Vísir - 13.08.1966, Blaðsíða 9

vrir
íl
Konur á þingi
— Rætt v/ð nokkra fulltrúa á fundi Alþjóðasambands
háskólakvenna, sem haldinn er i Háskólanum þessa dagana
í Háskólanum stendur nú yfir fulltrúafundur Alþjóðasambands
háskólakvenna, sá fyrsti, sem haldinn er hér á landi. Þama mæt-
ast um 70 erlendir og 35 íslenzkir þátttakendur fundarins, em
sumar konurnar áheymarfulitrúar en aðrar eru fulltrúar lands
síns.
Til umræðu eru ýmis mál samtakanna, og er eitt aöalmáliö
mannréttindayfirlýsing Sameinuðu þjóðanna og hvernig henni er
framfylgt.
Staða konunnar í heiminum er viðfangsefni alþjóðasamtakanna,
sem hafa innan vébanda sinna ýmsar þær konur, sem vegna hæfi-
leika sinna, og menntunar gegna ýmsum trúnaðarstörfum meðal
þjóða sinna. Með starfi sínu i alþjóðasamtökunum vinna þær
að ýmsum réttindamálum kvenna í heiminum í dag og leggja lið
sltt fram í baráttunni fyrir bættum heimi. Hafa samtökin fasta-
fulltrúa í ýmsum deildum S. Þ. sérstaklega þeim er lúta að efna-
hags- og félagsmálum, menningar og friðarmálum.
Menntun konunnar, lagaleg réttindi hennar og efnahagsleg aö-
staða er á dagskrá samtakanna, sem telja 210 þúsund meðlimi
í 50 löndum heims.
Rétt áöur en fundahöldin hófust eftir hádegi þann 11. fyrsta
dag fulltrúafundarins kom blaðamaöur við í Háskóianum til þess
að ná tali af nokkrum fulltrúanna og spyrja þá almennt um
stöðu konunnar í landi hvers um sig.
Fyrir framan hátiðasalinn var fulltrúi Ítalíu, glaðleg á svip og
bar ört á, þegar hún var byrjuð aö segja frá.
ingur stúdenta, segir Simonetta
að lokum, því að nú var allur
hópurinn kallaður saman til
myndatöku.
Fyrir utan Háskólann skáru
tvær konur sig úr hópnum
vegna klæðaburðar og það voru
fulltrúar Indlands.
M. Simonetta
— Konur njóta sömu rétt-
inda og karlmenn á ítalíu, það
er enginn mismunur þar á,
nema þá í smáatriðum. Laga-
legar hliðar málsins eru líka
að breytast, mismunurinn er
enginn og standa allar dyr kon-
um opnar. Konan getur gert og
fengið hvert starf sem hún er
fær um og vill vinna. Konur
njóta sömu réttinda og þegar
ég var ung stúlka, segir Simon-
etta, en þá var spurningin sú
hvað foreldrarnir samþykktu
og einnig hvers siðvenju'rnar
kröfðust, einnig kom þar inn í
gifting konunnar, en lagalega
hliðin kom þar hvergi nærri.
Við höfum konur á þingi, að
vísu ekki margar, konur í sum-
um æðstu stöðum þjóðarinnar
og meira en helmingur kennara
í framhaldsskólum eru konur.
1 háskólum Ítalíu er y3 hluti
stúdenta konur en % karlmenn,
en fjöldi kvennanna eykst og
það er ekki um að ræða nema
4—5 ár þangað til konur, sem
stunda háskólanám eru helm-
R. P. Devadas
Smávaxin, dökk yfirlitum i
skrautlegum sari biður hún
blaðamanninn að taka fyrir sig
myndir af hópnum, sem hefur
raðað sér upp til myndatökunn-
ar á tröppunum í hvilftinni
framan við Háskólann. Eftir
það veitir hún fúslega viðtal,
skólastjóri Sri Avinashilingam
háskólans, þar sem eitt þúsund
stúlkur nema og ljúka BA, B.
Sc. og M. Sc. prófum í ýmsum
greinum.
