Þjóðviljinn - 14.02.1974, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 14. febrúar 1974. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 15
Moggagrýla
Framhald af bls. 1
þekktu hana áður en hún væri sett
fram innan NATO.
1 lok umræðnanna itrekaði
Bratteli að hér væri eingöngu um
islenskt innanrikismál að ræða,
en hann skildi vel áhuga Norð-
manna á þessu máli.
Býsnast það enn?
Við þessa fré'tt vill Þjóðviljinn
bæta: Fréttaskeytið frá NTB
berst Morgunblaðinu eins og öðr-
um islenskum fréttastofum. Eins
og menn hafa séð i Morgunblað-
inu hefur þar verið býsnast heil
reiðinnar ósköp út af „orðsend-
ingu” norsku stjórnarinnar til
þeirrar islensku og sagt að farið
væri með hana sem mannsmorð.
En nú ætti að vera ljóst, að ein-
ungis var um grýlu að ræða, eina
af mörgum sem islenskir her-
mangarar og málgögn þeirra
hafa reynt að magna upp. En for-
vitnilegt væri að vita hvort Mogg-
inn birtir þetta fréttaskeyti.
—ÞH
Annáll
Framhald af bis 5.
minningum og frásögnum
margra fyrrverandi fanga.
Telur höfundur, að úr þvi sem
komið er verði vitnum hans
ekki veit betri vernd en sú, að
allur heimur geti fylgst með.
Siðan þá hefur ekki linnt
árásum á Solzjenitsin i
sovéskum blöðum. Hann er
einkiim sakaður um að hatast
við allt sem sovéskt er, að
fyrirlita ættjörð og þjóð, að
reyna að fegra keisarans
Rússland og bera i bætifláka
fyrir liðhlaupa i styrjöldinni.
Á mjög marga þætti rits hans
er samt ekki minnst. Margt i
greinum i sovéskum blöðum
bendir til þess, að ætlunin sé
að visa skáldinu úr landi.
Kenningar
Sovéskir fjölmiðlar hafa
mjög hamast á þvi, að mál
Solzjenitsins hafi verið blásið
út á Vesturlöndum með það
fyrir augum að spilla fyrir
bættri sambúð austurs og
vesturs. Sjálfir hafa þeir, sem
og yfirvöld, haldið þannig á
málinu, að ekki gat orðið til
annars en að vekja sem mesta
athygli á þvi heima sem
erlendis.
A þessari þverstæðu eru
einkum uppi tvær skýringar.
önnur er sú, að yfirvöld leggi
svo mikla áherslu á að bæla
niður hvers konar andóf
þeirra „sem hugsa öðruvisi”,
hvort sem þeir nú standa til
hægri eða vinstri, að þau séu
reiðubúin að leggja i hættu
margt það sem hefur unnist i
bættri sambúð. Hin er sú að
ákveðinn hópur valdamanna
hafi unnið að þvi að gera mál
þetta sem stærst og herfi-
legast beinlinis til að spilla
fyrir ákveðnum þáttum
þeirrar stefnu sem kennd er
við friðsamlega sambúð.
(áb tók saman).
Lúðvik
Framhald af bls. 1
meiru en að vinna úrgangs-
loðnunaa frá frystihúsunum.
Lúðvik sagðist ekki vera farinn
að trúa þvi, að verksmiðjurnar 5
tækju sig út úr öllum öðrum verk-
smiðjum á landinu og neituðu
móttöku i raun þegar færi að
ganga á þær birgðir, sem þar eru
nú óunnar.
Ahættan er auðvitað nokkur en
ekki meiri en hjá verksmiðjum
annars staðar á landinu. Það er
hægt að vinna hráefni i loðnu-
verksmiðjunum þótt það hafi
legið alllengi i geymslu og mörg
dæmi eru um að það hafi verið
unnið a.m.k. mánuði eftir að það
komi á land. Þessi áhætta er þvi
ekki eins mikil og verksmiðjueig-
endur i Reykjavik vilja vera láta,
þó að nokkur rýrnun eigi sér óhjá-
kvæmilega stað, ef hráefnið ligg-
ur lengi.
