Morgunblaðið - 16.08.1987, Blaðsíða 38

Martin
38
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. ÁGÚST 1987
LAUGAVEGI 118 SlMI 28980
V

^ Metsölublad á hverjum degi! f
Don Covay með Jerry Wexler, en Jerry Wexler átti mikinn þátt
í þróun soul tónlistarinnar.
Sálartónlist
Blús
Árni Matthíasson
Oft er það svo að það eru tón-
listaráhugamenn og gagnrýnend-
ur sem búa til heiti á tónlistar-
stefnu og afbrigðum, nöfn sem
oft er erfitt að sjá ástæðu fyrir
eða tilgang i. Svo er það með
heitið „soul“ tónlist; tónlist sem
tónlistarmennimir kalla sjálfir
rythmablús, enda er oft erfitt að
greina á milli.
Á meðal þeirra tónlistarmanna
sem mest áhrif höfðu á þróun soul
tónlistarinnar, eða ryhmablúsins,
má nefna Ray Charles, Sam Cooke,
sem oft hefur verið kallaður faðir
soul tónlistarinnar, og Jackie Wilson.
Ekki verður saga þeirra rakin hér,
það bíður betri tíma, en getið verður
tveggja soul tónlistarmanna, þeirra
Don Covay og Clarence Carter.
Don Covay
Don Covay fæddist í Orangeburg
í Suður-Carolina 1938. Þegar um
1950 var hann farinn að syngja
gospeltónlist blendna country tónlist
og blús, en það varð ekki fyrr en í
kring um 1957 sem tónlistarferill
hans hófst fyrir alvöru.
Don ólst upp í Washington og í
skóla þar stofnaði hann söngsveit
með m.a. Marvin Gaye. Síðar k)mnt-
ist hann Little Richard og var
einskonar skjólstæðingur hans. Sitt
fyrsta lag tók hann upp með hljóm-
sveit Little Richard, lagið Bip Bop
Bip sem gefíð var út sem Pretty
Boy. Covay hélt uppteknum hætti
og tók upp nokkur lög sem seldust
þokkalega, fram yfír 1960, að hann
komst að raun um að honum færi
best að semja lög fyrir aðra. Hann
fékk enda nóg að gera við að semja
lög fyrir stórstjömur eins og Solom-
on Burke, Arethu Franklin (m.a.
Ship of Fools, sem hlaut Grammy
verðlaun) og Little Richard. Ekki
hætti hann þó að taka upp sjálfur
og 1964 tók hann upp tvö lög sem
náðu hátt á vinsældalistum, lögin
Can’t Stay Away og Mercy Mercy,
sem Rolling Stones stældu rækilega
ári síðar. Reyndar er söngur Covay
og Jagger svo líkur í því lagi að
Clarence Carter
ótrúlegt má virðast. Covay kom fleiri
lögum hátt á lista, t.d. Please Do
Something og See-Saw, en mestum
árangri náði hann sem lagahöfund-
ur. Ahrif hans á aðra tónlistarmenn
hafa staðið í öfugu hlutfalli við vin-
sældir hans sem söngvara og má sem
dæmi um það nefna Rolling Stones,
sem tóku upp Mercy, Mercy, eins
og áður sagði, og í laginu Fool to
Cry, sem gefið var út á plötunni
Black and Blue 1975 má glöggt
heyra áhrif frá A Woman’s Love,
sem kom út með Covay 1965.
Góð samansafnsplata með nokkru
af því besta sem Covay tók upp, kom
út á vegum Demon fyrir nokkru. Á
plötunni, sem ber heitið Mercy, heyr-
ist vel hvað Covay var góður
söngvari og um leið hvað Mick Jagg-
er sótti mikið í smiðju til hans. Bestu
lög eru Sookie, Sookie, falsettulagið
snjalla A Womans Love, Temptation
Was to Strong, Mercy Mercy, Come
See About Me og Precius You.
Clarence Carter
Clarence Carter fæddist í Alab-
ama 1936 og fékk skólun í trúartón-
list og gítarleik á heimili sínu. Hann
missti sjónina ársgamall, en það
hindraði hann ekki í því að afla sér
tónlistarmenntunar við háskóla í
Alabama. Hann hóf tónlistarferilinn
sem helmingur söngdúósins Calvin
and Clarence og komst á samning
hjá Atlantic sem slíkur. Calvin lenti
( slysi og slasaðist það illa að hann
varð að hætta og Clarence var ráð-
inn einn síns liðs hjá Atlantic 1965.
Clarence naut þar góðs af tónlist-
armenntun sinni þar eð hann gat
sjálfur séð um útsetningar fyrir öll
hljóðfæri í lögum sínum jaftiframt
því sem hann samdi sjálfur flest þau
lög sem hann söng inn á plötu og
lék á gítar. Fyrsta lagið sem náði
einhveijum vinsældum var Slip
Away, en síðan komu lög eins og
Too Weak to Fight, Snatching it
Back, The Feeling is Right, Doing
Our Thing og Grammy verðlauna-
lagið Patches, sem var eitt af fáum
lögum sem hann samdi ekki sjálfur.
Clarence spilar soul tónlist líkt og
Don Covay, en það er nokkur munur
á tónlistinni. Clarence er skemmra
frá poppinu en Covay, og meira ber
á blásturshljóðfærum og strengja-
hljóðfærum. Hann er liðtækur
gítarleikari og hefur skemmtilega
og hijúfa söngrödd sem hann beitir
vel. Demon hefur gefíð út safnplötu
með Clarence líkt og með Covay, á
hverri eru mörg hans helstu laga.
Platan heitir Soul Deep og eru öll
lögin tekin upp á vegum Atlantic á
árunum frá 1967 til 1971. Ekki seg-
ir þessi plata þó alla söguna, þv(
Clarence Carter átti síðast lag á vin-
sældalistum 1981, lagið Let’s Bum.
Hún er þó engu að síður góð kynn-
ing á Clarence Carter. Til gamans
má geta þess að í mörgum laganna
leikur Duane Allman á „slide" gítar,
enda var hann lengi fastráðinn hljóð-
verstónlistarmaður hjá Muscle
Shoals hljóðverinu þar sem Clarence
starfaði.