— Margar konur í Indlandi
gegna mikilvægum stöðum,
segir Devadas, þær eru ráðherr-
ar, yfirmenn stofnana, hæsta-
réttardómarar, ambassadorar
og ég er mjög hreykin af þeirri
staðreynd að forsætisráðherra
okkar skuli vera kona, segir
Devadas og brosir. Það eru fleiri
konur alþingismenn í Indlandi
heldur en í mörgum öðrum
löndum.
Og mennirnir okkar eru mjög
skilningsríkir, og eru alls ekki
afbrýðisamir, þeir vilja að kon-
umar séu athafnasamar og að
þær sæki sig.
Fleiri konur eiga eftir að
vinna að þróuninni í Indlandi
og að því mikilvægasta, að upp-
ræta fátæktina, segir Devada
að lokum um leið og hún flýtir
sér inn á fundinn, sem þegar
er hafinn.

' í
í.
E. Duhig
Daginn áður hafði blaða-
maður komið við á Stúdenta-
görðunum þar sem margir hinna
erlendu þátttakanda hafa að-
setur meðan á dvöl þeirra
stendur hér á landi .
Á Gamla Garði var fuiltrúi
Ástralfu f herbergi sínu og tók
vel í það, að segja frá aðstöðu
kvenna í heimalandi sínu.
— Það er allt auðvelt fyrir
konur í Ástralíu. Landið er stórt,
samanstendur af þrem ríkjum
og Tasmaníu að auki. 1 hverju
riki eru ríkisskólar og er skóla-
skylda til fimmtán ára aldurs.
Eftir skólaskyldu geta nem-
endur valið á milli þess að
halda áfram námi eða að hætta.
Duhig, sem hefur gegnt prófess-
orsembætti í tungumálum við
háskólann í New South Wales,
einu ríkja Ástralíu segir að í
skóla sínum sé meirihluti
nemenda karlmenn enn sem
komið sé. Annars er heilmikið
af konum starfandi læknar,
segir hún, og nokkrar konur eru
á þingi. Hingað til hafa konur
ekki viljað taka þátt í atvinnu-
lífinu en þær eru að vakna og
að konur geti gegnt sömu
störfum og karlmenn er einn
þál.urinn í starfi alþjóðasam-
takanna, sem hvetur konur til
þess að taka þátt í atvinnu- og
þjóðmálum í sfnu landi.
uangi er siðan konur hlutu
kosningarétt í Ástralíu, segir
Duhig og það er lögboðið að
kjósa, þegar kosningaaldri er
náð árs aldri og mun Ástra-
lía vera eina landið í heimin-
um, sem þannig háttar málum.
Það er nú einu sinni þannig,
segir hún, að þegar þú hefur
barizt fyrir einhverju og færð
þvi framfylgt þá viltu það ekki
lengur. Þetta er einn veikleik-
inn félagasamtökum kvenna,
vegna þess aö eðli konunnar er
ekki í raun og veru það, að
berjast fyrir hlutunum.
Einnig er lögboðið í Ástra-
líu að kjósa i bæjarstjórnar-
kosningum og margar konur þar
í landi sitja í bæjarstjórnum og
þær eru bæjarstjórar, en ekki
margar. I Ástralíu er þess farið
að gæta, að konur hafi áhuga
á æðri stööum í þjóðfélaginu.
Ég hef aldrei kvenréttinda-
kona verið segir Duhig að lok-
um og brosir. Ég held að það
sé eyðilegging að vissu marki
og skaði framgang máls, ef þú
gerir of mikið úr hlutunum.
N. Griffiths
Á Nýja Garði eru til húsa
tveir aðstoðargjaldkerar al-
þjóðasambandsins og hefur
önnur þeirra, frú N. Griffiths,
starfað fyrir alþjóðasambandið
í _ex ár.
— Það er jafnrétti kvenna og
karla í Stóra-Bretlandi, segir
hún, nema í Kauphöllinni og
kirkjunni. Þær geta unnið í
Kauphöllinni ýmis störf, en
ekki verið meðlimir hennar.
Konur taka þátt í flutningi
guðsorðs í útvarpi en starfa
ekki sem prestar. Að öðru leyti
má segja, að sé jafnrétti og
alla vega er Bretland kallað
vélferðarríki nú á dögum. Það
sem móðir þín þurfti að vinna
sér fyrir með súrum sveita gef-
ur ríki mitt núna.