Rikisstjórnin mun ekki reka
erindi atvinnurekenda við verka-
lýðsfélögin varðandi undanþágu-
beiðni þeirra, hvað loðnuna snert-
ir. Verkalýðsfélögin hafa nú þeg-
ar svarað slikri beiðni neitandi,
en það er furðuleg framkoma af
hálfu verksmiðjanna hér við
Faxaflóa ef til þess kemur að þær
láti fleygja loðnu i sjóinn, sé
geymslurými fyrir hendi. Slik til-
vik eru áreiðanlega mjög fá enn
sem komið er, og ekki nema i
Reykjavik, — sögusagnir um
þetta verða kannaðar af ráðu-
neytinu. Lúðvik sagði, að nokkrir
skipstjórar eða útgerðarmenn á
litlum bátum hefðu snúið sér til
sin siðustu daga vegna löndunar-
vandamála, og málið jafnan verið
leyst i öllum þeim tilvikum.
Það er ástæða til að ætla að nú
miði allverulega áfram i kjara-
samningunum, sagði Lúðvik, —
og min skoðun er sú að ekki komi
til verkfalla.
FH
Framhald af bls. 11.
frjálsiþrótta á Islandi i dag, og er
allt starf frjálsiþróttadeildar fé-
lagsins til eflingar og virðingar
fyrir heildarstarf F.H.
Allar deildir félagsins eiga það
þó sameiginlegt að hin erfiða og
ófullkomna aðstaða til iþróttaæf-
inga og keppni i Hafnarfirði
kreppir allsstaðar að eðlilegri
framrás hins mikla iþróttaáhuga,
sem rikir meðal æsku Hafnar-
fjarðar.
Varðandi innanhússæfinar og -
keppni kom greinilega fram, að
hið nýja og að mörgu leyti glæsi-
lega iþróttahús vinnur hvergi
nærri upp gamlar syndir bæjar-
yfirvalda Hafnarfjarðarbæjar á
umliðnum árum, og þar sem
raunin er sú, að Hafnarfjörður er
svo langt á eftir timanum og
framtaki annarra bæjarfélaga á
íslandi i þessum málum, sem
raun ber vitni, mun ekki eitt
„Grettistak” nægja til að vinna
upp hálfrar aldar vanþróun.
Við skýrslu Svæðisnefndar kom
þó áhuga-, skilnings- og virðing-
arleysi bæjaryfirvalda Hafnar-
fjarðarbæjar, varðandi hinu
frjálsa iþróttaframtaki, hvað best
fram, þar sem upplýst var, að frá
s.l. áramótum hafi bæjaryfir-
völdin stöðvað samningsbundnar
fjárgreiðslur bæjarins vegna
framkvæmda á hluta iþrótta-
svæðis félagsins i Kaplakrika.
F.H. er 45 ára 15. október n.k.
og komu fram á fundinum margs
konar áform og áætlanir aðal-
stjórnar og deilda félagsins varð-
andi afmælisárið.
Lagabreyting var gerð, og
Hallsteinn Hinriksson, „faðir
F.H.”, sem um margra ára skeið
hefur verið varaformaður félags-
ins var kjörinn heiðursformaður
F.H. — Einnig var sú breyting á
lögum félagsins gerð, að formað-
ur Fulltrúaráðs F.H. og fulltrúi
F.H. i stjórn I.B.H. eru nú sjálf-
kjörnir i stjórn félagsins eins og
formenn iþróttadeilda þess.
Við stjórnarkjör voru eftirtald-
ir kjörnir i stjórn fyrir næsta ár:
Formaður: Axel Kristjánsson
(Starfar nú sitt 10. ár sem for-
maður F.H.), varaformaður:
Arni Ágústsson, gjaldkeri: Finn-
bogi F. Arndal, ritari: Bergþór
Jónsson, meðstjórnandi: Birgir
Björnsson, varamenn: Kristófer
Magnússon, Jón Óskarsson og
Auðunn Óskarsson.
Auk framangreindra eiga sæti i
stjórn F.H. eins og fyrr greinir
formenn iþróttadeilda félagsins,
formaður Fulltrúaráðs F.H.
