Morgunblaðið - 01.08.1995, Blaðsíða 6

6 ÞRIÐJUPAGUR. 1. ÁGÚST 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Meðferðarheimili unglinga að Tindum verður lokað 1. september
Hár kostnaður og léleg nýting
Fjöldi vistmanna verið á bilinu
tveir til fjórir unglingar
STARFSEMI meðferðarheimilisins
að Tindum á Kjalarnesi verður
hætt frá og með 1. september nk.
Bragi Guðbrandsson, forstöðumað-
ur Bamastofu, segir að ástæðan sé
tvíþætt, aðsókn hafi verið minni en
áætlanir gerðu ráð fyrir og einnig
hafi kostnaður við reksturinn verið
hár. Verður húsnæði Tinda auglýst
til sölu.
Bragi segir að ákvörðun um lok-
unina feli ekki í sér neinn dóm um
meðferðarstarfið á Tindum. Starfs-
fólkið þar hafi unnið gott starf og
veitt góða þjónustu, en 12 manns
vinna við heimilið. Helmingur
starfsmanna er fastráðinn og fær
hann önnur störf að sögn Braga.
Einnig sé hugsanlegt að hægt verði
að finna önnur störf fyrir þá laus-
ráðnu sem þess þurfa.
Lítil nýting
Meðalnýting Tinda hefur verið
lítil undanfarin ár, en fímm ár eru
síðan heimilið tók til starfa. Bragi
segir að steininn hafi tekið úr í
sumar og fjöldi vistmanna verið á
bilinu 2-4 unglingar. „Þetta hefur
verið afskaplega lítil nýting,“ segir
hann. „Víst er að vandamálin eru
til staðar og við verðum að bjóða
upp á úrræði fyrir ungt fólk í vímu-
efnavanda. Hitt er aftur annað að
í Tinda sem stofnun er of mikið
lagt miðað við þá þörf sem er fyrir
hendi.“
Kostnaður við rekstur Tinda hef-
ur verið 50 milljónir á ári og segir
Bragi ekki réttlætanlegt að nýta
fjármunina á þennan hátt. Starf-
semin hófst fyrir um fimm árum
og var gert ráð fyrir að heimilið
annaðist 16-18 ungmenni í einu.
Bragi segir að eftirspurnin væri
minni og meðainýting undanfarin
ár hefði verið 6-7 ungmenni.
Bragi segir ljóst að menn hafi
ofmetið þörfina þegar áætlanir voru
gerðar um rekstur Tinda. Einnig
hafi SÁÁ og Vífilsstaðir, sem Geð-
deild Landspítalans rekur, í auknum
mæli veitt 16-19 ára gömlum ein-
staklingum aðstoð.
Hann segir að umsvif Tinda hafi
minnkað til að koma til roóts við
nýtinguna en það hafi ekki dugað
til. „Það eru hins vegar takmörk
fyrir því hvað er hægt að halda úti
stofnun fyrir fáa,“ segir hann. Til
dæmis byggist meðferðin upp á
hópstarfi og ekki sé hægt að halda
uppi þeirri vinnu þegar einungis 2-4
einstaklingar eru í meðferð. Ekki
sé hægt að draga frekar úr fjölda
starfsfólks, því það vinni vakta-
vinnu. Þetta sé ein ástæða fyrir
háum rekstrarkostnaði.
Verið er að kanna aðrar úrlausn-
ir fyrir unglinga í vímuefnavanda,
meðal annars möguleika á rekstri
dagdeildar og einnig samstarf við
Geðdeild Landspítalans. Bragi segir
að ekki sé búið að ákveða hvaða
möguleiki verði valinn.
Bragi segir að lokun Tinda hafi
verið á dagskrá síðan á síðasta ári,
en ekki hafi verið ráðgert að loka
stofnuninni fyrr en búið yrði að
byggja meðferðarstöð í Grafarvogi,
í nágrenni Keldna. Eru fram-
kvæmdir við hana að heijast nú og
er áætlað að miðstöðin verði tekin
í notkun næsta vor.
Á síðasta ári var ákveðið að sam-
eina þijár meðferðardeildir, Tinda,
móttökustöðina að Efstasundi 86
og meðferðarheimilið að Sólheimum
7, í eina meðferðarstöð, sem heitir
Meðferðarstöð ríkisins og á að þjóna
unglingum yngri en 16 ára. Verður
starfsemi þessi undir einu þaki í
Grafarvoginum.
Hvað varði 16-18 ára unglinga
sem orðnir eru sjálfráða segir Bragi
að í undirbúningi hafi verið sam-
starf við Geðdeild Landspítalans til
að sinna þeim. Um helmingur
þeirra, sem leitað hafa aðstoðar á
Tindum, hefur verið á þeim aldri.
