Fréttablaðið - 21.05.2001, Page 8

I Rí: I I ABI.ADID
8
FRÉTTABLAÐIÐ
21. maí 2001 MÁNUDACUR
Útgáfufélag: Fréttablaðið ehf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjóri: Einar Karl Haraldsson
Fréttastjóri: Pétur Gunnarsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Þverholti 9, 105 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Símbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Fréttablaðið ehf.
Plötugerð: ÍP-prentþjónustan ehf.
Prentun: (safoldarprentsmiðja hf.
Dreifing: Póstflutningar ehf.
Fréttaþjónusta á Netinu: Vísir.is
Fréttablaðinu er dreift ókeypis til allra heimila á höf-
uðborgarsvæðinu. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn
greiðslu sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds.
| BRÉF TIL BLAÐSINS
Gœslan efst
á gátlista
Athugasemd frá Flugmálastjórn:
í athugasemd frá Flugmálstjórn ís-
lands vegna greinar í blaðinu 18. maí
segir m.a. að það sé regla, þegar
flugslys verður
eins og þegar TF-
GTI fórst í Skerja-
firði 7. ágúst 2000,
að hafa samband
við Landhelgis-
gæsluna og greina
henni frá málum.
Gæslan er efst á
gátlista sem hringt
er eftir þegar búið
er að kalla út
slökkviliðið og lög-
regluna með neyð-
arsíma flugturns-
ins. Það sé hins
eftir eðli atvika
ÞYRLA TIL TAKS
Landhelgisgæslan
er látin vita um
flugslys en mis-
jafnt er hvort þörf
er talin á aðstoð.
vegar misjafnt
hvort menn á vettvangi telji að þörf
sé á þyrlu við björgunarstörf. 1 til-
viki Skerjafjarðarslyssins var það
mat þeirra sem stjórnuðu aðgerðum
á vettvangi að ekki væri þörf á þyrlu
og þess vegna var ekki óskað eftir
henni. Hvað varði ummæli Haf-
steins Hafsteinssonar, forstjóra
Landhelgisgæslunnar, um að hann
og flugmálastjóri hafi orðið sam-
mála um að Landhelgisgæslan verði
alltaf látin vita strax ef flugvél hef-
ur farið í sjóinn, óskar Flugmála-
stjórn að taka eftirfarandi fram: „Á
fundi flugmálastjóra og forstjóra
Landhelgisgæslunnar var sá mögu-
leiki ræddur að Landhelgisgæslan
verði beintengd við neyðarsímann i
flugturninum sem notaður er við út-
kall slökkviliðsins og lögreglunnar.
Menn voru sammála um að skoða
þennan kost.“ ■
Skakkt nafn
leiðrétting í föstudagsblaði Frétta-
blaðsins birtist grein undir fyrir-
sögninni „Lítil stelpa stöðvar þjóf.“ í
fréttinni er Sigurbjörg Alma sögð
vera Sveinsdóttir þegar hið rétta er
að stúlkan frækna er Ingólfsdóttir.
Beðist er velvirðingar á þessu. ■
Taktu
smá
nspu
mztlLm sikkEns
U/CÐuUÍJLJ tilalakk é uðabrusum
Fáðu litinn þinn á úðabrúsa til að
laga grjótbarning og smárispur.
Sikkens gefur rétta litinn á bflinn þinn.
QÍSU JÓNSSON ehf
Bíldshöfða 14 ■ s. 5876644
Greenspan á orðið
Arthur Levitt, formaður banda-
ríska fjármálaeftirlitsins, hitti
vin sinn Alan Greenspan við mót-
töku í Kennedy Center og spurði
hvernig hann hefði það. „Ég hef ekki
leyfi til að segja það,“ sagði Green-
span. Þetta svar lýsir seðlabanka-
stjóra Bandaríkjanna vel. Hann er
var um sig og mælir varla stakt orð
án þess að allur fjármálaheimurinn
leggi við hlustir, enda er hann heill-
aður af mætti orðanna og notfærir
..^ sér þau til að stilla
falska tóna efna-
Markaðskerfið hagslífsins.
er heppileg um- Góða eyra
gjörð sem ver Greenspans fyrir
mannréttindi en sveiflum efnahags-
ekki markmið í lífsins er ekki að
sjálfu sér. öllu leyti meðfætt.
