Skólablaðið - 01.04.1916, Blaðsíða 10

58
SKÓLABLAÐIÐ
ur, en þyrfti 3 mánaða kenslu 4. veturinn. Nokkurt viöhald
heima, milli þess aö skólinn stendur.
Og almenn lög má ekki eingöngu miöa viö óbókhneigö-
ustu og treggáfuöustu börnin, þaö væri brot gagnvart velhæfu
börnunum, sem vissulega eru í meiri hluta.
Handavinnu og fimleika væri nauðsynlegt aö kenna í öllum
skólum, þó sérstaklega í kaupstöðum og sjóþorpum. Sveita-
börn stunda meira líkamlega vinnu og getur þaö nokkuð vegiö
móti bóknáminu. Tími mundi verða til þess að auka þessu
viö, ef vel er á haldið, þó bóknám væri eigi minkaö. Ef þetta
yrði lögboðið, geri eg líka ráð fyrir að námstíminn yrði eitt-
hvað lengdur.
Þá er sjálfsagt að leitast við að vekja áhuga á nytsamri
vinnu, reglusemi og hreinlæti; má það oft takast í bóklegu
tímunum og umgengni í skólanum.
Ekki hef eg orðið þess vör, að barnafræðslan kæfi náms-
löngun unglinganna eða leStrarfýsn. íslendingasögurnar o. fl.
bækur, sem eg hef minst á við börn í tímum, hafa mörg af
eigin hvötum útvegað $ér til lesturs. Oft er unun að sjá áhug-
ann, fjörið og gleðina, sem skín á litlu andlitunum, þegar þau
eru að segja frá því, sem þau hafa lesið, einkum um forn-
hetjur vorar, t. d. Gunnar á Hlíðarenda, Kára, Gretti, Hall-
gerði, Bergþóru, Auði o. fl.
Mikill meiri hluti þeirra barna, sem eg hef haft undir hendi,
hafa gjarnan viljað halda náminu áfram, ef kostur væri. Sum
hafa beðið mig að sjá um, að þau væru ekki látin taka fulln-
aðarpróf, þó þau hefðu aldur til þess. Er þetta, meðal annars
vottur þess, hver þörf er á framhaldsmentun handa ungling-
um (unglingaskólum). En ekki líst mér á, að byrja ekki nám,
eða uppeldi, undir kennarahendi fyr en um fermingaraldur, eins
og sumir leggja til. Undirstaðan þarf að leggjast á barnsaldri.
Á heimilin er ekki að treysta, lestrarkenslan sýnir sig; og
ástæður þeirra spillast heldur sökum fólksfæðar. „Eldri börnin
geta sagt þeim yngri til,“ segja sumir. En allir hugsandi menn
hljóta að sjá, að fjarstæða er að ímynda sér, að unglingar verði
kennarar, þó þeir fái dálitla tilsögn sjálfir.
Mér er fremur ókunnugt um aðsókn að þeim fáu unglinga-
skólum, sem til eru. Veit ekki heldur hvað þeir eru aðgengi-
legir. Einn þeirra þekki eg þó nokkuð, og veit, að hann hefur