Alþýðublaðið - 05.03.1960, Blaðsíða 2

zsœseaaKíH]® |
Otgefandi: AlþýSuflokkurinn. — Framkvæmdastjóri: Ingólfur Kristjánsson.
— Kitstjórar: Gísli J. Ástþórsson (áb.) og Benedikt Gröndal. — Fulltrúi
rltstjórnar: Sigvaldi Hjálmarsson. — Fréttastjóri: Björgvin Guömundsson
_Símar: 14 900 — 14 901 — 14 902 — 14 903. Auglýsingasími 14 906 — Að-
Mtur: Alþýðuhúsið. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfisgata 8—10. ->
Áskriftargjald: kr. 35,00 á mánuði.
FLAKARiNN
SÚ deild Sambands íslenzkra samvinnufélaga,
sem annast útflutning sjávarafurða, sendir öðru
’hverju frá sér fjölritað fréttablað, þar sem ráða-
menn deildarinnar koma á framfæri margvíslegum
upplýsingum og skoðunum. Er þar oft fróðleik og-
góðar hugmyndir að finna.
Nýlega birti fréttabréfið hressilega hvatning-
■argrein um aukna menntun þeirra, sem meðhöndla
og meta útflutningsafurðir okkar, og mun ekki af
veita. Greinin er á þessa leið, hér.birt með beztu
'ineðmælum Alþýðublaðsins:
„'Æ fleiri dreymir nú um fiskiðnskólann okk-
ar. Og það er líka víst, að þeir draumar rætast, þótt
eiahver dráttur verði. þar á. Þeir síðustu ber- |
Öreymnu: Einar Sigurðsson, sem í Morgunblaðinu
21. þ. m. ritaði ágæta grein, m. a. um þörf á slíkum |
skóla, og dr. Sigurður Pétursson, sem flutti prýði-
legt erindi í útvarpið nýlega um mátvælaiðnaðinn, I
en þar taldi hann það stórt atriði, að komið yrði upp
svona skóla hið allra fyrsta. Ef maður leiðir hug-
ann að skólamálum þjóðarinnar, kpmst maður að
raun um, að þeim er á margan hátt mjög kyndug-
lega fyrir komið. Æðri menntun er svo almenn, að
við eruð orðnir útflytjendur að verkfræðingum og
læknum, og lögfræðingar myndu vafalaust verða
fluttir út líka, ef þeirra menntun væri ekki stað-
bundin við hólmann og ónothæf í útlandinu. Ekki
skal farið að tala um það hér, hve miklu ríkið hefur
til kostnað við menntun þeirra, sem út flytjast, og
hversu lítið það fser í staðinn, ef sleppt er „hróðri
landsins, sem þeir flytja um álfur allar“, en til lít-
is gagns er það fyrir okkur, því lítið fáum við fyrir
i þann hróður til að lifa af. En af fiskinum lifum við
og þeir menn, sem ábyrgð eiga að bera á því, að
hann sé söluhæfur í útlöndum, svo við fáum fyrir
»hann fullt verð og getum lifað í landinu og látið
börnin okkar verða verkfræðinga og lækna, — fá
enga menntun til að geta gegnt þessu starfi sínu
sómasámlega. Það getur ekki verið allt með felldu
:i þjóðfélagi, sem krefst þess, að maður, sem hyggst
verða rakari, þurfi að ganga í iðnskóla í þrjá vet-
ur og vera í læri hjá rakarameistara í fjögur ár áð-
• ur en honum er treyst til að skera hár og skegg
Sborgaranna, en annar, sem vill læra að meta og
nmeðhöndla útflutningsvörur landsmanna, þurfi að
eins að fara á þriggja vikna námskeið og vinna
eitthvað í frystihúsi. Sannarlega væri nú óskandi
að einhverja menn í háum stöðum færi að dreyma
um fiskiðnskólann okkar, því svoleiðis menn eiga
t*niklu auðveldara með að láta draumna rætast.
Vonandi fær enginn martröð út af þessu, því alveg
væri það voðalegt að dreyma, að maður væri að
raka flakara eða jafnvel flaka rakara.“
g 5;-!.i»uarz 1960 — Alþý&ÍiMaífltf
ALMENNUR stúdentafund-
ur var haldinn í Háskóla íslands
s. 1. laugardag og þar rædd mál
efni Njassalands og dr. Hasting
Banda og málaleitan sú, sem hr.