.......a____ Eftir að hafa lært á
klarinett og saxafón við Julliard há-
skólann skráði hann sig í hagfræði í
háskóla New York. Námið nýttist
honum vel og kenndi honum á tæki
hagfræðinnar og á endanum iauk
hann doktorsprófi við Columbia há-
skólann. En það var ekki bara hag-
fræðin sem jók skilning hans á hag-
kerfinu. Stuttu eftir doktorsnámið
kynntist hann Ayn Rand og heims-
spekikenningum hennar. Greenspan
var einn þeirra sem hittu Rand á síð-
kvöldum og las yfir með henni kafla
í bókinni Atlas Shrugged, sem
bandarískir lesendur hafa valið
áhrifamestu bókina á eftir biblíunni.
Rand kenndi Greenspan að mark-
aðshagkerfið væri ekki hið eina
rétta sökum hagkvæmninnar heldur
vegna siðferðilegra gilda sem í því
felast. „Það sem hún gerði var að
Málmanna
BJÖRGVIN GUÐMUNDSSON
segir frá grundvallar-
skipun Greenspans
sýna mér að kapítalismi er ekki að-
eins hagkvæmur og hagnýtur heldur
líka siðferðilega réttur," sagði
Greenspan.
Samkvæmt Greenspan og Rand
er markaðshagkerfið ekki forsenda
mannréttinda heldur sprettur upp
þar sem mannréttindi eru virt og
höfð í heiðri. Markaðskerfið er með
öðrum orðum heppileg umgjörð en
ekki markmið sem stefnt skal að.
Grunnurinn að þessu kerfi eru þau
siðferðilegu gildi sem einstakling-
arnir trúa á, að einstaklingurinn sé
grunneiningin í samlífi mannanna á
jörðinni þar sem hver og einn skipt-
ir máli - en ber aðeins skyldur gagn-
vart sjálfum sér. ■
FAMTÍÐ í
FISKVINNSLU
Meðal áhuga-
verðra fjárfest-
ingarkosta er
nokkur stærstu
sjávarútvegsfyr-
irtækin, þar á
meðal Grandi
en myndin var
tekin í fisk-
vinnsusal fé-
lagsins f
Reykjavík.
Margir áhugaverðir kostir
Mat Greiningardeildar Kaupþings á rekstrarhorfum
helstu fyrirtækja á Verðbréfaþingi Islands
rekstur Á síðustu vikum hafa af-
komutölur fyrir fyrsta ársfjórðung
verið að berast. Uppgjörin hafa al-
mennt reynst í takt við væntingar og
fjölmörg félög hafa farið verulega
fram úr væntingum og má í því sam-
bandi nefna SÍF, SH, Pharmaco og
Kögun. Hjá Kögun var þó um að
ræða afkomu fyrri árshelmings.
Veiking krónunnar dregur þó að
nokkru niður fjármagnsliði hjá
skuldsettari fyrirtækjum en fram-
legð eykst að jafnaði verulega á milli
ára. Ef fram heldur sem horfir má
búast við því að sex mánaða uppgjör
félaga muni bera þessa mikil merki.
Þróun ytri aðstæðna á síðustu mán-
uðum hefur óumdeilanlega haft nei-
kvæð áhrif á hlutabréfamarkað að
undanförnu sem og gengisþróun ein-
stakra fyrirtækja. Almennt verður
þó að segjast eins og er að langtíma-
horfur í rekstrarumhverfi fyririækja
hér á landi eru nokkuð góðar.