(Hann hefur ekki verið kjörinn)
og fulltrúi F.H. i stjórn I.B.H.,
Ingvar Pálsson. Endurskoðendur
voru kjörnir: Birgir ólafsson og
Guðmundur Arnason.
Rekinn
Framhald af bls. 1
TASS-fréttastofan lýsti þvi yfir,
að Solzjenitsin væri sviptur rikis-
borgararétti fyrir „athafnir sem
ósamrýmanlegar eru soveskum
borgararétti.”
MOSKVA
Eftir að Solzjenitsin var hand-
tekinn i gær komu nokkrir vinir
hans saman i ibúð hans, þeirra á
meðal eðlisfræðingurinn Andrei
Sakharof, sem lét i ljósi ugg um
að hann yrði næstur á lista lög-
reglunnar. Kona rithöfundarins,
Natalja Svétlova, afhenti
vestrænum blaðamönnum yfir-
lýsingu frá hinum handtekna, þar
sem hann lýsti þvi yfir að hann
mundi ekki svara neinum
spurningum fyrir sovéskum dóm-
stólum vegna þess, að þeir væru
svo háðir valdboði yfirvalda.
Fregnin um að Solzjenitsin hefði
verið fluttur til Vestur-
Þýskalands kom mjög flatt upp á
konu hans, og sagði hún að hann
hefði aðeins nauðugur verið
fluttur þangað.
Sovésk blöð minntust ekkert á
handtöku Solzjenitsins i morgun.
En i Prövdu birtist grein, sem
fréttaskýrendur tengja við málið.
Þar segir, að Sovétrikin muni
ekki láta undan rógsherferð
afturhaldsafla til að eitra and-
rúmsloftið i heiminum. Er látið
að þvi liggja að verið sér að beita
Sovétrikin efnahagsþvingunum
til að þvinga fram vestrænan
skilning á mannréttindum og
skoðanaskiptum, og muni þær
tilraunir ekki bera árangur.
GAGNRÝNI
Þegar i gær vöktu tilkynningar
um handtöku Solzjenitsins upp
mikla mótmælaöldu, ekki sist af
hálfu rithöfunda. Graham Greene
mælti með þvi að enginn rit-
höfundur léti verk sin birtast i
Sovétrikjunum fyrr en
Solzjenitsin yrði látinn laus,
Heinrich Böll sagði, að fréttin
drekkti vonum margra um betri
heim. Halldór Laxness sagði i
sjónvarpi i gær að lögregluofbeldi
gegn rithöfundi væri eitt af þvi
sem menn felldu undir fasisma.
Þegar ljóst var að Solzjenitsin
yrði rekinn úr landi var það Olaf
Palme, forsætisráðherra Svi-
þjóðar, sem einna dýpst tók i
árinni; hann sagði að hér væri um
að ræða sáran afturkipp fyrir alla
þá sem beita sér fyrir rétti til
frjálsra skoðana um þjóðfélags-
mál og listir. „Þessi aðför er
þeim mun hörmulegri sem hún
gerist á þeim tima er bæði austur
og vestur vinna að bættri sambúð
og skiptum á viðhorfum og upp-
lýsingum yfir landamærin.”
Hver á að vinna?
Framhald af bls. 2.
Nefnum dæmi um það hvernig
þetta er i framkvæmd. Lúkinof
ráðningarstjóri hjá Elektrosignal
segir: „I fyrra tókum við i starfs-
nám 390 unglinga beint úr tiunda
bekk. Við hjálpum þeim fyrstu
skrefin, reyndir meistarar kenna
þeim og leiðbeina, ekki aðeins við
verkin, heldur og við að laga sig
að fyrirtækinu”.
Alexandr Altúkhof er t.d. einn
þeirra sem komu til Elek-
trosignal 1972. Hann vinn-
ur þar við smiði Rekord-sjón-
varpstækjanna og hefur 120—
140 rúblur á mánuði (með-
allaun i landinu eru nú talin
136 rúblur). Hann hefur fengið
ur alla möguleika á að fara upp i
fimmta stig og hækka þar með
kaup sitt að mun. Siðan kveðst
hann ætla i verkfræðinám —. Ég
er, segir hann, þegar farinn að
búa mig undir inntökupróf við
utanskóladeild verkfræðiskóla
hér i borg...
