Tíminn - 17.07.1965, Blaðsíða 7

LMJGARDAGUR 17. júlí 1965.
Guðrún Þórðardótti!
frá Svínanesi
F. 15 ágúst 1878 D. 29. júní 1965
In Memoriam.
„Tíminn líður furðu fljótt
fölnar hár á vanga.
Söngvar þagna, nálgast nótt —
nóttin hljóða og langa.
Ljósið dvínar, lokast brá.
Lætur vel í eyrum þá
ómur æsku söngva.“
Fyrir okkur, sem nú erum orð-
in grá í vöngum er það ótrúlegt,
hve stutt er síðan sveitin okkar
við litlu firðina, sem mynda eins
og M inn í fjöllin norðan Breiða-
fjarðar var þrátt fyrjr strjálbýl-
ið, auðug af gáfuðu og góðu fólki.
Nú eru þarna flestir bæirnir inni
í sveitinni komnir í eyði, og fólk-
ið sem eftir- er flýr óðum suður.
Það munu vera rúm 40 ár síðan
miðaldra hjón með fjögur börn á
fermingaraldri og yngri fluttu að
Svínanesi í Múlasveit.
Það hafði verið eitt af höfuð-
bólum sveitarjnnar eða ein stærsta
jörðin og hreppstjórasetur um ára
tugaskeið. i
En ættin sem hafði búið þar í j
meira en öld hafði sleppt jörðinni j
og þessi hjón settu því að ýmsu
leyti annan svip á bæjnn.
Og þótt þau væru ekki sama
fólkið, héldust vel allar venjur um |
gestrisni, greiðvikni og höfðings
lund. En þess var jafna mikil
þörf á Svínanesi vegna tíðra sam-
gangna við eyjarnar einkum Flat-
ey og flutninga yfir firðjna. En
svo var og hafði verið sem brú
væri bæði yfir Kvígindisfjörð og
Skálmarfjörð meðan vel var búið
á Svínanesi.
Oft þurfti að hýsa fjölmennar
skipshafnir jafnvel dögum saman
að haustinu og mörgum voru stytt
mörg spor hringum firðina með ár
og segli.
Þessi hjón voru Halldér Sveins-
son og Guðrún Þórðardóttir.
Hann var af hiani þekFtu skálda-
ætt Breiðfirðinga náskyldur Ólínu
og Herdísi, en hún af Djúpadals-
ætt, sem þekkt er öllum Breið-
firðingum og mörgum landsmönn
um að gáfum og dugnaði. En óhætt
mun að fullyrða að þar var Guð-
rún „væn og göfug grein á göml-
um traustum hlyni.“
Það fannst á að hún var dugleg
og hann umhyggjusamur og nær-
gætinn um allt. Því að þeim bún-
aðist ágætlega og efnuðust þau vel
miðað við erfiðleika kreppuár-
anna. En það voru ekki margir,
sem þá græddist fé. Heimilisbrag-
ur allur bar vott um framsýni,
forsjálni og myndarskap, nýtni og
sparsemi, sem var þá svo nátengd
örlæti og myndarskap, að þar varð
ekki á milli greint. En þar voru
líka góðir trúræknissiðir í heiðri
hafðir, og er bæði mér og öðrum
í minni, hve fallega húsbóndinn
söng við húslesturinn og húsfreyj-
an var hátíðleg og heiðrík á svip-
inn, þar sem þau sátu undir stofu-
glugganum innst í baðstofunni.
Og þá er ekki síður að minnast
þeirrar eindrægni og ástúðar, sen>
alls staðar birtist í framkomu þe
ara hjóna og starfsemi allrar fjr.
skyldunnar.
En minnilegust eru þessi Svína
neshjón í sambandi við Ung-
mennafélagið, sem stofnað var f
sveitinni nokkru eftir að þau
komu.
