessa máls og gefa þar
með þeim, sem áhuga hafa, t.d.
hlutaðeigandi lögreglumönnum
eða félagssamtökum þeirra, kost á
því að bera þau saman við það,
sem fram kemur í Dagblaðinu.
Þann 4. des. 1980, kl. 17.40, var
fluttur á Slysa- og sjúkravakt
Borgarspítalans maður nokkur, að
tilhlutan lögreglu. Var hann flutt-
ur þangað i sjúkrabil, að sögn af
Lögreglustöðinni í Reykjavík. Til-
efni flutningsins á Slysa- og
sjúkravaktina var það, að maður-
inn kvartaði um verk og þyngsli
fyrir hjarta en jafnframt fylgdu
honum tveir lögregluþjónar, er
kröfðust þess, að honum væri
tekið blóðsýni, með valdbeitingu
ef þörf krefði vegna meintrar
ölvunar við akstur.
Tíðkanlegt hefur verið, að að-
stoðarlæknar þessarar deildar
önnuðust töku blóðsýna að ósk
lögreglu og hafa sérfræðingar
deildarinnar þar að jafnaði hvergi
naerri komið.
I þessu tilviki neitaði sakborn-
ingur að láta blóðsýni í té. Vakt-
hafandi aðstoðarlæknir á Slysa-
og sjúkravaktinni taldi sögu sjúkl-
ings og einkenni gefa til kynna, að
hættulegt gæti verið að beita hann
ofbeldi við blóðtöku og neitaði því
þeirri gerð. Aðstoðarlæknirinn
kvaddi síðan til lækni af Lyflækn-
ingadeild spitalans til að meta
ástand sjúklings og til þess að
veita honum meðferð, ef hann
teldi það nauðsynlegt.
Rannsókn lyflæknisins sannaði
hvorki né afsannaði, að um
hjartaverk væri að ræða enda
slíkt oft á tíðum ómögulegt, en
manninum var veitt meðferð eftir
því, sem þurfa þótti við slíkum
verk.
Hjúkrunarkona, sem tók á móti
sjúklingnum við komuna á spítal-
ann og fylgdist með framvindu
Brautskráningar frá Tækniskóla ísiands
Á árinu 1980 voru eftirfarandi
brautskráðir frá Tækniskóla ís-
lands:
Byggingatæknifræðingar
Eiríkur Greipsson
Haukur Magnússon
Jóhannes Snorrason
Kristján Knútsson
Leifur Þorsteinsson
Pétur Einarsson
Sigurður Geirsson
Byggingatæknar
Agnar Guðlaugsson
Ágúst Þór Gunnarsson
Gunnar Einarsson
Raftæknar
Brynjar Bragason
Egill Sigmundsson
Geir Björnsson
Guðlaugur Valtýsson
Hermann Jónsson
Jón Gunnar Jónsson
Magnús Rúnar Magnúson
Sigurjón Bjarnason
Vignir Hjaltason
Meinatæknar
Aðalbjörg Jónasdóttir
Anna S. Arnþórsdóttir
Anna K. Ásgeirsdóttir
Anna Hjálmarsdóttir
Anna G. Sigurðardóttir
Anna A. Antonsdóttir
Björk Helgadóttir
Edda S. Óskarsdóttir
Guðríður Þórhallsdóttir
Helga K. Magnúsdóttir
Inga H. Ásgrímsdóttir
Jónína Jóhannsdóttir
Kristín A. Einarsdóttir
Kristín Halldórsdóttir
Lísbet Grímsdóttir
Sigrún B. Halldórsdóttir
Sigrún Sigvaldadóttir