Tíminn - 17.07.1965, Blaðsíða 4

4
TÍMINN
LAUGARDAGUR 17. júlí 1965

Ólafur Gunnarsson:
Rannsóknir í þágu
fræðslumála
FJórða
grein
Þýðine skólanna fyrir menn
ingarþjóðfélögin eykst með ári
hverju Meðan fólk flest um
heim allan bjó í strjálbýli var
uppeldi allt miklu eðlilegra en
nú er. Börnin sáu störf hinna
fullorðnu fyrir sér frá blautu
barnsbeini og lærðu þau smám
saman þegjandi og hljóðalaust.
Nú búa tugir milljóna í stór-
borgum og þar skapast mörg
vandamál, sem óþekkt voru áð
ur.
Þjóðfélög tækninnnar hrúga
hundruðum og jafnvel þúsund-
um m»nna saman á sama vinnu
staðinn. Oft eru heimilisástæð-
ur þannig, að húsfreyjan verð-
ur að vinna utan heimilisins
átta klukkustundir á dag. Til
þess að greiða götu foreldr-
anna, sem þannig stendur á
fyrir er komið á fót vöggu-
stofum, barnagörðum, frí-
stundaklúbbum og síðar
skólum. Það er misskilningur
að halda að fremsta hlutverk
skólamanna í stórborg sé að
kenna börnunum ákveðin
fræði, fyrsta skylda þeirra er
að forða börnunum frá því að
flækjast eftirlitslaust á götun-
um. Kennari, sem starfar í stór
borg verður þannig miklu
meiri uppalandi en kennari í
fámenni, sem getur leyft sér
þann lúksus að gera sjálfa
þekkingarmiðlunina að aðalatr
iðinu.
Með tilliti til þess sem ég
hef minnzt á áður, og sem sýn-
ir, að þekkingin, sem hægt er
að troða inn í marga litla kolla
er ekki á marga fiska, er ekki
nema eðlilegt að reynt hafi
verið að skyggnast eftir leið-
um til að gera starf kennar-
anna í þágu barnanna enn þýð-
ingarmeira en gerzt hefur áð-
ur. Er ég nú kominn að þeirri
grein sálfræðinnar, sem vinnu-
sálfræði nefnist, en sem mér
vinnst ekki tími til að gera
nein skil hér.
Hlutverk vinnusálfræðinn-
ar er í sem fæstum orðum
þetta. Hann veitir unglingum
starfsleiðbeiningar, hæfnis-
prófar þá, sem þess óska. Til-
gangurinn er sá, að koma sem
flestum á sem réttasta hillu í
lífinu. Vinnusálfræðingur reyn
ir að fylgjast með því sem er
að gerast í atvinnulífi þjóða
og reikna út eftir því sem hægt
er hvar atvinnumöguleikar
muni verða mestir í framtíð-
inni. Þá aðstoðar vinnusálfræð
ingur við ráðningu fólks til
ákveðinna starfa þannig, að
hann reynir með hæfni- og skap
gerðarprófun að velja þá menn
eina til starfa, sem þar eiga
heima. Þá reynir vinnusálfræð-
ingur að bæta samband vinnu-
veitenda og vinnuþiggjenda
báðum aðilum til góðs, hann
leiðbeinir verkstjórum við
verkstjórn, og verkamönnum í
aðlögun að vinnustað. Hann
reynir að hafa áhrif á starf-
semi ungmennafélaga til hags-
bóta æskunni.
Eins og nærri má geta leit-
ar vinnusálfræðingur mjög
samvinnu við kennara, því þeir
eru allra manna kunnugastir
æskunni og um leið velviljað-
astir í garð unglinga. í Banda-
ríkjunum er það orðinn sjálf-
sagður hlutur að veita starfs-
leiðbeiningar í efstu bekkjun-
um í öllum skólum og er farið
að breyta kennslunni þannig,
að hún verði beinlínis undir-
búningur undir lífið sjálft. Áð-
ur en langt um líður mun þró-
unin vera orðin slík, að flest-
ar þjóðir munu fyrirgefa börn-
um sínum, þótt hann viti ekki
hvar Fez, Togoland og jafnvel
Natal eru, ef þau kunna að
handleika hamar og hefil. Þeir
tímar munu koma að verð-
launakeppni skólaþátta verði
ekki miðuð við: Hann byggir
sér hreiður í dæld o.s.frv. held
ur fremur, hvenær sáningar-
tími nytjaplanta hefjist.
