Morgunblaðið - 05.10.2000, Blaðsíða 24

24 FIMMTUDAGUR 5. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
ÚRVERINU
Ný byltingarkennd tækni
í sjónmáli í fískvinnslu
Tvö- til þre-
faldar afköst í
bolfiskvinnslu
NÝ tækni gæti stóraukið afköst í
fiskvinnslu á komandi árum, bæði
á sjó og landi. Þetta kom fram í
máli Guðbrands Sigurðssonar,
framkvæmdastjóra Utgerðarfé-
lags Akureyringa hf., á fundi grein-
ingardeildar Kaupþings um stöðu
og horfur í sjávarútvegi, sem hald-
inn var á mánudag.
Guðbrandur segir að þróun
nýirar tækni, sem geri kleift að
skera beingarð úr fiskflökum, lofi
mjög góðu. „Samstarf okkar við
aðila í röntgen-greiningu hefur
sýnt að það er hægt að greina bein
í flökum. Þannig verður því vænt-
anlega um hraðsnyrtingu á flökum
að ræða í framtíðinni, í stað þeirrar
miklu vinnu sem snyrtingin krefst í
dag. Hraðsnyrtingin fælist þá í að
sjáanleg bein og blóðblettir yrðu
fjarlægð strax en síðan tæki við
myndgreining á sérstakri línu.“
Guðbrandur segir að tækniþró-
un í fiskvinnslu hafi verið geysilega
ör á undanfómum árum. Sérstak-
lega hafi mátt merkja það í rækju-
vinnslu en einnig í bolfiskvinnslu á
allra síðustu árum. „Þannig hafa
afköst í bolfiskvinnslu ÚA aukist
úr 14 til 15 kílóum á manntímann í
allt að 25 til 30 kíló á manntímann á
þremur árum. Með þeirri tækni
sem við höfum í dag tel ég að hægt
sé að ná afköstunum í 35 kíló á
manntímann. En með nýrri tækni
er hægt að spara mikla handfjötlun
á flökunum. Tilraunir okkar á þess-
ari tækni í hermum bendir til að
með henni sé hægt að tvö- til þre-
falda afköst í bolfiskvinnslu. Þessa
tækni má nota bæði á landi og á
sjó, rétt eins og flökunarvélar.“
Bætir samkeppnisaðstöðu
fiskvinnslunnar
Guðbrandur á von á að frumgerð
þessarar tækni verði tekin í notkun
hjá ÚA í vetur. Hann segir að
tæknin muni bæta samkeppnisað-
stöðu fiskvinnslunar og bendir á að
erfiðlega hafi reynst að manna
fiskvinnslu, sérstaklega í hinum
dreifðari byggðum landsins. Þann-
ig sé helmingur starfsfólks ÚA á
Raufarhöfn útlendingar. „Það hlýt-
ur að vera markmiðið að einfalda
og gera sjálfvirka þá þætti starf-
seminnar sem eru tiltölulega ein-
hæfir og þykir ekki spennandi að
vinna við. Tölvubúnaður er sífellt
að verða öflugri en er á sama verði.
Það gerir þessa þróun mögulega,“
segir Guðbrandur.
Stofnkostnaður
ekki undir milljarði
FÁI Samherji leyfi til að koma fyrir
laxeldiskvíum í Reyðarfirði, eins og
fyrirtækið stefnir að, skapar stöðin
þar að minnsta kosti 40 störf, að
sögn Finnboga Jónssonar, stjórnar-
formanns Samherja.
Samherji hefur verið þátttakandi í
lúðueldi í Eyjafirði í mörg ár, en
Samherji er stærsti hluthafi í Fisk-
eldi Eyjafjarðar fyrir utan ríkið.
Finnbogi Jónsson segir að stjórn
fyrirtækisins hafi tekið þá stefnu að
auka verulega þátttöku Samherja í
fiskeldi og stefnt sé að því að fara í
laxeldi í verulegum mæli. „Það er
auðvitað undir því komið að það fáist
leyfi til að ala lax í sjó því enginn
fjárhagslegur grundvöllur er fyrir
því að ala lax í fulla stærð í keram á
landi. Það er fullreynt."
Samherji hefur þegar fjárfest í
laxeldisstöðinni íslandslaxi hf. í
Grindavík með kaupum á 50% hlut
og í framhaldi af því keypti íslands-