Skák
Framhald af bls. 6.
Smyslov og byrjunin var Mið-
bragð sem sjaldan sést á skák-
mótum.
Júgóslavinn tefldi svo hratt að
varla festi á auga og eftir 17.
leiki hafði hann hrók og tvo
biskupa gegn hrók og tveimur
riddurum Smysloovs sem að auki
hafði peð yfir. Staða hvits var
augljóslega betri, og voru menn
nú farnir að eygja fyrsta tap
Smyslovs i mótinu. Hann sá þó
við öllum aðgerðum
Velimirovics, og biðstaðan verð-
ur að teljast jafnteflisleg.
Kristján hafði svart gegn
ögaard og náði góðri stöðu upp úr
byrjuninni. Norðmaðurinn gaf þó
ekki höggstað á sér frekar en
endranær og sneri stöðunni smám
saman sér i hag og vann peð, en
biðstaðan er tvisýn.
Að loknum 7 umferðum var
staðan þessi:
1. Smyslov 6 v. og 1 biðskák.
2. Forintos 6 v.
3. Friðrik ólafsson 5,5 v.
4. Bronstein 5 v.
5. Guðmundur 4,5 v.
Jón G. Briem
Þingið
Framhald af 4. siðu.
eigendum, sem vilja skera sig ein
ir út úr og neita loðnumóttöku, en
ásakar hina, sem halda áfram að
framleiða. Það hefur reyndar
ekki komið til þess ennþá, að
þessar verksmiðjur neiti að taka
við loðnu, þótt pláss sé fyrir
hendi, nema ein verksmiðja i
Reykjav., þar sem litill. hefur á
þetta reynt, — hinar verksmiðj-
urnar hér suðvestanlands, sem
um erað ræða,afkasta ekki meiru
nú en vinnslu úrgangsloðnunnar
frá frystihúsunum, sem þær hafa
skuldbundið sig til að taka. Ég er
ekki farinn að trúa þvi, að verk-
smiðjur neiti mótöku, þegar á
herðir og pláss verður fyrir hendi,
jafnvel þótt Pétur Sigurðsson og
Sverrir Hermannsson skori á
verksmiðjueigendur að taka enga
loðnu.
Það er talað um, að hráefnið
hjá þessum verksmiðjum, sem
kynni að verða i hættu, gæti num-
ið 40 miljónum króna. Pétur Sig-
urðsson telur það ábyrgðarleysi,
sem ekki sé hægt að ætlast til að
þessir verksmiðjueigendur sýni,
að taka slika áhættu. En ætli
áhættan sé þá nokkru minni hjá
öllum hinum verksmiðjunum,
sem halda áfram af fullum krafti,
og Pétur Sigurðsson telur að sýni
með þvi alveg sérstakt ábyrgðar-
leysi.
Það eina eðlilega er, að verk-
smiðjurnar hvar sem er á landinu
taki við loðnunni eftir þvi sem
móttökuskilyrði leyfa, a.m.k.
þangað til sýnt er hvort verkfall
skellur á eða ekki. Auðvitað fylgir
þvi nokkur áhætta, en það er eng-
in slík áhætta, að ástæða sé fyrir
þessar 5 verksmiðjur að skerast
úr leik. Þeir Pétur Sigurðsson og
I Sverrir Hermannsson hafa túlkað
hér þá skoðun, að verksmiðjurn-
ar, sem halda áfram með eðlileg-
um hætti, sýni með þvi mikið
ábyrgðarleysi. Þeirum það, en ég
er á alveg öfugri skoðun.
Það er misskilningur hjá Pétri
Sigurðssyni, að ég hafi hér fullyrt
nokkuð um það, að ekki komi
til verkfalls. Slíkt hef ég aldrei
fullyrt, enda væri það fráleitt, en
ég hef sagt það mina skoðun, að
ég sé ekki trúaður á að til
verkfalls komi nú.