Bandaríkjamenn hafa riðið á
vaðið í þessum efnum eins og
á svo mörgum öðrum sviðum í
uppeldismálum. Englendingar
og Norðurlandaþjóðirnar eru á
mörgum sviðum komnar eins
langt og á sumum sviðum eru
Danir komnir lengra en Banda-
ríkjamenn a. m. k. í skólasál-
fræði. Hvað hana snertir eru
allar Norðurlandaþjóðirnar
nema við fslendingar komnar
langt, t. d. voru 3500 ungling-
um veittar starfsvalsleiðbeining
ar í Osló s. 1. ár.
Bylting sú, sem orðið hefur
í okkar þjóðfélagi á síðustu
áratugum og þó einkum á síð-
ustu 12 árunum valda því, að
við verðum að endurskoða for
stöðu okkar til uppeldismála
í fullri einlægni og alvöru. At-
burðir þeir, sem eru að gerast
svo að segja vikulega hér í
Reykjavík meðal æskumanna,
eru svo alvarlegir að ekki dug-
ir annað en grípa alvarlega í
taumana. Það verður ekki gert
með orðum einum. Hver oz
einn einasti ábyrgur uppalandi
verður að líta á það sem sína
aðalskyldu að útvega æskunni
verkefni, sem hún getur unað
við og þroska má hana á allan
hátt. í því sambandi er það ekk
ert aðalatriði hvort mikið eða
lítið fæst fyrir unnið starf í
bráðina, aðalatriðið er, að æsk-
an skapi verðmæti um leið og
hún eykur þroska sinn í stað
þess að eyða verðmætum um
leið og hún brunar niður sið-
ferðisbrekkur þjóðfélagsins.
Allir, sem útvega þó ekki sé
nema einu ungmenni starf,
sem heillar huga þess og hjálp-
ar því á eðlilega þroskabraut
hafa unnið gott starf í þágu
einstaklings og heildar.
Síðan Reykjavík varð svo
stór, að pabbi og mamma eru
þess ekki umkomin að tengja
barnið sitt eðlilegum böndum
við atvinnulífið eru kennararn
ir líklegustu mennirnir til þess
að gera það á heillavænlegan
hátt. Ykkar er þekkingin, þolin
mæðin og góðvildin.
Framtíðin krefst mikilla
átaka í þessu efni. Til ykkar
verður leitað um ráð og dáð
bæði í nútíð og framtíð.
*i%á/íon 'táTcf 8b ,bÓ[I i JJi;
XI Í)ííki i iöj-'i
fittocf ÍbflGÖ'lEV
Fra strætisvogöiun
Reykjavíkur
Frá og með laugardeginum 17. júlí verða far-
gjöld með Strætisvögnum Reykjavíkur sem hér
segir:
Fargjöld fulorðinna:
Einstök fargjöld kr. 5. 00
Farmiðaspjöld með 30 miðum kr. 100.00
Farmiðaspjöld með 6 miðum kr. 25.00
Sama gjaldskrá gildir fyrir leiðina Reykjavík-
Baldurshagi.
Fargjöld barna (innan 12 ára):
Einstök fargjöld kr. 2.00
Farmiðaspjöld með 18 miðum kr. 25.00
Sama gjaldskrá gildir fyrir leiðina Reykjavík-
Baldurshagi.
MUNIÐ
að Flóruvörur eru söluvörur og fást í heild
sölu hjá S.Í.S. í Reykjavik og hjá verksmiðj
Iunni á Akureyri.
Efnagerðin FLÓRA.
Sími 11700, Akureyri.
Vd________________________'_____________________________
* í öllum
kaupfélagsbúdum
JÓN EYSTEINSSON
lögfræðingur
ögfræðiskrifstota Laugavegl 11,
simi 21516
Gerizt áskrifendur
að Títnanum —
Hringið í síma
12323