Dagblaðið Vísir - DV - 08.04.1989, Blaðsíða 20

20
LAUGARDAGUR 8..APRÍL 1989.
Kvikmyndir __________________________________________________dv
Fá mál hafa vakið eins mikla eftir-
tekt og hneykslismálið sem upp
kom í Bretlandi 1963 þegar það
komst í hámæli að sjálfur hermála-
ráðherra Bretlands, John Profumo,
og Eugene Ivanov, hemaðarsér-
Kvikmyndir
Baldur Hjaltason
fræðingur í rússneska sendiráðinu,
deildu sama bólfélaga sem reyndist
vera hin 21 árs gamla Christine
Keeler.
Nú er búið að gera kvikmynd um
þennan umtalaða atburð og viröist
myndin ætla að slá í gegn hjá al-
menningi eins og raunar allt
hneykslismáhð gerði á sínum tima.
„Það er alveg ótrúlegt hvað allir
þekkja vel þetta mál. Ég fæddist
um það leyti sem hneykslið komst
í hámæh og ég man eftir því. Fólk
fætt tíu árum síðar man einnig eft-
ir því og jafnvel litli bróðir minn
kannast við máhð. Þetta hlýtur því
að hafa verið stórmál," hefur verið
haft eftir leikkonunni Joanne
Whahey sem fer með hlutverk
Tvær aðalpersónur myndarinnar, Keeler og Profumo.
Profumo-hneykslið
Christine Keeler í myndinni
Scandal. En htum fyrst á hvernig
þetta mál htur út á hvíta tjaldinu
eftir að handritahöfundurinn Mic-
hael Thomas fór höndum um efnið.
Hann gefur upp fjölda heimilda
sem hann studdist við eins og bæk-
umar „Nothing But“ eftir sjálfa
Christine Keeler og Sandy Fawkes,
„Mandy“ eftir Mandy RiceDavies,
„Stephen Ward Speaks" eftir War-
wick Charlton, „The Profumo Affa-
ir: A Summing Up“ eftir Sparrow
og svo „Scandal 63“ eftir Cliver Ir-
ving, Ron Hall og Jeremy Wahing-
ton. Eins og sést á þessu hefur ver-
ið ritað mikið um þetta mál.
Söguþráður
Myndin hefst 1959 þegar beina-
sérfræðingur í London að nafni
Ward hittir hina 17 ára gömlu
Christine Keeler þar sem hún var
við vinnu sína sem sýningarstúlka
í Murray Cabaret klúbbnum. Það
tekst kunningsskapur með þeim
sem endar með því að hun flytur
til Ward samkvæmt boði hans. Þótt
skrítið megi virðast var aldrei kyn-
ferðislegt samband á mhli þeirra
Ward og Keeler. Hann átti áhrifa-
mikla og vellauöuga vini eins og
Lord Astor og Peter Rachman og
fannst gaman að sjást í fylgd Keeler
meðan hún sá þama gullið tæki-
færi th aö kynnast breska aðhnum.
Við þetta bættist að á þessum tíma
kynntist Keeler annarri sýningar-
stúlku sem Ward tók í samkvæmis-
hópinn en það var hin 16 ára gamla
Mandy RiceDavies. Það er svo árið
1961 að M15, breska leyniþjónust-
an, hefur samband við Ward og
biður hann að hafa auga með hin-
um rússneska vini sínum, Ivanov,
sem þeir gruna að sé njósnari. Þetta
verður upphafið að miklum hhdar-
leik sem raunar er miðpunktur
myndarinnar.
TVeir í takinu.
Keeler hittir fljótlega Ivanov og
gerist ástmey hans. En ekki nóg
með það heldur kynnir Ward hana
í veislu á landareign Astor fyrir
John Profumo sem þá var hermála-
ráðherra í stjóm Harolds McMih-
an. Hún tekur líka upp ástarævin-
týri við hann en neitar þó að hytja
frá Ward þótt Profumo beitti hana
þrýstingi í þá vem. Áriö 1962 tekur
málið nýja stefnu þegar Keeler flýr
th Wards eftir að hafa orðið vitni
hans kæmi fram í myndinni. Bisk-
upinn í Stephney, sem var vinur
Profumo, bað þá John Hurt, sem
leikur Ward, og Ian McKehen, sem
leikur Profumo, að hætta við þátt-
töku í myndinni. En athyglisverð-
asta andstaðan var samt frá dag-
blöðum eins og The Dahy Mail, The
Standard og jafnvel News of the
World sem blésu söguna upp á sín-
um tíma. Þessi blöð hafa reynt að
gera myndina ómerkhega í augum
lesenda og stimplað hana sem
ómerkilega klámmynd. Ástæðan
er líklega sú að þeim sárnar að
aðrir skuli skipta sér af málum eins
og þessu sem blöðin tóku á sínum
tíma upp á arma sína og fengu síð-
an allt lofið og hrósið fyrir að hafa
dregið málið fram á sjónarsviðið.