Chiume bar fram við íslenzk
stjórnarvöld, sem kunnugt er
af fréttum. Boðaði Stúdentaráð
Háskóla íslands til fundarins
eftir að hafa rætt málið.
í upphafi' fundarins flutti
Thorolf Smith fróðlegt erindi
um þróun og ástand í Njassa-
•landi. Sagði hann m. a. í upp-
hafi máls síns. „Ástæðan fyr-
ir því, að Kanyama Chiume
kom hingað tli lands til þess
að fara fram á stuðning ís-
•lendinga í þessu máli, er ekki
aðeins sú, að hann telur sig
eiga vísa samúð „fulltrúa
elzta þings veraldar11, ei'ns og
hann segir í bréfi, sem hann
ritaði ýofsum aliþingismönn-
um fyrr f vetur, heldur og
vegna þess, að bæði ísland og
Bretland eru aðilar að mann-
riél((|ii^da:3álitmá|la Elvrópuráðs-
i'ns. Ríkisstjórn Bretlands hef-
ur kveðið svo á fyrir sitt leyti,
að sáttmáiinn skuli ekki aðeins
gilda fyrir hei'malandið, heldur
einnig fyrir 42 nýlendur og
landssvæði, sem lúta, þar á
meðal Njassaland. Aftur á
móti heimilar stjórn Bretlands
þegnum sínum ekki að skjóta
máli' sínu sem einstaklingar tii
mannréttindanefndarinnar, —
eins og ísland og flest samnings
ríkin gera.
Þess vegna geta Njassamenn
ekki komið kærum sínum á
framfæri við mannréttinda-
nefndi'na, nema einhver samn-
ingsaðilinn skjóti málinu til
hennar. Og nú hefur sem sé
verið farið fram á Það við okk-
ur íslendinga, að við komum til
liðs við hina þeldökku meðbræð
ur okkar í Njassalandi, þar sem
vði höfum til þess aðstöðu, og
ætla má, að við, sem um aldir
urðum að þola kúgun og undir-
okun erlendra manna, tökum
vel þessari' málaleitan Njassa-
manna.
Mér virðist skylt, eðlilegt og
sjálfsagt að veita Njassamönn-
um allt það lið,. sem við frekast
megum“.
'Síðan rakti T'horolf sögu
landsins í stórum dráttum, —
einkum þó frá árinu 1953, er
Njassalandi' var þröngvað í Mið
afríkusambandið — Sagði frá
stofnun JÞjóðfrelsishreyfingar
Njassalands árið 1946 og bar-
áttu hennar síðan og forystu-
manni hennar frá 1956, dr. Hast
ings Banda, og róstunum þar,
sem urðu í marz 1959, og leiddu
til þess, að landsstjóri Breta
lýsti' yifir neyðarástandi í land-
inu, bannaði Þjóðfrelsishreyf-
inguna og handtók dr. Banda
ásamt 1300 löndum hans. Þess-
ar aðgerðir brezka landsstjór-
ans urðu fyrir mikilli gagnrýni,
ekki' sízt í Bretlandi, og leiddi
til þess að rannsaka málið. For-
maður hennar var Devling dóm
ari og er hún við hann kennd,
Þessi nefnd skilaði skýrslu í
júlí í fyrra og er í henni' m. a.
sýnt fram á, að ekki hafi verið
um neina morð-ráðagerð að
ræða, og að dr. Banda hafi ekki
hvatt landsmenn til ofbeldis-
verka. Ennfremur segir í skýrsl
unn, að enginn vafi' sé á því, að
Njassaland sé nú lögregluríki,
þar sem áhættusamt sé að láta
í ljós samúð með stefnu Þjóð-
frelsishreyfingarinnar, — sem
fram til 3. marz hafi haft inn-
an vébanda si'nna yfirgnæfandi
meirihluta þeirra Afríkumanna
í landinu, sem á annað borð hug
leiða stjórnmál. Þrátt fyrir
þetta he-fur brezka stjórnin vir.t
að vettugi niðurstöður Devlin-
nefndari'nnar, en á hinn bóginn
hefur hún veitt 700 þúsund
sterlingspund til aukinnar lög-
gaszlu í Njassalandi.
