Morgunblaðið - 31.10.1995, Síða 42

42 ÞRIÐJUDAGUR 31. OKTÓBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
-h
MIINININGAR
+ Sigfríð Gróa
Tómasdóttir
fæddist á Seyðis-
firði 31. maí 1907.
Hún lést á Borgar-
spitalanum í
Reykjavík 23. októ-
ber 1995. Foreldrar
hennar voru Tómas
Guðmundsson frá
Neðri-Hálsi í Kjós
og Jóhanna Sigríð-
ur Eyjólfsdóttir úr
Landeyjum. Sigfríð
átti tvo eldri bræð-
ur, Axel og Guðna.
Unnusti hennar var
Einar Sigurðsson, verslunar-
maður, f. 28. ágúst 1899, d. 4.
ágúst 1930. Þeirra sonur er
Garðar Björgvin, útibústjóri, f.
29. janúar 1929. Eiginkona hans
er Margrét Guðmundsdóttir,
bankaritari, f. 30. nóvember
1930. Sonur þeirra er Sigurður,
tónlistarmaður, f. 13. október
1952. Yngri sonur Sigfríðar er
Einar Sigurður, deildarstjóri
þjá Flugleiðum, f. 5. jjilí 1935.
GÖMUL kona er dáin. Hún fæddist
vorið 1907 og dó haustið 1995. En
gamla konan var ekki tilbúin til að
deyja. Lífslöngunin var sterk. Gleð-
in var mikil í kringum þessa konu
þau 88 ár sem hún lifið. En sorgin
hafði líka verið aðgangshörð. Undir
blíðu yfírborðinu var sterk kona og
dugleg. Hún sigraðist á öllum erfið-
leikunum á aðdáunarverðan hátt
og umvafði samferðafólk sitt hlýju.
Missirinn eftir Sigfríði Tómasdóttur
er mikill. Það er alltaf sorglegt
þegar SfKaminn lætur undan áður
en sálin er tilbúin að kveðja. Það
er alltaf sorglegt þegar gott fólk
deyr.
Hún amma mín var stór hluti af
lífi mínu. Við bjuggum á móti hvor
annarri í tæp tuttugu ár og alla
mína æsku var hún alltaf til staðar
fyrir litla stelpu sem vildi koma inn
og hlýja sér, fá sér smá gijóna-
graut með rúsínum eða bara spila
rommí við ömmu Issý og jafnvel
Faðir hans var Ing-
var Guðjónsson, út-
gerðarmaður, f. 17.
júlí 1888, d. 8. des-
ember 1943. Eig-
inkona Sigurðar er
Kirsten Friðriks-
dóttir, kennarí, f. 8.
maí 1942. Dóttir
þeirra er Sigrún,
sagnfræðinemi, f.
26. febrúar 1973.
Fóstursonur Sigurð-
ar er Örn Valdi-
marsson, blaðamað-
ur, f. 21. september
1968. Sigfríð og syn-
ir hennar bjuggu lengst af
ásamt Oktavíu Sigurðardóttur
frá Mjóafirði eystra, systur Ein-
ars Sigurðssonar unnusta Sig-
fríðar, og eiginmanni hennar,
Sigurði Baldvinssyni póstmeist-
£ira. Eftir lát Sigurðar 1952
héldu þær Sigfríð og Oktavía
áfram heimili saman.
Útförin fer fram í dag frá
Fossvogskapellu og hefst at-
höfnin kl. 13.30.
taka eina skák. Hún amma kenndi
mér að tefla og hún kenndi mér
líka svo margt annað sem ekki verð-
ur með orðum lýst.
Stundum kúrðum við okkur sam-
an undir sæng á köldu vetrarkvöldi
og þá sagði ég: „Amma, segðu mér
sögu frá því þegar þú varst lítil
eins og ég.“ Ég vissi ekki þá hversu
erfiða æsku hún hafði átt. Hún
sagði mér frá því hvernig hún lék
sér í gamla daga og gaf mér bæði
!egg ng ske! og spávölu ti! að leika
mér að. Hún sagði mér aldrei frá
því að móðir hennar hefði dáið úr
berklum árið 1917 og að hún hafi
þá verið send í fóstur. Hún sagði
mér heldur aldrei frá því að góða
konan sem tók, hana að sér dó úr
berklum tveimur árum síðar. Eftir
það var amma mín send til vanda-
lausra og fátæktin var mikil. Það
sagði pabbi mér.