Það var staðhæft hér, að
ákvörðun verksmiðjueigenda á
Suðvesturlandi um að taka áfram
við úrgangsloðnu hafi ekki verið
tekin vegna eindreginna tilmæla
rikisstjórnarinnar, heldur að
eigin hvötum. Pétur Sigurðsson
getur auðvitað haldið áfram
svona fullyrðingum, hvað sem
staðreyndum liður, eins og
Morgunblaðið, en það stendur
bara skýrum stöfum i opinberri
auglýsingu frá samtökum
þessara verksmiðja að þetta sé
gert vegna tilmæla rikis-
stjórnarinnar. Orð Péturs
Sigurðssonar eða Morgunblaðsins
geta engu breytt um þá stað-
reynd, hvað oft sem þau eru
endurtekin.
Rikisstjórnin lengi veriö
reiðubúin að gera verka-
lýðsfélögunum tilboð, en...
Sagt var, að ekki væri búið að
semja við verkalýðsfélögin vegna
þess, að hér stæði á rikis-
stjórninni. Þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins láta eins og þeir viti
ekki af samningunum við
atvinnurekendur. Það rétta er, að
lengi hefur legið fyrir, að rikis-
stjórnin væri af sinni hálfu reiðu-
búin að gera verkalýðsfélögunum
ákveðið tilboð, en þetta hefur ekki
verið gert vegna þess, að atvinnu-
rekendur og aðilar úr forystu
verkalýðshreyfingarinnar hafa
beðið um, að rikisstjórnin gerði
ekki slikt tilboð að svo stöddu,
meðan reynt væri að semja.
Fulltrúar verkalýðsfélaganna
hafa tekið það margoft fram, að
það sé rangt, að á rikisstjórninni
standi i sambandi við skattamál
og húsnæðismál. Samt er þetta
fullyrt hér. Verkalýðshreyfingin
veit alveg um hugmyndir rikis-
stjórnarinnar varðandi skatta-
mál og húsnæðismál, hvað þar
gæti verið i boði i meginatriðum.
En fulltrúar verkalýðs-
hreyfingarinnar hafa viljað skoða
fyrirkomulag þeirra mála i
einstökum atriðum, með tilliti til
samningsgerðarinnar i heild. En
það er á atvinnurekendum, sem
hefur staðið. Það eru þeir, sem
ekki hafa viljað fallast á tillögur
verkalýðshreyfingarinnar.
Halldór S. Magnússon, vara-
þingmaður Samtaka
frjálslyndra, tók til máls og
sagðist telja, að samningaviðræð-
ur um kjaramálin væru i eðlilegu
horfi.
Pétur Sigurðsson talaði enn og
sagði m.a. að hann væri ekki bara
kominn hér til að tala fyrir sitt
stéttarfélag eins og Jón Snorri,
heldur fyrir þjóðina i heild.
Lúðvik sagði hann tala tungum
tveim.
Sverrir Hermannsson talaði
siðastur i málinu og sagðist ekki
vita hvernig hægt væri að æltast
til þess, að atvinnurekendur
skrifuðu undir samninga um
hækkað kaup, þegar fyrirtækin
væru rekin með tapi.
Viðgerðarmaður
Viljum ráða vanan dekkjavið-
gerðarmann.
Hafið samband við Hilmar Bjartmarz,
Höfðatúni 8, simi 16740.
Starfsmannahald
^ SAMBAND ÍSLENZKRA SAMVINNUFÉLAGA
Húsnæði
óskum eftir einbýlishúsi til leigu eða öðru
húsnæði fyrir Barnaheimilisrekstur. Að-
eins leiga til langs tima kemur til greina.
Upplýsingar i sima 14724 og 83689.
Maðurinn minn, tengdafaðir og afi,
Björn Franzson,
verður jarðsunginn frá Dómkrikjunni föstudaginn 15.
febrúar kl. 1.30.
Kagna Þorvarðardóttir
Fróði Björnsson, Hómfríður Kofoed-Hansen
og barnabörn.