Skírnir - 01.01.1868, Qupperneq 56

56
FRJETTIR.
Frakkland.
hitt mun hafandi fyrir satt, aS Frakkar, Englendingar ogAustur-
ríkismenn sje samhuga í austræna málinu, og því mega Rússar
enn búast viÖ stríöum mótgangi, ef þeir stofna bjer til friörofa í
HorÖurálfunni.
Framan af þingsetunni, er byrjaÖi í miÖjum febrúarmánuÖi,
stóÖ lengi í höröum viÖskiptum út af nýbreytni keisarans um
þingsköpin (sbr. Skírni f. á. bls. 51 — 54), og síÖan er menn
beiddust skila um afskipti af útlendum málum. Eptir þaÖ var
tekiÖ til ýmissa nýmæla, og en markverÖustu, er fram gengu á
þinginu, voru lög um alþýÖuskóla, um sveita eÖa hreppastjórn,
um afnám tolla á flutningum milli Frakklands og Alzírs og um
afnám skuldavarÖhalds. Duruy (ráöherra kennslumálanna) haföi
safuaö nákvæmum skýrslum um uppfræÖingarástaud alþýöunnar,
og sást af þeim, aÖ mikils er enn vant á Frakklandi, þó nokkuÖ
hafi færzt til betri vegar síÖan keisarinn kom til ríkis. Af 100
karlmönnum, er kvaddir voru til herþjónustu 1848, voru 38
hvorki læsir nje skrifandi, 1863 var talan komin niöur í 28 og
1866 í 24. Fyrir tveim árum síöan uröu af 100 brúÖum 42 aö
krota þrjá krossa í staÖ nafns síns á giptingarbrjefin, en þessu
þurftu þó eigi aö bregÖa fyrir sig fleiri en 25 brúÖgumar (af
100). I 694 hreppum vantar alþýðuskóla, og aÖ jafnaðartali
fyrir allt Frakkland reiknuðu menn svo, að fjóröi partur allra
fulloröinna karlmanna og tveir fimmtu partar allra fulloröinna
kvenna kynni eigi aÖ skrifa nafn sitt. Á þessu er hinum nýju
lögum ætlaÖ aö ráöa góðar bætur, en þau gera stjórninni það að
skyldu, aö sjá um uppfræðingu unglinga, og láta börn fátækra
manna njóta liennar ókeypis. Hreppunum er boðiö að stofna
sjóði til kennslulauna handa aukakennurum og til fleiri framlaga,
er lúta aö barnakennslu, þeim er og heitinn styrkur úr sjóði
ríkisins, þar sem eigi nemur. Mönnum varð næstum hverft við,
þegar talað var um stúlkurnar eða fákunnáttu þeirra, enda mæla
lögin svo fyrir, að hver hreppur með 500 íbúa skuli hafa aö
minnsta lagi einn skóla handa stúlkubörnum. Auk bókarnáms á
og að kenna þeim saum og aðrar almennar hannyrðir. Menn
gera ráð fyrir, að stúlkuskólum fjölgi um 8000, og er þuö vottur
um, aö hjer er brýnum þörfum að gegna. þess þarf eigi að