Þegar amma mín var ung kona
kynntist hún góðum manni, Einari
Sigurðssyni. Ástin á milli þeirra var
sterk og þau ætluðu að byggja sína
framtíð saman. Þau eignuðust lítinn
dreng árið 1929, en þá var Einar
orðinn veikur. Hann lést úr bráða-
berklum stuttu síðar. Framtíð
ömmu minnar hrundi á svipstundu
en hún stóð ekki ein eftir. Hún átti
Garðar litla og honum ætlaði hún
að búa gott heimili. Ég horfi á ljós-
mynd af þeim mæðginum sem tek-
in var þetta sama ár. Amma mín
er falleg ung kona á þessari mynd
og hamingjusöm að sjá með dreng-
inn sinn í fanginu. En þetta er ekki
amma eins og ég þekkti hana. Þeg-
ar ég fæddist var amma með þykkt
silfurlitað hár, hrukkur í andliti og
fjörug augu. Þessi flörugu augu
heilluðu marga.
Fólk laðaðist að henni ömmu
minni en hún hleypti ekki hveijum
sem var nálægt sér. Sumir segja
að hún hafi verið einfari en ég held
að það sé ekki rétt. Hún var vissu-
lega mjög sérstök kona sem var lít-
ið gefin fyrir yfirborðslegar sam-
ræður og hleypti ekki hveijum sem
var nálægt sér. En hún opnaði
hjarta sitt fyrir þeim sem á annað
borð urðu vinir hennar. Hún og afi
minn, Ingvar Guðjónsson, urðu góð-
ir vinir. Ingvar afi minn var efnað-
ur útgerðarmaður. Hann ferðaðist
mikið og var sannkallaður heims-
maður. Amma mín starfaði lengst
af sem ráðskona, m.a. hjá Tryggva
Þórhallssyni ráðherra. En Ingvar
gerði sér betur grein fyrir því en
margir aðrir að manngæði verða
ekki metin í veraldlegum eigum eða
starfsheitum. Hann leit á ömmu
mína sem jafningja. Fyrir nokkrum
árum lét amma mín mig fá bréf sem
Ingvar skrifaði henni á 4. áratugn-
um. Þessi bréf eru uppfull af hlýjum
orðum og eftir því sem árin líða fer
þeim fjölgandi. Amma mín og afi
voru góðir vinir en fyrir þeim átti
ékki ao iiggja aö eyða ævinni sam-
an. Afi minn gat ekki búið með
neinum nema sjálfum sér og dó
ungur.
Sigurður, pabbi minn, fæddist
sumarið 1935. Amma mín hugsaði
vel um drengina sína tvo. Hún var
dugleg kona og vann hörðum hönd-
um utan heimils, lengst af sem ráðs-
kona á Landspítalanum. Amma mín
var hluti af fimm manna fjölskyldu.
Hún bjó lengst af, ásamt drengjun-
um sínum, þeim Garðari og Sig-
urði, með Oktavíu Sigurðardóttur
og Sigurði Baldvinssyni, póstmeist-
ara. Vinátta þeirra þriggja var ein-
stök og saman bjuggu þau sér fal-
leg heimili, fyrst í Tjarnargöt og
síðar á Eiríksgötu og Flókagötu.
Sigurður gekk pabba mínum og
bróður hans í föðurstað og batt fjöl-
skylduna saman. Hann lést árið
1952 en vinátta ömmu minnar og
Oktavíu styrktist og dafnaði. Þær
bjuggu ásamt pabba mínum í Kaup-
mannahöfn í sjö ár og þá var nú
gaman að lifa. Amma mín kunni
vel við sig í kóngsins Kaupmanna-
höfn og talaði oft um þessi ár. Það
átti vel við hana að labba um stór-
borgina, kaupa sér föt samkvæmt
nýjustu tísku, bregða sér í Tívolí á
kvöldin, borða góðan mat, drekka
sérrí í góðra vina hópi og ræða
málin fram á rauða nótt. Eitt árið
bauð pabbi minn þeim Issý og Æju
með sér í ferðalag um Evrópu.
Borgirnar London, París, Mónakó,
Feneyjar og Lugano voru heimsótt-
ar. Þetta var ömmu minni ógleym-
anleg ferð. Hún kunni svo sannar-
lega að njóta þess sem lífið hafði
upp á að bjóða og ljómaði öll þegar
hún sagði mér frá kaffihúsunum
og mannlífinu suður í Evrópu.
