Morgunblaðið - 05.10.2000, Side 34

34 FIMMTUDAGUR 5. OKTÓBER 2000
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
SIÐASTA
SAMBAN
„Buena Vista Social Club er sannarlega frískleg upplifun,“ segir í dómnum.
KVIKMYIVDm
Bfðborgin
BUENA VISTA
SOCIAL CLUB ★ ★★%
Heimildarmynd. Leikstjórn og
handrit Wim Wenders. Upp-
tökustjóri Ey Cooder. Kvikmynda-
tökustjóri Robby Miiller, o.fl. Þeir
sem koma fram: Ibrahim Ferrer,
Compay Segundo, Rubin Gonzalez,
Omara Portuondo, Luis Barzaga,
Joachim Cooder, Ry Cooder, Carloz
Gonzáles, Salvador Repilado Labr-
ada, Pio Leyva, Manuel Puntillita
Licca, o.fl. hljómsveitarmeðlimir.
Sýningartími 100 mín. Þýskaland/
Bandaríkin/Frakkland/Kúba.
Árgerð 1999.
EIN besta mynd Wim Wenders,
þýska leikstjórans, fyrsta Kvik-
myndahátíðargestsins, „Islandsvin-
arins, nýbylgjumannsins, og hver
veit hvað, var Lightning Over Water
(’80). Ógleymanleg heimildarmynd
um Nicholas Ray, þann mistæka
snOling og lærifoður Wenders. Þá
var þessi fyrrum heimsfrægi leik-
stjóri flestum gleymdur og dró fram
II e g n b o g i n n
MÁLVERKCONDOS
(CONDO PAINTING)**%
Leikstjóri: John McNaughton.
Fram koma George Condo, William
Burroughs og Allen Ginsberg með-
al annarra. Bandaríkin 2000.
Myndlistarmaðurinn George
Condo lætur gamminn geisa í þess-
ari mynd um hugmyndir sínar um
myndlist og menningu. Hvort sé
merkilegra, sjónvarp eða klassísk
málverk. „Ef Móna Lísa er svona
merkileg, af hverju hefur þá aldrei
verið gerð sjónvarpsþáttaröð um
hana?“
Einnig talar hann um aðferðir
sínar við listsköpunina og þær eru
sýndar. í myndinni fær hann til liðs
við sig tvo ameríska menningar-
frömuði, þá William Burroughs og
Allen Ginsberg, og þeir velta vöng-
um yfir því sameiginlega áhugamáli
sínu sem listin er.
Sem leikmanni á þessu sviði
fannst mér svolítið erfitt að fylgjast
með þessum háleitu umræðum á út-
lífið í fátækt, heltekinn af sjúkdómn-
um sem dró hann skömmu síðar til
dauða. Wenders lætur vel að gera
heimildarmyndir, Buena Vista Social
Club er sannarlega frískleg upplifun
þar sem dýrðleg tónlist eldsprækra,
aldurhniginna, kúbverskra músík-
anta skyggir þó á allt annað. Þar
með talda leikstjóm Þjóðverjans.
Það mun hafa verið kvikmynda-
tónskáldið og tónlistargúrúinn Ry
Cooder (á t.d. magnaða tónlistina í
bestu myndum Walters Hill, einsog
Crossroads), sem kom Wenders á
sporið og úr varð fyrst geisladisk-
urinn góði með tónlistinni. Hann sló í
gegn um allar jarðir. Síðan myndin,
sem einnig hefur hlotið aðsókn og
aðdáun um víða veröld.
Tónlistarmennimir vom sumir
hverjir hættir að spila sökum elli, þó
einkum vegna þess að þeir bám ekk-
ert úr býtum í víðfeðmu fangelsi
Kastrós, sem lítur út eins og amer-
ískur bflakirkjugarður. Cooder tókst
þó að smala saman nokkram helstu
mambókóngum Kúbu fyrir og eftir
Kastró; píanóleikaranum Ruben
lensku, auk þess sem maður vissi
aldrei hver var hvað því það var
ekki útskýrt. Auk þess hefði verið
skemmtilegra ef maður hefði fengið
einhverjar bakgrannsupplýsingar
um Condo. Það er eiginlega gert
ráð fyrir að áhorfandinn vissi allt
fyrirfram og þannig orkar myndin
tvímælis sem heimildarmynd.
Annars er þetta vel gerð mynd
því hún sýnir mjög nána mynd af
listamanninum við sköpun sína.
