Morgunblaðið - 12.08.1992, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 12. ÁGÚST 1992
Bush 23% á eftir Clinton samkvæmt nýrri könnun;
Clinton með fylgi meirihluta fólks af
nánast öllum þjóðfélag'sstigum
Boston. Frá Karli Blöndal, fréttaritara Morgunblaðsins.
BILL Clinton, forsetaframbjóðandi demókrata, hefur forskot á George
Bush Bandaríkjaforseta meðal nánast allra hópa bandarískra kjósenda
samkvæmt nýrri skoðanakönnun, sem dagblaðið The Boston Globe
hefur látið gera. Niðurstöður könnunarinnar hafa verið túlkaðar á
þann veg að efnahagur landsins þurfi að sýna ótvíræð batamerki til
að dæmið snúist Bush í hag.
Samkvæmt könnuninni myndu
Clinton og A1 Gore, varaforsetafram-
bjóðandi hans, fá 56% atkvæða ef
kosið yrði nú, en Bush og Dan Qua-
yle varaforseti 32%.
Clinton virðist vera með meira
fylgi meirihluta jafnt ungra sem ald-
inna og ríkra sem fátækra um öll
Bandaríkin. Aðeins einn hópur tók
Bush reglubundið fram yfir Clinton
og það voru skráðir repúblikanar.
Hins vegar kváðust 20 prósent repú-
blikana hlynnt því að Bush drægi sig
í hlé.
Athygli vekur að 75% stuðnings-
manna auðkýfíngsins Ross Perot,
sem um tíma hugði á óháð framboð,
styðja nú Clinton. Er Perot lýsti því
jrfír að hann hygðist ekki bjóða sig
fram leiddu menn að því getum að
stuðningsmenn hans myndu draga
sig aftur inn í skelina og sitja heima
á kjördag. Könnunin gefur hins veg-
ar til kynna að 80% þeirra muni
neyta atkvæðaréttar síns.
Um þriðjungur aðspurðra kvaðst
myndu snúast á sveif- með Bush ef
efnahagurinn batnaði, þar á meðal
39% óráðinna kjósenda og 19%
stuðningsmanna Clintons. Efnahags-
mál ættu því að hafa forgang hjá
forsetanum næstu mánuðina.
Bush getur einnig glaðst yfir því
að helmingur kjósenda kvaðst bera
meira traust til hans í neyð, en Clint-
ons. Aðeins 29 prósent tóku Clinton
fram yfír Bush. Forsetinn hafði að-
eins vinninginn þegar spurt var hvor
þeirra byggi yfír sterkari persónu-
leika og traustara siðgæðismati. Það
er því engin furða að Bush hefur
undanfarið hamrað á því að þessar
kosningar snúist um að kjósa for-
seta, sem hægt er að treysta.
Breytingar eru hins vegar lykilorð-
ið hjá Clinton. 70 prósent aðspurðra
sögðu að kominn væri tími til að ný
kynslóð tæki við stjóm landsins.
Aðeins 15 prósent sögðu að svo
væri ekki.
Vert er að taka fram að þessi
skoðanakönnun ber því vitni hver
hugur kjósenda er nú. Flokksþing
repúblikana hefst í Houston í Texas
á mánudag og þar mun allt kapp
verða lagt á að sýna fram á að Clint-
on sé málsvari skattpíningar og
eyðslusemi, jafnframt því sem reynt
verður að kenna þijósku og eigin-
hagsmunasemi demókrata á þingi
um efnahagsvandann og beina þann-
ig reiði kjósenda frá forsetanum að
þingheimi. Það fæst ekki að vita
fyrr en að flokksþingi repúblikana
loknu hversu varanlegur sá meðbyr
er, sem Clinton virðist njóta um þess-
ar mundir.
wmifíLMi WdSttKKTVH5BIS
XuMOrnfí flNNBOCSDOTTIR
Vigdís í bresku tímariti
BRESKA tímaritið Hello! birtir í nýju tölublaði grein um Vigdísi Finn-
bogadóttur forseta íslands. Þar segir í upphafí að Vigdís sé nú að
hefja sitt fjórða kjörtímabil. í fyrstu hafí einkalíf hennar verið milli
tannanna á fólki, hún sé fráskilin og hafí ættleitt bam fyrst ein-
hleypra kvenna á íslandi. Hvað sem þessu líður njóti Vigdís vaxandi
vinsælda og hafí gerbreytt ímynd embættis síns og stöðu íslands í
hópi þjóðanna. Á myndinni sést opnan með umfjöllun tímaritsins. í
stuttu viðtali blaðsins við forsetann segir Vigdís meðal annars að ein-
hveijir hafí velt því fyrir sér hvemig í ósköpunum hún færi að án eigin-
manns. Þá er haft eftir Vigdísi í lauslegri þýðingu: „Þeim þótti þetta
með eindæmum, en eldri herra og góður vinur minn kvaðst glaður yfír
því að ég væri ógift. Annars væri sama hvað ég segði, viðkvæðið yrði
alltaf, maðurinn hennar sagði henni að segja þetta.“
Irak:
Embættis-
maður SÞ
fordæmdur
Bagdad. Reuter.