Þegar pabbi kynntist mömmu
minni fluttu þær Issý og Æja frá
pabba mínum og yfir í næsta hús.
Stuttu síðar fæddist ég og nú hafði
amma mín á stuttum tíma eignast
tengdadóttur og tvö barnabörn, mig
og Órn bróður minn. Það átti nú
vel við hana. Hún kunni vel við sig
í ömmuhlutverkinu, en fyrir átti hún
eitt barnabam, Sigurð Garðarsson.
Þau tvö voru alla tíð miklir vinir
og sýndu hvort öðru mikla um-
hyggju og ást.
Ég var rétt farin að stíga fyrstu
skrefín þegar ég vaggaði af stað í
mitt fyrsta ferðalag yfir götuna til
að heimsækia þssr Issý og Æju.
Þangað átti ég oft eftir að leita.
Æja var í raun amma mín alveg
eins og Issý. Hún hafði miklar og
ákveðnar skoðanir, hún Æja, og
var litríkur persónuleiki en einhvem
veginn áttum við Issý betur saman.
Það var gaman að spjalla við Æju
og hlusta á hana segja sögur en
þegar eitthvað bjátaði á var betra
að leita til Issýjar. Hún skildi allt
svo vel. Æja dó eftir erfið veikindi
árið 1982. Þá var ég níu ára. Sökn-
uðurinn var sár og það var erfitt
SIGFRIÐ GROA
TÓMASDÓTTIR
+ Grímur Heið-
lund Lárusson
fæddist á Blönduósi
3. júní 1926. Hann
lést í Landspítalan-
um 23. október síð-
astliðinn. Grímur
var sonur hjónanna
Lárusar Björnsson-
ar, bónda í Gríms-
tungu, og Péturínu
Bjargar Jóhanns-
dóttur. Börn þeirra,
auk Gríms, eru
Helga Sigríður, dó
barn, Björn Jakob,
Helgi Sigurður, dó
19 ára, Helga Sigríður, Ragnar
Jóhann, Kristín Ingibjörg og
Eggert Egill.
LOKSINS hvíld eftir hatramma
glímu, en svo mörg ósögð orð.
Faðir okkar er látinn eftir erfiða
baráttu við sjúkdóma. Við viljum
minnast hans í fáeinum orðum.
Pabhi var fæddur Húnvetningur og
ólst upp í Grímstungu í Vatnsdal.
Þar lágu leiðir mömmu og pabba
saman og giftust þau árið 1954.
Þau stofnuðu heimili í Reykjavík
ári síðar þar sem hann vann ýmis
störf að vetri en á sumrin fór ^öl-
skyldan heim í sveitasæluna. Árið
1959 fluttust þau búferlum ásamt
tveimur sonum að Grímstungu þar
sem þau bjuggu á þrískiptri jörð á
móti Dóa og afa. Pabbi var góður
bóndi og naut trausts og virðingar
Unnusta Gríms
var Elsa Aðalsteins-
dóttir, þau áttu tvö
börn, Sigriði, sem
ólst upp hjá föður-
foreldrum sínum,
og Smára, sem ólst
upp hjá móður
sinni. Grímur og
Elsa slitu samvistir.
Grímur giftist
Magneu Halldórs-
dóttur, ættaðri úr
Ölfusi, 26. júní
1954. Þau eignuð-
ust fimm börn.
Barnabörn Gríms
eru 19.
Útför Gríms fór fram frá
Hallgrímskirkju 31. október.
sveitunga sinna og var valinn
gangnaforingi á eftir afa. Örlögin
höguðu því svo að fimm árum síðar
fluttist fjölskyldan á mölina. Bónda-
sonurinn með mikla verkvitið vann
myrkranna á milli til þess að koma
upp heimili í Reykjavík fyrir eigin-
konu og börnin sem voru orðin
fimm. Það var mjög gestkvæmt í
litla húsinu okkar á Bragagötunni
og var alltaf húsrými fyrir svei-
tunga og aðra aufúsugesti sem
vantaði húsaskjól í höfuðstaðnum.
Pabbi vann allt árið um kring, lengi
við byggingarvinnu, húsaviðgerðir
og húsamálun. Nokkur ár starfaði
hann við afgreiðu hjá heildverslun.