Þrotabú Hraðfrysti-
húss Patreksfjarðar
Veð- og
forgangs-
kröfur
greiddust
að fullu
SKIPTUM er lokið í þrotabúi
Hraðfrystihúss Patreksfjarðar
en það var tekið til gjaldþrota-
skipta 31. júlí 1989 með úr-
skurði sýslumannsins á Pat-
reksfirði.
Upp í veðkröfur greiddust
rúmlega 339 milljónir. For-
gangskröfur námu samtals
17,1 milljón króna og greidd-
ust þær að fullu. Upp í almenn-
ar kröfur fengust 14,1% eða
41,8 milljónir af 296,4 milljón-
um króna. Ekkert fékkst upp
í eftirstæðar kröfur.
Sveinn Sveinsson hrl. var
skipaður bústjóri í þrotabúinu
og síðar skiptastjóri.
Tæp 45 ár liðin frá Geysisslysinu á Bárðarbungu
FLAK Geysis á Vatnajökli skömmu eftir slysið.
Ólafur Ragnar Grímsson leggur til-
lögur fyrir utanríkismálanefnd
Tilvist kjamavopna á
íslandi verði könnuð
Flakið af Geysi horfið
FLEST bendir til að flak flugvél-
arinnar Geysis, sem brotlenti á
Bárðarbungu í september 1950,
hafi færst til og sé ekki lengur
á þeim stað þar sem flugvélin
fórst. Helgi Björnsson, jarðeðlis-
fræðingur á Raunvísindastofnun
Háskólans, hefur kortlagt botn
Bárðarbungu með íssjá og hefur
flugvélin ekki fundist við rann-
sóknina. Helgi hefur m.a. notað
íssjána til að finna flugvélaflök
í Grænlandsjökli.
Helgi sagði að í þeim rann-
sóknum sem hann hefði gert með
íssjá á Bárðarbungu hefði flug-
vélaflakið ekki komið fram.
Hann sagðist því hallast að því
að vélin væri komin á botn jökuls-
ins og kæmi þess vegna ekki
fram á þeim radartækjum sem
notuð væru. Undir Bárðarbungu
er mikil askja og sagði Helgi
ekki ólíklegt að flugvélina væri
að finna á börmum öskjunnar.
Sé það rétt hefur hún færst tugi
metra til austurs.
Helgi sagði að líkast til væri
flakið á a.m.k. 100 metra dýpi í
jöklinum. Hann sagði að líklega
væri hægt að finna flakið ef
menn legðu sig fram um það. ■
Rannsóknir sínar hefðu miðað
að því að kortleggja botn jökuls-
ins og hann hefði ekki lagt á sig
aukavinnu við að leita að flakinu.
Geysisslysið er eitt kunnasta
flugslys íslandssögunnar. Geysir
brotlenti á Bárðarbungu á
Vatnajökli, en vélin var á leið til
íslands frá Luxemborg. Áhafnar-
innar, sex manns, var leitað í
fjóra daga áður en hún fannst.
Eftir tæpa viku dvöl á jöklinum
tókst að bjarga allri áhöfninni.
Björgunin var mjög erfið.
ÓLAFUR Ragnar Grímsson alþing-
ismaður lagði til á fundi utanríkis-
málanefndar í gær að skipaður verði
starfshópur innlendra og erlendra
sérfræðinga sem kanni m.a. upplýs-
ingar um hugsanlega staðsetningu
kjarnorkuvopna á íslandi, um flutn-
ing kjarnorkuvopna um íslenska
lofthelgi og landhelgi og um við-
komu flugvéla og skipa sem báru
kjarnorkuvopn á íslandi.
í tillögum sem Ólafur Ragnar
lagði fram á fundinum segir einnig
að í ljósi þess að bandarísk stjórn-
völd hafi nú látið dönskum stjóm-
völdum í té formleg svör um kjarn-
orkuvopn á Grænlandi sé eðlilegt
að ætla að bandarísk stjórnvöld séu
einnig reiðubúin að veita formleg
svör við spurningum sem varða Is-
land. Lagði Ólafur Ragnar því til
að utanríkisráðherra yrði falið að
skrifa bandarískum stjórnvöldum
og óska eftir skriflegum svörum við
níu spurningum sem lúta m.a. að
hugsanlegum flutningi kjarnavopna
til íslands og hugsanlegum áætlun-
um um flutning slíkra vopna til
landsins.
Utanríkismálanefnd frestaði af-
greiðslu málsins í gær en nokkrir
nefndarmenn og utanríkisráðherra
óskuðu eftir að fá að skoða málið
nánar.