STJORNVÖLD í írak fóru í
gær hörðum orðum um Max
van der Stoel, sérstakan eftir-
Utsmann Mannréttindastofnun-
ar Sameinuðu þjóðanna í mál-
efnum íraks, sem hafði sakað
íraka um grimmilegar
sprengjuárásir á þorp shíta í
suðurhluta landsins.
„Max van der Stoel virðist vera
enn eitt nafnið á listanum yfir
útsendaranna sem vilja vinna
gegn írak,“ sagði í forystugrein
dagblaðs íraska vamarmálaráðu-
neytisins, al-Qadissiyah. Van der
Stoel er fyrrverandi utanríkisráð-
herra Hollands og gaf út skýrslu
í síðasta mánuði þar sem hann
lagði til að eftirlitssveitir yrðu
sendar til íraks á vegum Samein-
uðu þjóðanna til að rannsaka
mannréttindabrot íraskra stjóm-
valda.
Staðhæft að Bush hafi átt ástarsamband við fyrrum ritara:
Forsetinn segir fullyrðing-
ar um framhjáliald lygi
Kennebunkport. Reuter.
GEORGE Bush Bandaríkjaforseti
og kosningastjórar hans hafa
brugðist mjög hart við staðhæfing-
um i nýlegra útkomni bók, þess
efnis að forsetinn hafi átt í ástar-
sambandi við fyrrum ritara sinn,
Jennifer Fitzgerald. Frétt þessa
efnis var slegið upp á forsíðu
blaðsins The New York Post í gær
og var hún byggð á ummælum
eins fyrrum sendiherra Bandaríkj-
anna, Louis Fields, í nýrri bók sem
ber nafnið „The Power House“. Í
bókinni er staðhæft að Fields, sem
Iést árið 1988, hafi fullyrt að hann
hafí að ósk Bush séð til að hann
og Fitzgerald fengju samliggjandi
svefnherbergi á fundi í Genf árið
1984. Bush gegndi þá embætti
varaforseta.
„Þetta er meira en hrein og bein
lygi. Þetta er fullkominn sori,“ sagði
Mary Matalin, aðstoðarkosninga-
stjóri Bush, í morgunþætti CBS-sjón-
varpsstöðvarinnar í gær um þessar
fullyrðingar. Sakaði hún demókrata
um að hafa reynt að koma bókinni
á framfæri við fjölmörg virðuleg blöð
en að þau hefðu öll hafnað að birta
upp úr henni. „Demókratar haga sér
í þessu máli á sinn hefðbundna, nei-
kvæða, sóðalega og subbulega hátt,“
sagði Matalin.
George Bush sjálfur sagði á blaða-
mannafundi með Yitzhak Rabin, for-
sætisráðherra Ísrael, að þessar stað-
hæfíngar væru „Iygi“. „Eg ætla ekki
að láta það viðgangast að CNN spyiji
mig svona dónalegra spurninga. Það
veldur mér miklum vonbrigðum að
þið spyijið mig svona spurninga,"
sagði forsetinn. Hann bætti því við
að hann væri mjög reiður vegna stað-
hæfínganna í bókinni en myndi samt
ekki svara þeim að öðru leyti en því
að þetta væri hrein lygi.
Forsætisráðherra Svíþjóðar í blaðagrein:
Svíar geta ekki verið hlut-
lausir ráðist Rússar á Finna
Stokkhólmi. Reuter.
CARL Bildt, forsætisráðherra
Svíþjóðar, segir í grein í dagblað-
inu Svenska Dagbladet í gær að
það sem helst gæti orðið til að
ógna öryggi Svíþjóðar í framtíð-
inni sé að einræðisstjórn verði
Hussein Jórdaníukonungur:
Á valdastólií 40
ólgn- og ófriðarár
Nikósíu. Daily Telegraph.
HUSSEIN Jórdaníukonungur fagnaði því í gær að 40 ár eru liðin
frá þvi hann komst til valda en framtíð konungs i þeirri Ijóna-
gryflu, sem arabísk stjórnmál eru, hefur ekki þótt björguleg þegar
hann tók við krúnunni í byrjun sjötta áratugarins 17 ára að aldri,
þá nemandi í Harrow-skólanum i Englandi. Hann nam einnig í
herskólanum i Sandhurst áður en hann tókst embættisskyldur sínar
á herðar.
Hussein konungur hafði þegar
kynnst af eigin raun hinum ofbeld-
isfulla heimi sem hann var gerast
beinn þátttakandi í sem þjóðhöfð-
ingi. Hann hafði orðið vitni að því
er afí hans, Abdullah konungur,
féll í morðtilræði í Jerúsalem í júlí
1951.
