Skírnir - 17.06.1911, Blaðsíða 90

188
Jón Sigurðsson sem stjórnmálamaður.
vaxin grön, sem voru í vöggu við fall Napóleons, þegar
bylting var gerð í París í júlí 1830, sem hafði mikla breyt-
ingu í för með sér. Þá vaknaði gjörvöll Evrópa eftir
höfgann, sem hún hafði legið í síðan 1815. Nýtt líf og
fjör færðist í lýðinn, einkum æskulýðinn og sérstaklega
þann hluta hans, er mentaveginn gekk; gömlu þjáning-
arnar voru gleymdar, allsstaðar kvað við: vér viljum
hafa hlutdeild í stjórn landsins, og vér viljum hafa frjálsa
stjórnarskipun.
Þá sat að ríkjum í Danmörku Friðrik konungur hinn
sjötti, góðlyndur maður, en nauða vitgrannur; sannfærður
um, að heill og hamingja ríkis hans væri undir því einu
komin, að hann stjórnaði sjálfur eftir eigin vild; alla aðra
hlutdeild í stjórninni áleit hann blátt áfram skaðsamlega.
Hann var því alls óljúfur á að veita þegnum sínum nokkra
hlutdeild í stjórn rikisins, en hann megnaði ekki að standa
á móti straumnum. Sárnauðugur varð hann að gefa Dön-
um tvö fulltrúaþing og áttu Islendingar að hafa 2 menn,
er konungur tilnefndi, í öðru þeirra; átti það þing að
fjalla um íslenzk málefni.
Vér höfum sagt, að þjóðirnar hafi vaknað við júlí-
byltinguna 1830, og íslendingar, sem þá höfðu lengi sofið,
reyndar ekki vært, eða á mjúkum kodda, en sofið þó,
vöknuðu lika. Það var Baldvin Einarsson sem fyrstur
varð til þess að hreyfa því, að íslendingar fengju sitt
eigið þingx). Ýmsir urðu til að taka undir það með
honurn, og árið 1837 sendu íslendingar bænarskrá til kon-
ungs urn sérstakt þing i landinu sjálfu; leiddi hún til
þess, að konungur ákvað með úrskurði 22. ágúst 1838, að
nokkrir embættismenn skyldu koma saman á fund í Reykja-
vík annaðhvort ár, til að ræða málefni íslands; sá fundur var
tvisvar haldinn, 1839 og 1841. Það er óþarft að minnast
frekar á, hve algerlega óhafandi og ófullnægjandi þessi
embættismannanefnd var.* 2).
*) Tímarit Bókmentafél. 25. árg., bls. 175—180.
2) Ný Félagsrit I. árg. bls. 82.