Mér fannst bæði gaman og merki-
legt að fylgjast með því þegar hann
byrjaði á einu verki sínu í upphafi
myndarinnar og hvernig hann lauk
því í lokin, gjörsamlega ólíku því
sem það var í upphafi. Maður fer í
gegnum allar útgáfurnar og pæling-
ar listamannsins um hvernig hann
vinnur með undirmeðvitundinni úr
umhverfi sínu. Ég fann að mér var
alls ekki sama um örlög málverks-
ins og var oft ósammála breyting-
unum sem Condo gerði þótt lokaút-
koman væri auðvitað sú eina rétta.
Sjálfsagt stórmerkileg mynd fyr-
ir myndlistarspekúlanta og fróðleg
fyrir leikmenn.
Hildur Loftsdóttir
Gonzales, sem er um nírætt en spilar
eins og engill og sama máli gegnir
um söngvarana Ibrahim Ferer og
Omöra Portuondo. Orðin fyrir löngu
löggiltir eldri borgarar en hafa til að
bera slíkan þrótt og leiftrandi leik-
gleði, að ekki sé talað um innbyggð-
Óráðinn
einmana-
leiki
B í ó b «rg i n
FALLNIR ENGLAR
(DUOLUO TIANSHI)^AA
Leikstjórn og handrit: Kar-wai
Wong. Aðalhlutverk: Leon Lei,
Michelle Reis, Takeshi Kaneshiro,
Karen Mok og Charlie Yeung.
Kvikmyndataka: Christopher
Doyle. Klipping og útlit: WiIIiam
Chang. Hong Kong 1995.
FALLNIR englar lifa sérstöku
einangruðu lífi og virðast ekki ekki
mikið þurfa á öðrum að halda, og
þó... þeir bara hafa engan.
Sagan er um leigumorðingja.
Hún er um unga konu sem hann
vinnur fyrir og sem dreymir um
hann. Svo kemur He Zhiwu til
sögu. Hann hefur þagað síðan hann
var fimm ára þegar hann át dós af
útrunnum ananas. Hann fer í ást-
arsorg út af konu í ástarsorg.
Þau eru svöl á yfirborðinu en
undir niðri era þau einmana að
reyna að finna út hvar þau standa í
lífínu, og hvert þau eiga að halda í
hrárri og ofbeldisfullri Hong Kong.
Og þegar myndin er búin er maður
ekki viss hver stefnan er, án þess
að það skipti meginmáli. Það er
þessi óráðni lífsstíll sem leikstjór-
inn virðist hafa áhuga á og kvik-
myndar. Og það gerir hann vel.
Myndtakan er frábær, vel stílíser-
uð en samt frjálsleg og tilrauna-
kennd, með flottum litasamsetn-
ingum saman við svarthvíta
ramma. Hráar og hraðar tökur,
þar sem haldið er á myndavélinni,
era frábærlega klipptar saman
undir skrýtinni tónlist.
Hvað stílinn varðar finnst mér
hin framúrskarandi kvikmynd
hans, Chungking Express, hnit-
miðaðri, líka í frásögn. En hversu
hnitmiðaðir verða hlutirnir ef mað-
ur notar ekki handrit, eins og Kar-
wai Wong? Ég hef á tilfinningunni
að hann sé svolítill Godard-maður í
sér og geri bara það sem honum
dettur í hug þá og þegar, og er það
gott mál. Enda kemst hann upp
með það, hann er með frábæra
leikara með sér, og það er ekki
spurning að mikill hluti myndar-
innar er spuni. Takeshi Kaneshiro
sem leikur hinn þögla He Zhiwu á
an, seiðandi taktinn, að tónlistar-
menn, fimmtíu, sextíu áram yngri,
gætu verið stoltii' af. Það má einnig
segja um aðra meðlimi þessa ein-
staka bands, sem allt snýst um. Það
er ótrúlegt, kröftugt og tónlistin
fyrst og síðast undurfalleg. Þetta
mjög auðvelt með að bræða mann.
En það eiga hinar persónurnar líka
því það sem maður sér af þeim,
kannski sérstaklega kvenpersón-
unum, era mikilvægar tilfinninga-
stundir. Þær koma við mann og
mann langar til að rétta þessum
föllnu englum höndina og reisa þá
við.
Hildur Loftsdóttir
Brölt á
Balkan-
MANIFESTO ★★
Leikstjóri og handritshöfundur
Dusan Mavejev. Byggð á sögunni
For a Night of Love, eftir Emile
Zola. Kvikmyndatökustjóri Tomi-
slav Pinter. Aðalleikendur Alfred
Molina, Camilla Söberg, Eric Stoltz,
Rade Serbedzija. Sýningartími.
Bandarísk. Árgerð 1988.