Sjávarútvegsfyrirtæki verða án
efa fyrir barðinu á veikingu krónunn-
ar og sjómannaverkfalli að einhverju
leyti en áhrifin á afkomu ársins geta
verið takmörkuð. Nokkur fyrirtæki
hafa þegar sent frá sér afkomuvið-
vörun vegna þessa. Langtímahorfur í
greininni eru hins vegar ágætar enda
þótt sveiflur verða án efa áberandi á
meðal þeirra fyrirtækja enda eðli
greinarinnar út af fyrir sig. Einnig
má búast við frekari sameiningum í
greininni en forsvarsmenn stærstu
fyrirtækjanna hafa margir lýst því
yfir að fyrirtækin þurfa að vera
stærri og öflugri. Að mati Greining-
ardeildar Kaupþings er marga
áhugaverða fjárfestingarkosti að
finna í greininni; meðal annarra má
nefna Granda, ÚA, Samherja, Þor-
móð ramma og Þorbjörn.
Þá hafa einnig mörg félög lækkað
í verði vegna hlutabréfaeignar í fé-
lögum sem hafa lækkað mikið, þar á
meðal Eimskip og bankarnir. Horfur
fyrir Landsbanka og Búnaðarbanka
eru almennt góðar en aðstæður á
verðbréfamörkuðum hafa að sjálf-
sögðu veruleg áhrif á afkomu þeirra.
Þá eru einnig dæmi um að félög hafi
lækkað nokkuð í verði fyrst og
fremst vegna stemningar á hluta-
bréfamarkaði. Dæmi um þetta er
Opin kerfi en félagið verður að telj-
ast með áhugaverðari fjárfestingar-
kostum í upplýsingatækni. ■
Heildarútlitiö
nokkuð bjart
Langtímahorfur ágætar þrátt fyrir svartar
verðbólguhorfur á næstunni
rekstur Þrátt fyrir margar neikvæð-
ar vísbendingar að undanförnu,
verða langtímahorfur að teljast
ágætar í efnahags- og rekstrarum-
hverfi fyrirtækja hér á landi á
næstu misserum, segir Esther
Finnbogadóttir hjá Greiningardeild
Kaupþings. „Verðbólguhorfur til
skamms tíma eru fremur svartar
en um leið og dregur úr þrýstingi á
frekari lækkun krónunnar dregur
þar með úr verðbólguhraða. For-
sendur eru frekar fyrir styrkingu
krónunnar til lengri tíma en veru-
legri veikingu til viðbótar. Bráða-
birgðatölur um innflutning benda
til þess að verulega hafi dregið þar
úr og þættir eins og lok sjómanna-
verkfalls, einkavæðing ríkisstofn-
ana og hugsanlegar álversfram-
kvæmdir ýta undir vonir um aukið
innstreymi fjármagns til landsins á
næstu misserum og þar með minnk-
andi viðskiptahalla. Þá hafa forsæt-
is- og fjármálaráðherra báðir lýst
því yfir að skattalækkun bæði á ein-
staklinga og fyrirtæki sé vel mögu-
leg á næstu misserum. Afkoma rík-
issjóðs hefur verið góð og svigrúm
til skattalækkana ætti því að vera
nokkuð. Ef af verður myndi það án
efa hafa góð áhrif á rekstur fyrir-
tækja.“, segir Esther. Heildarútlit
hvað varðar rekstrarumhverfi fyr-
irtækja og þar með afkomu þeirra,
er því nokkuð bjart enda þótt áhrif
til skamms tíma séu í dekkra lagi.
VÍÐA KAUPTÆKIFÆRI
Esther Finnbogadóttir hjá Greiningardeild
Kaupþings segir að margt í umhverfinu
bendi til betri rekstrarskilyrða fyrir fyrirtæki
í náinni framtíð.