í niðurlagi erindis síns kom,
Thorolf Smith þanni'g að orði:
„Ég er þess fullviss, að yfir-
gnæfandi meirihluti íslendinga,
ef ekki allir, hafa samúð með
kúguðum meðbræðrum okkar x
Njasaslandi'. íslendingum er
blátt áfram ekki stætt á öðru.
Við hljótum ævinlega að taka
málstað þess, sem kúgaður er,
Framhald á.10. síðu.

ýV Glannaskapur á Kleib
arvatni.
Óvitar á þeysiferð um
vatnið í bifréiðum.
ÍZ Varnaðarorð frá lög-
regluþjóni.
ÍZ Hægt að fara á skaut-
um frá Sandskeiði til
Reykjavíkur.
FYRIR NOKKRUM dögum
barst mér bréf frá lögregluþjóni
þar sem hann segir frá ferð
sinni að Kleifarvatni og því, sem
hann, kona hans og lítill sonur
sáu þar. Þau sáu bifreiðar þjóta
um vatnið á ísnum og þótti lög-
regluþjóninum þetta heldur
glannalegt ferðalag fyrirhyggju-
lausra manna. Bréf lögreglu-
þjónsins hefur þegar birst í öðru
blaði og virðist því sem hann
hafi sent það fleirum en mér. —
annes
h o r n i n u
Birtist það því ekki í mínum
pistli.
HINS VEGAR er bréfið þörf
hugvekja. Vitanlega er það ó-
fyrirgefanlegt kæruleysi og ó-
þolandi glannaskapur að aka bif
reiðum um hyldjúp vötn þegar
frost hafa ekki verið meiri og
langvinnari en nú. Auk þess má
benda á það, að Kleifarvatn er
mjög djúpt og allir vita hve
svikult það er í frostum. — Á
nokkrum stöðum rennur heitt
vatn í það og er aldrei hægt að
vita hvort ís á því er heldur, —
jafnvel í miklum frostum.
BIFREIÐ hefur farið niður um
ís á Kleifarvatni og eftir þvf sem
ég man bezt hlauzt slys af. Þá
er annað: Hver er öruggur við
stýri á bifreið, sem brunar eftir
eggsléttum ís á stóru vatni? —
Bifreiðarstjórinn getur allt í
einu misst stjórn á bifreiðinni og
það því fremur sem ekki eru
neinar líkur til að bifreiðarnar,
sem iögregluþjónninn sá á vatn-
inu síðastliðinn laugardag, hafi
verið á keðjum heldur aðeins á
snjódekkjum í bezta falli.
. BRÉF lögregluþjónsins hefur
vakið athygli á ótrúleguna
glannaskap fólks. Það ætti að
verða til þess að menn léku ekki
þennan óhugnanlega leik aftur.
Vítin eru til þess að varast þau.
EN AF ÞVÍ að ég fór að minn-
ast á þetta, er rétt að vekja at-
hygli á því, að nú virðist vera
hægt að fara á skautum alla leið
frá Sandskeiði og til Reykjavík-
ur. Flestar ár og allar mýrar eru
með eggsléttri íshellu. Að vísu
eru árnar sumstaðar ékki á ís,
en árnar hafa víða flætt upp á
bakka sína og þar hefur myndast
hið ákjósanlegasta skautasvell,
HVERS VEGNA nota ungir
Reykvíkingar ekki tækifærið?
Getur Skautafélag Reykjavíkur
ekki efnt til skemmtiferðar upp
á Sandskeið og haldið þaðan í
einum hóp á skautum sem leið
liggur að Elliðaánum? Það væri1
gaman að horfa á slíkan hóp á
fleygiferð eftir rásunum og yfir
mýrarnar — til taorgarinnar. _
EN EF TIL VILL er til of mik-
ils- mælst. Tjörnin er öll á ís, en.
að undanskyldu skautamótinu
um helgina sýnist mér sem Reyk
víkingar séu afhuga þessari á-
gætu íþrótt, sem er þó ein hiií
fegursta. Tjörnin er alltaf auð.
Aðeins nokkrir krakkar eru þa®
að sníglast á kvöidin og þó fá.
Hannes á horninu. j