Hann endaði sinn vinnuferil í
Stjórnarráði íslands sem vaktmað-
ur.
Hugur pabba stóð alltaf til
Vatnsdalsins og húnvetnskra heiða.
Það mátti greina æskublik í augum
og nýjan lífsþrótt í hvert sinn sém
hann leit heimabyggðina sína. Hann
var mikið náttúrubarn og veiðimað-
ur. Það voru ófáar næturnar sem
hann lá á grenjum á heiðum uppi.
Einnig skaut hann mink, ijúpur og
aðra fugla. Þótt ósyndur væri veiddi
hann silung i net á Friðmundarvötn-
um og í vötnum á Grímstunguheiði
á litlum bátskektum. Við börnin
nutum góðs af þessum náttúru-
áhuga hans. Það voru ófáar veiði-,
grasa- og beijaferðirnar sem við
fórum með honum og mömmu.
Pabbi var mikill gleðimaður,
dansari og hrókur alls fagnaðar í
öllum félagsskap, Hann hafði mikla
og fallega söngrödd sem naut sín
jafnt í kórsöng, kveðskap og í veisl-
um. Hann glamraði á gítar, spilaði
á munnhörpu og hárgreiður börnum
til skemmtunar.
Pabbi var hagleiksmaður til hug-
ar og handa og byggði allt frá stór-
um einbýlishúsum að litlum öskjum
undir flautur sem hann gaf okkur.
Alla ævi hafði hann yndi af kveð-
skap og var hann hagyrðingur góð-
ur. Eftir hann liggja hundruð lausa-
vísna og Ijóðabálka. Hann var fé-
lagi í Kvæðamannafélaginu Iðunni
til fjölda ára. Við börnin munum
glöggt allar yndislegu ferðirnar með
kvæðamönnum þar sem gaman- og
kersknivísur þutu manna á milli.
Pabbi átti einkar auðvelt með að
smíða tækifæris- og gamanvísur.
Oft fylgdu ferskeytlur með afmæl-
ispökkum til okkar og barnabarn-
anna. Hann átti oft auðveldara með
að tjá tilfinningar sínar í bundnu
máli en óbundnu.
Seinasta áratuginn glímdi pabbi
við erfiðá blóðsjúkdóma þannig að
hann varð svo til óvinnufær. Hann
tók sjúkdómunum af miklu æðru-
leysi, var glaður í sinni og lét hveij-
um degi nægja sínar þjáningar.
Síðustu mánuðina naut hann frá-
bærrar aðhlynningar og stuðmings
frá starfsfólkinu á krabbameins-
deild Landspítalans, 11 E, og segja
allar vísurnar sem hann skaut til
þeirra meira en nokkuð annað um
hug hans.
Við söknum okkar kæra föður
sem nú er farinn frá okkur. Okkar
eina huggun er að nú er hann liðinn
frá þjáningu og þraut. Hugur okkar
þrunginn tómleika, söknuði og sorg.
Hvíl þú í friði. Fyrir hönd systkin-
anna.
Guðrún Sesselja, Helgi
og Reynir.
Grímur Heiðdal Lárusson er lát-
inn eftir mikla þrautagöngu. Elsku
bróðir, nú ertu horfinn sjónum okk-
ar, en myndin lifir alltaf. Ég var
svo lánsöm að geta hitt þig fyrir
stuttu og við spjölluðum um alla
heima og geima, gömlu góðu dag-
ana þegar við vorum að kveða og
syngja með vinum. Þá var svo gam-
an. Þú varst alltaf svo góður, gerð-
ir gott úr öllu, tókst rétt á málum,
varst svo tryggur vinur og bróðir.
Vísurnar þínar og kvæðin gleymast
ekki.
Grímur var trúlofaður stúlku,
ættaðri úr Eyjafírði, Elsu Aðal-
steinsdóttur, átti með henni Sigríði,
sem ólst upp hjá foreldrum okkar
sem nú eru bæði Iátin, þeim Lárusi
GRIMUR HEIÐL UND
LÁRUSSON
að upplifa dauðann í fyrsta sinn.
Issý amma mín átti mjög erfitt á
þessum tíma og eftir dauða Æju
styrktist samband okkar mikið.
Svanhvít Smith reyndist ömmu
minni einnig vel á þessum árum.