Þetta var húsnæðislaust félag,
fátækt og raunar líka fremur fá-
mennt, svona um eða innan við
þrjátíu manns. Fundi varð því að
hinrað oe bangað á bæjun-
um. En ekki vorum við sérstaklega ,
vinsæl, sem varla var von, með
dans og skvaldur mest alla næturn
ar, þegar fundir voru. Þreyttust
margir á því sem von var til. Og
lá við að yrði að leggja félagið
niður hin fyrstu ár, sökum hús-
næðisleysis.
En þá lét Halldór stækka bæ-
inn á Svínanesi og byggði þar við-
bót, sem var góð og falleg stofa,
sem hann bauð eða þau hjónin fél-
agsfólkinu unga að halda fundi
sína hvenær sem þörf væri á í
syðri hluta sveitarinnar, en Fjörð
ur þótti sjálfsagður fundarstaður
í vestari parti sökum húsrýmis og
risnu.
Guðrún Þórðardóttir kom þama
mikið við sögu, blessunin. Ekki af
því að hún væri hrókur á fagn-
aðarfundum. Ég man aldrei eftir
henni þar innan dyra. En hver
hafði búið til kökurnar, kaffið og
matinn, sem borið var fram á
hrokuðum diskum, handa öll-
um, sem að garði bar. Ekki einu
sinni heldur oft voru bornar fram
veitingar á hverjum fundi. Hver
tók til fyrir fundi og eftir skemmt
anirnar nema hún og dæturnar,
ekki með neinum kvörtunum, held
ur eins og það væri skemmtun og
ánægja að standa í þessu fyrir
okkur.
Og húsnæðið, veitingarnar, hús-
þrifin, það allt og öll óþægindin,
sem af okkur hlaut að stafa. Það
kostaði ekki neitt, ekki eyri.
Ef við vorum ánægð þá var allt
í lagi, hvað sem gera þurfti fyrir
„blessaða krakkana."
Svona var þessi húsmóðir, svona
voru þessi hjón, gð og glöð, fórn
fús og yndisleg.
Það láta því vel í eyrum ómar
minninganna frá sönglögum ,og
danslögum þessapa æskustunda.
Þá var gaman að lifa, allar vonir
fleygar, allir söngvar fagrir, og
oft var dansað heilu næturnar út
og lagt af stað heim þegar lýsti
af degi. Og frægt er jólaballið á
Svínanesi þegar dansað var, spilað
og sungið þrjá sólarhringa í röð.
Þá kom svo mikill norðanbylur
að fólkið komst ekki heim.
„En það bar ekki skuggann á
þótt nóttina syrti.“
Hvaða nútíma heimili mundi
hafa talið þetta sjálfsagt. En þetta
unga fólk kunni lika ótrúlega vel
1 skemmta sér vjð leiki, söng og
spil- Og ekki voru kröfurnar háar.
Stundum var músíkin hárgreiða
eða munnharpa. En alltaf var
gaman. En aldrei var meira gam-
an, en þegar Halldór kom fram í
stofu dáðist að dansinum og hvatti
unga fólkið til að draga ekki af
sér. Já, þau voru svo frjálsiynd.
góð og skilningsrík á æskuna
Svínaneshjónin Og þá var ekki
lítið fagnað. þegar komið var í
slæg.iuna til ungra kaunamanna
með kaffi og ilmandi kökur um
nónsbilið á laugardögum að sumr
inu, og sagt, að nú inætti hætta
vinnu og fara að sækja hestana
til að fara í einhverja skemmti-
ferðina
Þetta gjörðist varla nema þar
og sízt óumbeðið. En þetta gleym
ist aldrei, hvílík fórnarlund og
nærgætni, sem enn getur orðið
tár í augum af eintómri gleði og
þakklátsemi. Þá var oft svo mikill
og lotulaus þræidómur í sveit-
inni. Eða nestið, sem hún Guð-
rún á Svínanesi útbjó, það var sízt
við neglur skorið.
Svona stréyma minnligarn-
ar fram. En nú er þetta löngu
liðið og bærinn þeirra aðeins
tóftir og túnið í auðn undir
fjallinu fríða, við útsýni • til blá-
fjalla, eyja og sólarlags, sem engu
öðru er líkt, draumsjón æskudaga.
