Alþýðublaðið - 30.03.1966, Blaðsíða 5

I-Cenyatta í hópi nokkurra blaðamanna
KASTLJOS
URSSKÝ YFIR KENYA
* BILLINN
Eent crn Icecar
KASTLJÓSIÐ liefur að undan
förnu færzt frá Ghana og V-Afr
íku til 'Kenya og Austur-Afríku.
Hingað til hefur Kenya verið
eitt rólegasta land Afríku undir
forystu Jomo Kenyatta forseta,
sem hvítir menn óttuðust fyrir
nokkrum árum þegar hann var
leiðtogi Mau Mau-samtaka hryðju
verkamanna en líta nú upp til og
telja einhvern hyggnasta og raun
sæjasta leiðtoga Afriku. En að und
anförnu hafa gerzt atburðir, er
sýna að ólga er undir yfirborð-
inu og að upp úr getur soðið þá
og þegar.
Nýlega tilkynnti landvarnarx-áð-
herra Kenya, Njoroge Mungai, að
liann hefði komið upp um sam-
særi gegn Kenyatta forseta, stjórn
inni og stjórn einingarflokksins,
KANU. Hann sagði, að yfirvöldin
hefðu stjórn á ástandinu og allar
byltingartilraunir væru dæmdar
til að mistakast þar eð herinn
stæði sem einn xnaður að baki for
setanum. Nokkrum dögum síðar
var sovézkum, kínverskum, tékk-
neskum og austur-þýzzkum blaða
mönnum og diplómötum vísað xir
landi, gefið að sök að hafa haft
nána samvinnu með Oneko upp-
lýsingamálaráðherra um tveggja
ára skeið. Þeir voru sakaðir um
að hafa tekið þátt í leynimakki
með nokkrum afvegleiddum hóp-
um þjóðfélagsins cg flokksklík-
mm.
Skömmu áður en l.yadvarna-
ráðherrann liélt ræðu sína gei-ð-
ust óvæntir aíhurðir á þingi
KANU (Kenya African National
Union).
★ ODINGA VIKIÐ
Þegar Kenvatta ,.hinn stóri,
gamli maður” Kenya, hafði verið
kjörinn leiðtogi flokksins var
Tom Mboya, einn hófsamasti
stjórnmálamnður Afriku, endur-
kjörinn aðalritari en því starfi
hefur hann gegnt síðan 1963.
Hann fékk mikinn meirihluta at-
kvæða þótt andstæðinjgal.' hans
hefðu í frammi hávær mótmæli.
Þessu næst breytti Mboya lögum
flokksins þannig að starf varafor-
seta var afnumið. í þess stað var
komið á fót átta nýjum embætt-
um, er skyldu skipuð formönnum
flokksdeildanna í hinum átta fylkj
um landsins.
Þetta hafði í för með sér, að
Oginga Odinga, sem gegnt hefur
embætti Varaforseta flokksins til
þessa, missti þetta starf sitt og
þar með áhrif sín í flokknum
En hann gegnir áfram embætti
vai'aforseta í ríkisstjórninni, þótt
vafasamt sé að hann gegni því
til langframa. Þegar lagabreyting
arnar höfðu verið samþykktai'
gekk Odinga af fundi ásamt stuðn
incsmönnum sínum og fór hörðum
orðum um Mboya, sem hann kvað
hafa haft svik í frammi. Odinga
lét svo um mælt, að til þingsins
hefði verið boðað með ólögleg-
um hæt.ti.
Meðan þingið sat var flugumið
um dreift á götum Nairobi, og
þar var fullvrt, að þeir einu, sem
haenazt hefði á sjálfstæði Kenya.
væru Evrónumenn og Asíumenn.
,.Þeir eiga beztu húsin, beztu bil-
ana og fá beztu launin,” stóð á
fiueumiðuhum. ..Öllum unnhafleg
um kröfum Afríkumanna hefur
ve>-ið vievmt. Hér er enga atvinnu
að fá o<f iandið er ennbá í hönd-
um Evrónumanna. Heimsvalda-
sinnar og handbendi þeirra reyna
að sparka Odinga úr flokknum og
stjórninni.”
★ TRÓ.IUHESTUR.
Uppgjörið í KANU-flokknum
leiðir ugglaust til þess, að flokk
urinn klofnar, og Odinga hefur
raunar nú þegar boðað stofnun
nýs stjórnmálaflokks, er koma
muni á „vísindalegum sósíalisma”,
en því nafni er „Peking-kommún
isminn" oft kallaður. Afleiðingin |
er sú, að friði þeim er ríkt hef [
ur í stjórnmálum í Kenya til þessa,
er lokið og stormasamir tímar eru
í vændum.