En hann sýndi fljótt, að hann
var jafnfær og aðrir í valdataflinu
í Mið-Austurlöndum, ef ekki klók-
ari. Arabískir þjóðarleiðtogar hafa
yfirleitt haldist við völd með því
að beita hörku í skjóli alræðis, eins
og Saddam Hussein í Irak. Hussein
konunungur hefur ævinlega verið
raunsæismaður og aldrei beitt afli
fyrr en önnur ráð þrutu. Dæmi um
þetta er þegar til uppgjörs kom
milli hans og liðsmanna PLO, Frels-
issamtaka Palestínumanna í sept-
ember 1970, sem síðan var nefndur
Svarti september. Þá voru Palest-
ínumenn orðnir svo fyrirferðarm-
iklir í Jórdaníu og konungsveldinu
stóð hætta af.
Raunsæi Husseins og vilji hans
til að fara bil beggja í deilumálum
í Mið-Austurlöndum hefur kallað
yfir hann erfiðleika. Hann hefur.
lifað af nokkur morðtilræði og bylt-
ingartilraunir. Sú ákvörðun hans
að ganga í lið með Gamal Abdel
Nasser, forseta Egyptalands, í
stríðsátökum við ísrael 1967 varð
til þess að Jórdanir misstu Vestur-
bakkann og austurhluta Jerúsal-
emborgar. Viðleitni hans til að vera
hlutlaus eftir innrás íraka í Kúveit
leiddi til þess, að Vesturlönd og
Arabaríkin sem fylgdu þeim að
málum litu á hann sem stuðnings-
mann stjómarherranna í Bagdad.
En hann hefur öðlast virðingu jafnt
vina sem óvina fyrir að halda fast
við grundvallarskoðanir sínar.
Fjölmiðlar á Vesturlöndum hafa
einkum beint sjónum sínum að
hjónabandsmálum Husseins og
íburðarmiklum lífsstíl. Hann er
fjórkvæntur og hafa þijár af eig-
inkonum hans verið útlendingar.
Hingað til hefur honum tekist
að viðhalda viðkvæmu valdajafn-
væginu milli Bedúínanna og Palest-
ínumannanna sem eru um 60%
Hussein Jórdaniukonungur
landsmanna. En Bedúínar óttast
um sinn hag vegna fjölda Palest-
ínumanna og áhrifa þeirra í þjóð-
félaginu. Þá er konungurinn einnig
undir þrýstingi frá þeim sem auka
vilja lýðræði og þeim sem fylgjandi
eru múhameðskri strangtrúar-
stefnu.
Jórdanía á við mikinn efnahags-
vanda að stríða nú um stundir. Það
lítur því út fyrir að 41. árið í stjóm-
artíð Husseins verði í engu auðveld-
ara en þau sem á undan eru gengin.
komið á í Rússlandi á ný og að
hinir nýju valdhafar myndu vilja
ná sér niður á nágrönnum sinum.
Nefndi Bildt sérstaklega rússn-
eska þjóðemissinnann Vladimír
Zhirinovskí í þessu sambandi og
sagði hann vilja auka þrýsting á
Eystrasaltsríkin og Finnland og
hugsanlega sölsa þau undir vald
Rússlands á ný.
Bildt spyr í grein sinni hvernig
Svíar gætu í slíkri stöðu gengið út
frá því sem vísu að þeir ættu að
vera hlutlausir. Minnti hann á að
þegar Sovétmenn réðust inn í Finn-
land árið 1939 hefði sænskur al-
menningur tekið stöðu með Finnum
þó að stefna stjómvalda hefði tak-
markast við að lýsa því yfír að
Svíar myndu ekki taka þátt í átök-
unum.
Sænski forsætisráðherrann hefur
ítrekað haldið því fram á undan-
fömum misserum að hlutleysi Svía
sé orðið úrelt með falli kommún-
ismans og upplausn Sovétríkjanna.
Hefur hann átt í hörðum deilum
við Ingvar Carlsson, formann Jafn-
aðarmannaflokksins og fyrmm for-
sætisráðherra, vegna þessa en
Carlsson vill að Svíar standi áfram
utan hemaðarbandalaga. Gekk
jafnaðarmannaleiðtoginn svo langt
á sunnudag að segja að Svíar ættu
ekki að taka þátt í sameiginlegri
varnarstefnu Evrópubandalagsins,
en þeir stefna að því að verða full-
gildir aðilar að bandalaginu árið
1995. Síðdegisblaðið Expressen
sagði í kjölfar þessa í forystugrein
að dagsins sem Carlsson lét þessi
ummæli falla yrði hugsanlega
ininnst í sögunni sem dagsins sem
Svíar skelltu hurðinni á EB-aðild.