Ný afstaða Bandaríkjamanna
í svörum Williams Perrys
Ólafur Ragnar dreifði einnig frá-
sögn af fréttamannafundi Williams
J. Perrys, varnarmálaráðherra
Bandaríkjanna, með dönskum
fréttamönnum 1. júlí sl. þar sem
m.a. var ijallað um bandarísk
kjarnavopn í Thule-herstöðinni. Ól-
afur Ragnar bendir á að í svörum
Perrys birtist ný afstaða Banda-
ríkjamanna í þessum efnum, því þar
komi skýrt fram að bandarísk
stjórnvöld séu reiðubúin að svara
hvetjum þeim spurningum sem
stjórnvöld annars ríkis kynnu að
bera fram um þessi efni.
13 ára stúlka fékk nýra frá ömmu sinni
Líðan stúlkunnar
góð eftir atvikum
ÁSTA Kristín Árnadóttir, 13 ára,
dvelur nú á Barnasjúkrahúsinu í
Boston í Bandaríkjunum en nýra
úr móðurömmu hennar, Ástu
Steinsdóttur, var grætt í hana 20.
júlí síðastliðinn
Líðan Ástu Kristínar er eftir
atvikum góð að sögn móður henn-
ar, Vilborgar Benediktsdóttur, en
næstu dagar og vikur munu skera
úr um hvort aðgerðin hafi heppn-
ast eins vel og útlit er fyrir nú,
níu dögum eftir aðgerð. Líðan
Ástu eldri er nokkuð góð, hún
segist a.m.k. ekki kenna sér
meins.
Þetta er í annað skipti sem í
stúlkuna er grætt nýra en hún fór
í sams konar aðgerð aðeins
tveggja ára að aldri og þáði hún
þá nýra föður síns. Hins vegar
kom upp undirliggjandi höfnun
fyrir um átta árum og fyrir rúmi
ári lá ljóst fyrir að Ásta Kristín
þyrfti að fá annað nýra
Foreldrar Ástu, þau Vilborg og
Guðmundur Árni Hjaltason, hafa
bæði gefið börnum sínum annað
nýra sitt, fyrst Ástu 1984 og síð-
ar Brynju árið 1987. Þau eiga
fjögur börn og er Ásta Kristín
þeirra elst. Tvíburarnir, Brynja
og Arna, eru 9 ára og Benedikt
Andrés er 5 ára. Að sögn Vilborg-
ar þurfa þær Ásta og Brynja að
vera í stöðugri lyfjameðferð og
þegar þær verða veikar verður
að gæta þeirra mjög vel. Auk
þess eru þær eru í reglulegri skoð-
un hjá lækni.
Finna ekki mun á sér eftir
nýrnamissinn
Þau Vilborg og Benedikt segj-
ast ekki finna nokkurn mun á lík-
amlegri líðan sinni vegna nýrna-
gjafarinnar. Útbreiddur miskiln-
ingur sé að fólk með eitt nýra
þurfi að passa sérstaklega upp á
sig og fæði sitt en hún segir svo
ekki vera, a.m.k. ékki í þeirra til-
viki. Hún gekk með yngsta bamið
eftir nýrnagjöfina og kenndi sér
ekki meins. Óðru máli gegnir um
dætur þeirra tvær sem báðar
fæddust með nýrnagalla. Eftir
nýmaígræðslumar verða þær aldr-
Ásta Kristíu Árnadóttir
ei alheilbrigðar en geta þó lifað
nokkum veginn eðlilegu lífi og
leikið sér eins og önnur böm.
Þau hjónin vonast til að geta
komið heim til lslands á næstu
vikum ásamt dóttur sinni og móð-
ur Vilborgar en það veltur á því
að allt gangi eins vel og útlit er
fyrir. Læknar ytra hafa því ekki
viljað nefna neinar dagsetningar í
því sambandi en gera þó ráð fyrir
Ásta Kristín geti bráðlega farið í
íbúð foreldra sinna sem þeir leigja
utan við Boston. Þar geta þeir
annast hana, vigtað, mælt blóð-
þrýsting og þess háttar. Vilborg
segir að Ásta Kristín sé furðu
keik eftir jafnviðamikla aðgerð og
vilji ólm komast af sjúkrahúsinu.
Mikill kostnaður vegna
veikindanna
Vilborg segir að Trygginga-
stofnun taki þátt í hluta þess
kostnaðar sem hlotist hefur af
veikindum dætra þeirra, sem óhjá-
kvæmilega er mjög hár. Hún seg-
ir að þau hafi alltaf einhvern veg-
inn getað klórað sig fram úr sínum
fjárhagsörðugleikum vegna þeirra
erfiðleika sem þau hafa glímt við
á undanförnum árum. Félag Ár-
neshreppsbúa mun standa fyrir
fjársöfnun á næstunni til styrktar
ijölskyldu þessari sem mætt hefur
svo miklu meira andstreymi en
gerist og gengur. Þeir sem styrkja
vilja fjölskylduna vegna læknis-
meðferðar dóttur þeirra og uppi-
halds fjórmenninganna í Banda-
ríkjunum er bent á reiknjng 1124-
26-50 í Sparisjóði Árneshrepps,
Norðurfirði.