Griffiths, sem er viðskipta-
fræðingur að mennt, segir að
hún hafi opnað viðskiptadeild-
ina við Birminghamháskóla á
sínum tíma konum, en þá var
fáheyrt að konur legðu stund
á slíkt nám. Núna, segir hún,
er stærsta atriðið það, að það er
svo mikil eftirspurn eftir að
komast að við háskóla, að það
fá ekki allir inngöngu. Þegar ég
stundaði nám, segir hún, þá
beið skólaseta í háskóla eftir
mér og var sjálfsagður hlutur.
Hún segir aldrei hafi framlag
konunnar, sem jafna mætti við
afrek, komið eins skýrt í Ijós
í Englandi og á stríðstímunum,
sérstaklega í heimsstyrjöldinni
síðari. — Að vera ein f loftárás
er ekkert, segir hún, á móts
við það að vera með ungbamið
sitt í fanginu í loftvamarbyrg-
inu! Allir eiga að berjast fyrir
friði í heiminum, bæði karlar
og konur. Við trúðum á frið í
heiminum, en svo kom árið
1938 og öll friðarvon var eyði-
lögð á skammri stundu.
Ruth Irish
Fulltrúi Bandaríkjanna er að
undirbúa sig fyrir ferðalag í
Hvalstöðina, þegar litið er inn
á herbergi hennar.
Ruth Irish er annar aðstoð-
argjaldkeri alþjóðasamtakanna
og var kosin sem fulltrúi Banda
ríkjanna í alþjóðasambandinu
á ráðstefnu alþjóðasambands-
ins, sem haldin var í Brisbane
í sept. s.l.
— Fulltrúa i alþjóðasam-
bandinu eiga 58 mismunandi
lönd, yfirleitt em fulltrúarnir
tengdir félagsskap ríkisháskól-
anna í hverju landi. Fulltrú-
amir koma frá ýmsum heims-
hornum, t. d. Suður-Afríku,
Ceylon, Burma, Grikklandi,
Austurlöndum, Suður-Ameríku
svo að einhver séu nefnd.
Verkefni samtakanna eru
margvísleg, þau standa fyrir út-
gáfu á ýmsum ritum, sem at-
hyglisverð eru fvrir konur, þau
veita styrki til náms, þau eiga
fulltrúa í Sameinuðu þjóðunum,
sérstaklega þeim nefndum sam-
takanna sem fjalla um efna-
hags- félagslegar- og lagalegar
hliðar málanna. Alþjóðasam-
bandið fylgist með hversu
menntun er komin vel á veg í
hinum ýmsu löndum, það
hjálpar konum í vanþróuðum
löndum t. d. Afríku og styrkir
til mennta bæði pilta og stúlk-
ur. Alþjóðasambandið rannsak-
ar nú offjölgun mannkynsins
og er ætlunin að hvert Iand
rannsaki ástandið hjá sér og
verða skýrslur frá hverju landi
lagðar fram á næstu ráðstefnu
samtakanna, í Þýzkalandi árið
1968, en ráðstefnurnar eru
haldnar á þriggja ára fresti.
Fundurinn hérna fjallar meira
um fjárhagsmálin, en þó fara
fram umræður sem m. a. bein-
ast í þá átt, að fylgja fram og
örva konur með háskólamennt-
un til þess að nota hana til
velferðar landi sínu og þjóð.
T anddyrinu eru tveir fulltrúar
Norðurlandanna J. K. Lund-
blad frá Svíþjóð og I. Troland
áheymarfulltrúi frá Noregi. Þær
vilja Iftið segja, við íslendingar
vissum allt um Norðurlöndin.
— Aðalmálið f Svíþjóð núna,
segir Lundblad, er hlutverk
kynjanna. Núna sitja eigin-
mennimir heima og gæta bam-
anna meðan konan stundar sitt
nám. Þau skipta verkefnunum
á milli sfn, að vísu er það að-
eins lítill hópur, sem gengur
ennþá þetta langt. Þetta er
draumurinn, sem háskólakcmur
dreymdi fyrir 25 árum, nú er
hann orðinn að veruleika.
En hafðu þetta bara í eftir-
mála, það em aðrar konur, sem
geta veitt athyglisverðari upp-
lýsingar frá sínum löndum.
wmsi