Þau fluttu vestur, og var sárt
saknað af mörgum, ekki sízt unga
fóikinu í sveitinni. En það hvarf
þá líka vonum bráðar á braut og
nú er Ungmennafélagið „Vísir“
ekki lengur til. Eg sá þessa vin
konu mína og raunar þau hvorugt
fyrri en eftir mörg ár og þá hér
í borgínni.
En bar hún samt allan blæ þeirr
ar konu, sem teygði sig svo langt
eftir hrífunni að líkast var vél
gengi og skóf saman Ijána í hvaða
karga sem var með ótrúlegum
krafti á ótrúlega stuttum tíma.
Og enn kom hún til guðræknis-
stunda í kirkju, þegar kostur var,
og svo kom sjúkl'eiki og örmegni
— en ekki meira um það. Við vilj
um öll muna þessa vini okkar eins
og fólkið sem verður í órofa sam
bandi eilífðar við æskusöngvar og
fagrar framtíðarvonir.
Tvær dætranna, Ingibjörg pg .
Pálína eru enn fyrir vestan á Pat''
reksfirði, en þar áttu þau hjónjnfv
frá Svínanesi heima síðustu árin
öll. En tvö barnanna Þórður og
Sesselja eru hér fyrjr sunnan.
En hvar sem þau dvelja og starfa
munu þau blessa sína góðu og
traustu, frjálslyndu og nærgætnu
foreldra. Og minning þeirra er
mörgum fleiri dýrmæt og heiiög.
„Þar sem góðir menn fara um
eru Guðs vegir.“
Vertu blessuð Guðrún mín,
þökk fyrir allt, sem þú varst og
veittir með dug og dáð og þeirri
skyldurækni, sem alltaf leizt fyrst
til eigin manngildis og annarra
gleði.
Árelíus Níelsson.
H ÚSMÆÐUR
TIL SÖLU
notaður olíukynntur
miðstöðvarketili, 2Vz hita-
ferm og tilheyrandi tæki
Tilboð í síma 36012 eða
sendist blaðinu merkt 315.
Trúlofunar-
hringar
afgreiddir
camrlror?urs.
Sendurr urr allt land.
H A t L D Ö R
Skólavörðus^ig 2
Vélin yðar þarfnast sérstaks
þvottaefnis — þessvegna
varð DIXAN til.
DIXAN freyðir lítið og er því
sérstaklega gott fyrir sjálf-
virkar þvottavélar.
DIXAN fer vel með vélina og skilar beztum
árangri, einnig hvað viðkemur gerfiefnum.
DIXAN er í dag mest keypta efni í þvotta-
vélar í Evrópu.
DIXAN er framleitt hjá HENKEL í Vestur-
Þýzkalandi.
Opinber stofnun óskar eftir að ráða bókara nú
hið fyrsta. Góð reiknings- og nokkur vélritunar-
kunnátta nauðsynleg. Umsóknir með upplýsing-
um um adur, menntun og fyrri störf sendist afgr.
blaðsins fjrrir 28. júlí n. k. merktar „Framtíð-1965“
Kópavogur, nágrenni
Allt til húsamálunar, úti sem inni.
Við lögum litina. — Við sendum heim.
Opið til kl. 10 mánudaga til föstudaga og til kl.
6 S laugardögum.
LITAVAL,
Álfhólsveg 9, sími 41585.
LOKAÐ
vegna sumarleyfa frá 19. júlí til 16. ágúst.
KRISTINN JÓNSSON,
Vagna- & bílasmiðja
Frakkastíg 12 — Reykjavík.
TIL SOLU
Á bifreiðaverkstæði lögreglunnar við Síðumúla
eru til sýnis og sölu eftirtaldar bifreiðar:
Volkswagen árgerð 1960 og Ópel caravan árgerð
1955.
Upplýsingar á staðnum.
Tilboð sendist Skúla Sveinssyni varðstjóra fyrir
22. júlí.
Lögreglstjórinn í Reykjavík.