Þær voru miklar vinkonur og höfðu
gengið í gegnum súrt og sætt sam-
an, allt frá því að þær voru unglins-
stúlkur, en Svana dó í októberlok
fyrir tveimur árum. Þá var amma
mín ein eftir úr stórum vinkvenna-
hóp.
Þrátt fyrir söknuð eftir góðum
vinum og heilsuleysi var amma mín
oftast kát. Það var auðvelt að gleðja
hana. Súkkulaðimoli, koss á kinn
og lítil saga úr daglega lífinu gátu
komið henni í gott skap. Síðustu
árin bjó amma mín á hjúkrunaheim-
ilinu Eir. Þar var vel hugsað um
hana en henni þótti oft einmanna-
legt að liggja þar rúmföst og hálf
blind. Hún missti mikið þegar sjón-
in versnaði og hún gat ekki lengur
lesið á bók. Eitt sinn er ég hringdi
í hana sagði hún við mig; „Æ, Sía
mín, mikið er gott að heyra í þér.
Ég er búin að liggja hér og biðja
góðan guð um að þú hringdir."
Þessi orð gleymast mér aldrei.
Hvað gat ég annað gert en að
gera allt sem í mínu valdi stóð til
að létta ömmu minni lífið. Ömmu
minni sem hafði gefið mér svo
margt og hugsað svo vel um mig
þegar ég var lítið barn. Ég vona
að amma mín hafi fundið hversu
mikils virði það var fyrir mig að
fá að hugsa um hana þessi síðustu
ár. Alveg eins og ég veit að það
var ekki aðeins af skyldurækni sem
amma hugsaði um mig þegar ég
var lítil vona ég að hún hafi fund-
ið og vitað að ég hugsaði ekki
aðeins um hana af skyldurækni,
heldur fyrst og fremmst af ást og
væntumþykju.
Á vmdanförnum árum kom það
tvisvar sinnum fyrir að ég sat við
hlið ömmu minnar í sjúkrabíl þar
sem hún lá nær dauða en lífi og
hvíslaði hvatningarorð í eyra henn-
ar. Hún hafði oft sigrast á erfiðum
veikindum og komið bæði læknun-
um og okkur sem þekktum hana
hvað best á óvart. Hún amma mín
var óútreiknanleg. Þegar hún var
flutt í ofboði á spítala fyrir tæplega
viku síðan var hún ekki tilbúin til
að deyja. Það bráði af henni og ég
trúði því um stund að hún myndi
Bjömssyni og Péturínu Jóhannsdótt-
ur í Grímstungu, og soninn Smára,
sem ólst upp hjá móður sinni. Elsa
og Grímur slitu samvistir. Smári og
hans fjölskylda kom hingað flest ár
og okkur finnst Grímur vera á með-
al okkar þegar Smári er hér, þeir
eru svo líkir til orðs og æðis. Smári
á þijár dætur og tvö barnabörn.
Sigríður á þijú börn.
Grímur var lengi í foreldrahúsum,
kynntist þar indælli kaupakonu,
Magneu Halldórsdóttur, ættaðri úr
Ölfusi. Þau giftust 26. júní 1954.
Magga og Grímur eiga fimm börn;
öll uppkomin og böm þeirra systkina
eru 13. Afkomendur Gríms eru öll
indælt fólk svo og tengdabömin.
Magga mín, við fjölskyldan á
Bakka þökkum þér áratuga tryggð
og vináttu og hversu vel þú hugsað-
ir ætíð um Grím og ekki síst í hans
mikla veikindastríði, sast hjá hon-
um, last fyrir hann og varst alltaf
hress, hvernig sem þér leið. Aldrei
guggnaðir þú. Þá langar okkur að
þakka fyrir son okkar, Jón Baldvin,
sem var hjá ykkur í tvo vetur og
þið hjónin reyndust honum sem
bestu foreldrar. Þetta allt verður
aldrei fullþakkað.
Við sendum okkar innilegustu
samúðarkveðjur og þakkir fyrir
liðnar samverustundir til Möggu,
Reynis, Halla, Báru, Heiga, Gunna,
Smára og Siggu og afkomendum
ykkar allra. Guð styrki ykkur og
leiði.
Kristín, Jón, synir,
tengdadætur og barnabörn.
Hver fógur dyggð í fari manns
er fyrst af rótum kærleikans.
Af kærleik sprottin auðmýkt er,