lax stærstu seiðaeldisstöð landsins,
sem er að Núpum í Ölfusi. Hún hét
áður Silfurlax hf. og var í eigu Is-
lendinga og Svía. Finnbogi segir að
þetta séu mjög góðar seiðaeldis-
stöðvar en áætlað sé að þar megi
framleiða allt að fjórar milljónir 30
gramma laxaseiða á ári. „Síðan þarf
að ala þessi seiði upp í 500 grömm og
við sjáum möguleika á að gera það að
hluta til í keram hjá íslandslaxi, þar
sem nú er verið að framleiða lax í
fulla stærð, sláturstærð. Þeirri fram-
leiðslu yrði þá hætt og aðstaðan not-
uð til að framleiða 500 gramma seiði.
Jafnframt hefur Silfurstjarnan í Öx-
Fyrirhugað
sjókvíaeldi Sam-
herja hf. á laxi í
Reyðarfirði
arfirði möguleika á að framleiða 500
gramma seiði í verulegum mæli en
við tengjumst þeirri stöð í gegnum
aðild okkar að Hraðfrystistöð Þórs-
hafnar, sem á um helminginn í
henni.“
Hann segir ennfremur að hug-
myndin sé að fara með þessi 500
gramma seiði meðal annars í kvíar í
Reyðarfirði og ala þau þar í slátur-
stærð, sem tæki um 8 til 12 mánuði.
Eldisfiskur verður
mikilvægur þáttur
„Við höfum trú á því að eldisfiskur
verði mikilvægur þáttur í framboði á
sjávarafurðum í framtíðinni og Sam-
herji hefur mjög góðar forsendur til
þess að fara inn á þessa braut,“ segir
Finnbogi, spurður um ástæðu þess
að Samherji fari inn á umrædda
braut.
„í fyrsta lagi teljum við að hér geti
verið um mjög áhugaverðan fjárfest-
ingarkost að ræða ef rétt er að mál-
um staðið.
í öðra lagi er Samherji mjög öfl-
ugt félag sem hefur burði til að
standa vel að allri framkvæmd.
í þriðja lagi er Samherji með mikl-
ar veiðiheimildir í uppsjávarfiski og
er með verksmiðjur sem hafa mögu-
leika til að framleiða fiskimjöl og lýsi
í háum gæðaflokki, sem er nauðsyn-
legur þáttur í framleiðslu á fóðri fyr-
ir eldislax. Við trúum að það sé
margt sem bendi til þess að aðgang-
ur að þessu hráefni verði takmark-
andi þáttur í fiskeldi í framtíðinni en
þar hefur Samherji fyrir sterka
stöðu.
í fjórða lagi hefur Samherji öflugt
sölukerfi til þess að markaðssetja og
selja þessar laxaafurðir á erlendum
mörkuðum og í mörgum tilfellum
falla þær ágætlega saman við það
sem við eram að gera auk þess sem
ýmsir viðskiptavinir okkar hafa
áhuga á því að við getum boðið þeim
eldislax."
Þegar íjárfest fyrir
rúmar 200 milljónir króna
Að sögn Finnboga hefur Samherji
þegar fjárfest fyrir rúmlega 200
milljónir í möguleikum til seiðaeldis
og framleiðslu á smálaxi. „Við geram
ráð fyrir að stöð, eins og við erum að
hugsa um á Reyðarfirði, kosti ekki
undir einum milljarði, þegar allt er
tekið til, fjárfesting í búnaði og líf-
massa, en fjárfesta þarf í laxinum
sjálfum áður en hann skilar tekjum."
Fáist tilskilið leyfi hefst seiða-
framleiðsla um áramótin en Finn-
bogi segir að framleiðsla í 500 g
stærð taki eitt og hálft ár og að þeim
tíma loknum sé fyrst hægt að fara
með þau út í sjó. „Vorið 2002 getur
starfsemin verið komin í fullan gang,
að því gefnu að við fáum leyfin fyrir
næstu áramót.“

^5-35%
afsláttur af Ice-Lux frystildstum
Verð frá
Kr.23.995,
240 Ktra kr. 23.995,- 3fr9S»0.
320 Ktra kr. 28.995,- 39^90.
370 Ktrakr. 31.995.- 43^00.
460 Ktra kr. 35.995.- 49^90.
Skráðu þig §
/ vefklúbbinn
www.husa.is

HÚSASMIÐJAN
Sími 525-3000 • www.husa.is