Oginga Odinga er 56 ára að
aldri og almennt kallaður „Tvö-
falt O”. Hann hefur lengi verið
talinn „Trójuhestur kommúnista
í stjórnmálum Kenya. Hann er af
Luo-ættflokknum, sem telur eina
milljón manns og er búsettur 1
Vestur-Kenya. Ilann hefur marg-
oft vei-ið sakaður um að hafa beg
ið störfé lijá kommúnistum. Sam-
kvæmt opinberum upplýsingum,
sem birtar voru fyrir tveimur ár-
um hefur hann þegið 40.000 pund
hiá Kínverium (til að koma á fót
eigin pi'entsmiðju), 100.000 pund
hiá Rú-sum og 20.000 pund hiá
Tékkurn. ..Ég þigg aðstoð hvaðan
svo sem hún kemur,” sagði Odinga
einhver.iu sinni. „Takmark mitt
er að koma á raunverulegu, afr-
ísku hlutleysi.”
Þegar alda hermanna uppreisna
aekk yfir Austur-Afríku fyrir
tveimur árum hikaði KenvaMa
forset.i við að biagia brez.ka her-
aðstoð, bar eð hann þóttist viss
úm að Odinea stæði á bak við
nnnreisnina í Kenya. Odinaa hafði
RflrnTritynii vi?S "Ponl
st.iórnrnálaleiðtoaa Kamþa-ætt-
firvVksins e" monn af heim ætt-
finlrk; eru nUíhrifamiklir í hern-
nm oa löarpoliinoí. En ráðaaerðir
Hnirra fnr„ ijf nrn búfur. oa ctnr-
felld hreinsnn vnr gei'ð í bernum
ng stiórninní Ríðan skinaði K»mr-
a+tn trvaon rt’i?<ninasmenn s'na
nP .T>ttfioklr! v-í1Irnarina. sem bnnn
tUhevrir ci"if”r í öll helztu em-
bnotti í stinminni,
★ VOPNASMVGL.
En deilnr OrHnva Og öfaafniira
vinstrisinna rem fylgja honum að
SKARPAR
FILMUR
GEFA
BEZTAR
MYNDIR
NOTIÐ
nn
FILMOR
AGFA.CEVAERT
málum, annars vegar og Tom Mb-
oya og hófsamra fylgismanna hans
hins vegar, héldu áfram og fær-
ast í aukana og nú er svo komið
að ekki er lengur hægt að halda
þessum deilum ieyndum. Á und-
anförnum mánuðum hefur Keny-
atta reynt að halda sig utan við
þras stjórnmálanna, en hann
mætti á flokksþinginu á dögunum,
og hvatti til einingar og sam-
heldni.
Á flokksþinginu var Odinga bor
inn þeim sökum, að hafa stuðlað
að innbrenginsíartiiraunum Rússa
og Kínverja í Au.stur-Afríku. Um
þetta sagðj Tom Mboya: „Menn
skulu ekki reyna að telja Kenya-
mönnum trú um, að allt tillit
komi frá Vesturlöndum einungis
vegna þess. að fyrrverandi nýlendu
heri'ar okkar og heimsvaldasinnar
komu þaðan á sínum tíma. Al-
varlegri hæt.tur geta steðiað að
okkur annars staðar frá. Komrn-
únistum hefur verið tekið með
kostum og kvnium bví að beir
veita landi okkar efnahagsaðstoð.
En staðreyndin er sú, að viðreisn
sú, sem átt hefup sér stað í landi
okkar, hefði að mestu leyti verf
ið óframkvæmanleg ef vesti-æn ríkl— -
eins og Bretland, V-Þýzkaland og,
Bandaríkin hefðu ekki aðstoðað
okkur í anda vinsamlegs skiln^
ings...” [T
Nýlega var brezkum blaðamanhi‘--
vísað úr landi í Kenya vegna þess
að hann ljóstraði upp um gífur-j
legt vopnasmygl til Kenya frá •
kommúnAitalöttidum. En. í þing-
í-æðum um þetta mál sagði Mung-
ai landvarnaráðherra (um leið og
hann hoi'fði hvasst á Odinga), atf
sannað væi'i að ungir Kenyamenri
hefðu án vitundar stjórnarinnai|
fengið tilsögn í að stjórna herþot-
um í Sovctríkjunum og þjálfurf
í skæruhernaði í Kína. ; r,t
Uppgjörið við Odinga og stufjn
ingsmenn hans, sýnir að Kenyattá
og Mboya hafa ennþá töglin
hagldirnar í stjórnmálum. En vax■
andj hætta er á innbyrðis sundr-
ungu vegna þeirrar ákvörðuná»{
Odingas. að stofna nýjanj stjóríi-
málaflokk og ekki bætir. það úr
>skák að utanaðkomandi1 11^^11^
steðja nú að Kcnya. : ó
Pramhald á 15. síjðu
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 30. marz 1966 g