„Til skemmri tíma litið má vænta
áframhaldandi sveiflna á íslenskum
hlutabréfamarkaði. Ekki er óvar-
legt að áætla að þróunin á markað-
inum snúist við þegar líða tekur á
haustið ef ytri aðstæður verða hag-
stæðar. í ljósi þeirra lækkana sem
orðið hafa að undanförnu hafa
óneitanlega víða myndast
kauptækifæri á íslenskum hluta-
bréfamarkaði í dag.“ ■
Athugasemd frá greiningardeild Landsbanka íslands:
Islandsbanki-FBA ætti að vera í öðru sœti
markaðsvirði Vegna fréttar í Fréttablað-
inu 18 maí 2001 á bls. 8 um tíu fyrir-
tæki sem hafa lækkað mest að mark-
aðsverðmæti vill greiningardeild
Landsbanka íslands benda á að þarna
vantar inn tölur um Íslandsbanka-FBA
sem reyndar voru tvö fyrirtæki í upp-
hafi tímabilsins. Þaó kemur hins vegar
ekki í veg fyrir að hægt sé að leggja
mat á lækkun markaðsvirðis. Sé mark-
aðsverðmæti FBA og íslandsbanka í
lok hvers mánaðar lagt saman og borið
saman við markaðsvirði sameinaðs fé-
lags í dag kemur í ijós að íslandsbanki-
FBA hefur lækkað um 18,1 milljarð frá
lok febrúar 2000. Miðað við þetta er ís-
landsbanki-FBA í öðru sæti yfir þau fé-
lög sem hafa lækkað mest að mark-
aðsvirði á tímabilinu. Meðfylgjandi er
tafla sem sýnir breytingu á mark-
aðsvirði félagsins á nokkrum tíma-
punktum. ■
ORÐRÉTT
Hvar á ég að búa?
búsetuvanpi „Maddaman hefur verið
að reyna að gera upp við sig hvort
hún vilji búa í höfuðstað landsins eða
úti á landi. Þar sem Maddaman er
ekki mikið fyrir stress, bíla og langar
biðraðir ákveður hún að setjast að á
Akureyri. Launin eru að vísu ekki
eins há þar og í Reykjavík en á móti
kemur að húsnæðisverð er lægra,
vegalengdir eru styttri og biðraðir,
hvað er nú það?
En Adam var eins og við vitum
ekki lengi í Paradís. Bærinn sem
kennir sig við skóla vill ekkert gera
til að hjálpa ungu fólki með barn eða
börn að koma undir sig fótunum.
Biðlistar á leikskólana eru, þrátt fyr-
ir að hafa styst verulega, enn sem
komið er langir og dagmæður drjúpa
ekki af hverju strái. Maddaman er jú
þriðja flokks manneskja. Þá er hún
gift og ekki lengur í námi. Kostnaður
við að hafa barn hjá dagmóður er því
um 44.000 krónur á mánuði. Það kom
nefnilega í ijós að Akureyrarbær er
ekki reiðubúinn að greiða niður þessa
þjónustu. Hefði Maddaman ákveðið
að búa áfram í Reykjavík hefði hún
ekki þurft að borga nema um 30.000
krónur á mánuði fyrir sömu þjón-
ustu. Bæði er almennt gjald heldur
lægra auk þess sem borgin niður-
greiðir 10.000 krónur fyrir sambúð-
arfólk. Munurinn er því um 168.000
krónur miðað við 12 mánuði á ári.
Hér er hins vegar aðeins hálf sag-
an sögð. Maddaman hefur nefnilega
verið iðin við kolann og á ekki aðeins
31. jan-00 29. feb-00 31. mar-00 30. apr-00
íslandsbanki 21,5 26,0 35,3 29,9
FBA 29,9 29,2 34,7 29,9
l'slandsbanki-FBA 51,4 55,2 70,0 59,8
Íslandsbanki-FBA í dag 37,1 37,1 37,1 37,1
Lækkun á markaðsvirði -14,3 -18,1 -32,9 -22,7
ALIAR FJÁRHÆÐIR 1 MILUÖRÐUM KRÓNA
barn heldur bráðum börn. Þegar hún
fer aftur að vinna verður hún með
eitt barn á leikskóla og eitt hjá dag-
móður. Akureyrarbær slær reyndar
25% af leikskólaverðinu hjá eldra
barninu en enn bíður Reykjavík bet-
ur. Þar er greitt 33% með eldra barn-
inu. Heildarkostnaður við barna-
gæslu allan daginn fyrir börnin tvö
er því krónur 743.712 á Akureyri en í
Reykjavík er hann ekki nema
542.508. Mismunurinn er 201.204
krónur. Hvern munar ekki um þá
aura?“
Höfundurinn GOS á Maddömunni,
heímasíðu ungra Framsóknarmanna.