SJÁLFSAGT hefði furðusmíðin
Manifesto aldi-ei komist á koppinn ef
ekki hefði notið við tveggja sögu-
frægra ísreaelsmanna og ævintýra-
manna sem töldu sig mikilhæfa kvik-
myndagerðarmenn í ofanálag. Heita
Golan og Globus, kumpánamir, og
íyrirtæki þeirra, Cannon Films,
komst á blað kvikmyndasögunnar
fyrir endemi. Um árabil framleiddu
þeir myndir í óðaönn fyrir morðfjár,
en flestar ef ekki allar skiluðu þær
tapi. Þeirra á meðal þessi losaralega
kvikmyndagerð sögu Zola, um konu
(Camilla Söberg), sem hyggst myrða
konung sinn er hann gistir þorpið
hennar, einhvers staðar á Balkan-
skaga.
Myndin, sem á sínum tíma var sýnd
hérlendis í kvikmyndahúsi, var tekin
á söguslóðum og kostaði talsverða
peninga sem skiluðu sér ekki aftur, en
sýna sig í ágætum sviðsmyndum,
búningum og tökum. Undarlegt sam-
safn leikara sprangar um sviðið; Mol-
ina, Toltz, Söberg. Oll frekar slök og
gæðaleikarinn Serbedzija (Eftir
regnið) hefur lítið við að vera. Myndin
er sögð vera svört gamanmynd um
tvísýnt stjómarfar og líferni valda-
manna í þessum heimshluta, en snýst
einkum um kynferðislegar uppákom-
ur að hætti hússins.
Sæbjörn Valdimarsson
fóík væri allt saman frægt og ríkt
hvar sem væri utan eyjunnar fögra í
Karíbahafinu og ein ánægjan af því
að sjá myndina er að fá tækifæri til
að sjá gleði þessara frábæra lista-
manna er þeir upplifa umheiminn í
Amsterdam og New York. Maður
þakkar Wenders og enn frekar
Cooder pent fyrir að fá að sjá það og
heyra um stund.
Sæbjörn Valdimarsson
Ur og í
Háskólabfó
KLÁMFENGIN KYNNI
(UNE LIASION
PORNOGRAPHIQUE)AA
Leikstjóri Frédéric Fontayne.
Handritshöfundur: Philippe Blas-
band. Aðalleikendur: Nathalie
Baye, Serge Lopez. Belgía. 1998.
SJÁLFSAGT hugsar einhver
klámhundurinn sér gott til glóðar-
innar er hann sér titil myndarinn-
ar, en kemur að lokuðum dyrum, í
orðsins fyllstu merkingu. Font-
ayne er að reyna að útskýra fram-
andi samband tveggja persóna,
sem fyi’st og fremst er kynferðis-
legt og gefið í skyn að það sé
klámfengið, jafnvel afbrigðilegt.
En tökuvélarnar koma oftast að
lokuðum dyrum ástardyngjunnar.
Hún (Nathalie Baye) og hann
(Serge Lopez) eru stórborgarbúar
með mikla þörf fyrir ópersónulegt,
klámfengið ástalíf. Hún auglýsir
eftir bólfélaga í klámblaði, hann
grípur tækifærið á lofti. Þau leigja
sér hótelherbergi og gera það sem
hvatirnar bjóða þeim um stundar-
bil í viku hverri. Allt gengur vel
uns fleiri líffæri koma til skjalanna
en kynfærin.
Yfirhöfuð skilur „Klámfengin
kynni“ lítið eftir sig. Við fáum ekk-
ert tækifæri til að kynnast þessu
fólki örlítið nánar, það er okkur
jafnókunnugt og hvort öðru. Öll
framkoma þess, þankagangur og
lífsstíll á þann veg að hann vekur
litla forvitni og samúð. Þau eru
skip sem mætast að nóttu til í
logni og sléttum sjó. Þau verða
aldrei raunverulegar manneskjur
af holdi og blóði, utan eitt augna-
kast er eldri hjón koma inní fram-
haldsskakið á hótelherberginu.
Myndin er þó engan veginn al-
vond. Höfundarnir velta fyrir sér
spurningum sem sótt hafa á okkur
öll um samband og tilgang, tryggð
og hollustu tveggja einstaklinga.
Fátt verður um svör en Fontayne
leikstýrir leikuram sínum báðum
af alúð og hlýlegri festu.
Baye og Lopez fara vel með sín
erfiðu hlutverk og gera persónurn-
ar forvitnilegar þótt þær geri lítið
annað en að fara úr og í. Annað
hvort átti að gefa okkur betri inn-
sýn í líf þeirra - eða gægjast inn
fyrir dyrnar.
Sæbjörn Valdimarsson
KVIKMYNDAHATIÐ I REYKJAVIK
Vangaveltur
og sköpun