Sjöár
Það eru sjö ár liðin síðan hljóm-
plötuframleiðandinn Joe Boyd
kom að máli við framleiðanda
■Scandals og stakk upp á því að gera
kvikmynd um Profumo- hneykshs-
máhð. Palace kvikmyndaverið hóf
undirbúning í samvinnu við BBC,
sem þótti efnið áhugavert, að gerð
sjónvarpsframhaldsþáttar upp á
fjórar og hálfa klukkustund. En af
einhverjum orsökum snerist BBC
hugur allsnögglega. Til gamans má
geta að heimhdarmynd, sem BBC
var að undirbúa um Profumo-rétt-
arhöldin, hlaut sömu örlög. ITV
sjónvarpsstöðin og íjölmiðlakóng-
urinn Robert Maxwell gældu við
hugmyndina um sjónvarpsþátta-
röð en framleiðandinn, Woolley,
áttaði sig að lokum á því að engin
sjónvarpsstöð myndi þora aö
standa að gerð og flutningi þessara
þátta í Bretlandi. Því var ákveðið
að fá utanaðkomandi fjármagn og
gera breiðtjaldskvikmynd. Woolley
krækti sér í leikstjórann Caton Jo-
nes, sem gerði m.a. The Making of
Absolute Beginners og sjónvarps-
þáttaröðjna Brond fyrir rás 4 í
Bretlandi, og síðan var fenginn
handritahöfundur. Með þvi að selja
myndina fyrirfram tókst að fá
banka th að fjármagna ævintýrið
og nú hefur árangur erfiðisins litið
dagsins ljós og virðist faha flestum
vel í geð, a.m.k. ef miðað er við
aðsókn.
Baldur Hjaltason
Helstu heimildir:
Film Comment Monthly
Film Bulletin.
að slagsmálum milh elskhuga síns
frá Vestur-Indíum, Johnnie
Edgecombe að nafni, og annars
manns. Edgecombe eltir Keeler th
húsakynna Wards og þegar þær
vinkonumar Keeler og RiceDavis
neita að hleypa honum inn dregur
hann upp byssu úr pússi sínu og
skýtur á húsið. Við þennan atburö
verður Ward skelkaður og óttast
að fá slæmt umtal sem gæti sphlt
orðstír hans meðal breska aðalsins.
Hann yfirgefur því Keeler allsnar-
lega.
Blaðamatur
Keeler tekur þessu ekki þegj-
andi og segir blaðamanni frá skot-
bardaganum. En það hefði hún bet-
ur látið ógert því um leið og blaða-
maðurinn fór að grafa dýpra ofan
í máhð kom upp fortíð Keeler og
samband hennar við Ivanov og
Profmno. Það fyrsta, sem gerist eft-
ir að málið lenti í blöðunum, var
að Ivanov yfirgaf Bretland ahsnar-
lega og Profumo gaf út yfirlýsingu
í breska þinginu aö ekkert óeðhlegt
né ósiðsamlegt hefði verið við sam-
band hans við Keeler. En hvorki
almenningur né lögreglan virtist
sátt við þessi málalok og margir
hinna háttsettu vina Wards urðu
fyrir óþægindum. Leiddi það til
þess að hann var settur út í kuld-
ann. Að lokum neyddist Profumo
th að segja af sér og Ward var hand-
tekinn og ákærður fyrir að hafa
teKjur af ósiðlegu athæfi. Þær Keel-
er og RiceDavis neituðu öhum
ásökunum þegar máhð fór fyrir
dóm og voru sýknaðar en Ward,
sem áður en dómur féh tók inn of
stóran skammt af svefnlyfjum sem
leiddi hann th dauöa, var dæmdur
sekur. Og svona til að bæta örhtlu
kryddi í endann sjá áhorfendur á
tjaldinu í lok myndarinnar hvemig
hinum ýmsu aðhum, sem tengdust
þessu máli, hefur tekist að feta sig
á lífsins braut þessi 26 ár.
Tvöfeldni
Þótt máhð sýnist frekar einfalt
þegar söguþráðurinn er skoðaður
er staðreyndin önnur. Að vísu varð
kveikjan að þessu máli thraun M15
th að sanna að Ivanov væri njósn-
ari en hins vegar má færa rök fyrir
því að M15 var thbúin að fórna
Profumo th að ná sínu takmarki.
Hvort sem þetta hneykshsmál var
ástæðan eða ekki féll stjóm
McMillans skömmu síðar enda
voru andstæðingar Profumo úr
röðum Verkamannaflokksins iðnir
við að halda máhnu gangandi í fjöl-
miðlum. En þetta mál viröist ýms-
um enn viðkvæmt í dag. Douglas
Fairbanks yngri, sem RiceDavis
taldi upp á sínum tíma sem einn
af elskhugum sínum, hótaði leik-
sfjóranum málaferlum ef nafn
Það er John Hurt sem ler með hlutverk Wards.