Þjóðviljinn - 08.03.1977, Blaðsíða 10

10 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriftjudagur 8. mars 1977
Þri&judagur 8. mars 1977 ÞJóÐVILJINN — SÍÐA 11
Flestir stúdentar iesa nú i iesstofum Háskólans.
Agústina Eliasdóttir ræstingakona hefur t Stúdentakjallaranum lesa menn Þjóóvilj-
unnió á Gamla Garöi i 30-40 ár. Hún segir aö ann.
stúdentar taki nú meira tillit til vinnandi
stétta en áöur.
Jónina Hjaltadóttir frá Ljósavatnshreppi I S-Þingeyjarsýslu nemur uppeldisfræði og
norsku. Hún býr á Gamla Garöi, og sér hér inn I herbergi hennar. Þó aö hún lifi spar-
lega, ná endar varla saman. Hún boröar ekki á mötuneyti stúdenta, heldur eldar sjálf
öfan I sig.
Kennslustund I bókmenntum á 2. ári hjá óskari Halldórssyni lektor.
Myndin er tekin I Arnagarði.
Báröur Sigurgeirsson
Garöar Guömundsson
ólöf Eldjárn er verslunarstjóri I Hér situr össur Skarphéöinsson, formaður Stúdentaráös, aö snæöingi I
Bóksölu stúdenta, sem er nú oröiö mötuneyti stúdenta.
mikiö fyrirtæki.
Lárus Ragnarsson
Skyggnst inn í heim háskólastúdenta
Inni í Reykjavík er heim
ur sem margur þekkir að-
eins af afspurn. Þetta er
Háskólasvæðið. Nú erú
innritaðir í Háskóla ís-
lands hátt í þrjú þúsund
stúdentar, og þegar kenn-
arar og aðrir starfsmenn
skólans bætast við fer tal-
an að nálgast hálft f jórða
þúsund. Þetta er ekki lítið
samfélag á íslenska vísu.
Talsverður styrr hefur
staðið um háskólastúdenta
á undanförnum árum,
ekki síst vegna róttækni
beirra. Hún hefur orðið til
þess að burgeisar hafa
fengið horn í síðu stofn-
unarinnar— sem þeir köll-
uðu einu sinni óskabarn
þjóðarinnar — og ala á tor-
tryggni og fordómum með-
al almennings gegn henni.
Þess vegna á þjóðin rétt á
að vita hvað er á seyði
þarna. Hvað eru stúdentar
og kennarar að bauka? Er
þetta bara afætulýður sem
ekki nennir að vinna? Eða
er kannski þarna stétt
manna sem vinnur hörðum
höndum til gagns fyrir
land, þjóð og jafnvel
mannkyn? Þessum spurn-
ingum verður ekki svarað
til neinnar hlítar hér, en til
þessaðsýna fólki ofurlitla
mynd af stúdentalifi í Há-
skóla (slands fengum við
Skúla Thoroddsen laga-
nema, en hann er jafn-
framt garðprófastur á
Gamla Garði, til að rabba
við okkur og ganga með
okkur um háskólasvæðið.
Menn leysa sín innri
vandamál sjálfir
Garðprófastur er eins konar
umsjónarmáöur' heimavistar
stúdenta og hefur í laun fria ibúð
á Garði. Við byrjum á að þiggja
kaffi hjá Skúla, en uppi á veggj-
um hjá honum hanga myndir af
Marx, Maó og fleiri góðum mönn-
um, svo aö okkur fer strax að llöa
vel.
— Hvernig er að búa á svona
heimavist, Skúli?
— Hér rikir gott andrúmsloft
og fólk er mjög samstætt. Maöur
getur alltaf fengið félagsskap ef
maður vill og einnig dregið sig
óáreittur f hlé. Hér horfa menn
sameiginlega á sjónvarp, spila
tennis og drekka kaffi. Nálægðin
við Háskólann er einnig mikill
kostur.
— En er ekki mikiö slarkaö
hér?
— Hér er ætlast til friðar um
nætur og menn eru yfirleitt tillits-
samir.enda væri ekki hægt að búa
hér öðru visi. Hins vegar leyfist
mönnum að vera með samkvæmi
um helgar — ekki er amast við
þvl. Ef eitthvað bregöur út af er
leitaö til gangavarða sem eru á
hverjum gangi.eða min.en það er
ekki mikið um það. Ein grund-
vallarregla ríkir I húsinu: Inn I
það kemur aldrei lögregla. Menn
leysa hér sin innri vandamál
sjálfir og þaö er mjög ánægjuleg
regla.
Námskröfur hafa aukist
gífurlega
— Tekur námið mikinn tima?
Geta menn t.d. stundað aðra
vinnu með þvi?
— Nei, það er nánast aflagt.
Kröfur hafa aukist gifurlega og
ma. er krafist timaskyldu. Þá fá-
um við alls konar aukaverkefni,
og sá sem vinnur meö náminu
dettur annaðhvort sjálfkrafa út
úr þvi eða seinkar. Það er i mesta
lagi hægt að vinna einstöku sinn-
um nokkra daga i frystihúsi.
Tvö matarfélög á Gamla
Garði
— Hvað kostar aö búa á Garði?
— Það kostar 8000 krónur á
mánuði herbergið og er innifaliö i
þvi rafmagn og hiti og þrif á
göngum. Hins vegar verða
stúdentar sjálfir að þrifa klósett,
böð, eldhús og herbergi sitt. Hér
eru lika ódýari herbergi án vasks,
og kosta þau 6000 kr.
— Borða stúdentar i mötuneyti
og hvaö kostar það?
— Já, þaö er yfirleitt notaö. Þó
eru hér á Gamla Garði tveir hóp-
ar meö matarfélag og elda ofan i
sig á kvöldin. Mörgum þykir dýrt
að borða reglulega I mötuneytinu.
Þar er aðeins á boðstólum há-
degismatur á virkum dögum og
geta menn keypt mánaöarkort á
7500 krónur.
Stundum verður róstusaml
á Garðsböllum
— Hér eru haldin Garðsböll
sem mörgum þykja minna á hin
villtustu sveitaböll. Hvað viltu
segja um þau?
— I vetur hafa þegar verið hald
in 3 Garðsböll en venjulega eru
þau 5-6. Þau eru haldin i fjáröfl-
unarskyni fyrir garösbúa og er
þeirra eína fjáröflunarleið. Það ei
Skemmtifélag garðsbúa sem
stendur að þeim. Agóöinn er not-
aöur til kaupa á húsgögnum, eld-
húsáhöldum, þvottavélum,
hljómplötum ofl. Garðsböllin eru
haldin hér á Gamla Garði og þá er
allt undirlagt og opnir barir viöa
um húsið. Stundum verður róstu-
samt, og á slöasta balli voru tri
stympingar og unnin talsverö
skemmdarvark á húsinu, td.
brotnar 6 klósettskálar. Þetta
þurfa stúdentar sjálfir að borga.
Hér er allt í niðurnlðslu
— Er það ekki Félagsstofnun
stúdenta sem rekur garðana?
— Jú, og hún sér um viðhald á
þeinxen ekki endurnýjun. Félags-
stofnunin rekur auk þess dagvist-
unarstofnanir, bóksölu, fjölrit-
unarstofu og Hótel Garð á
Agóðinn af hótelrekstrinum hefur
farið i önnur fyrirtæki en garðana
sjálfa og er rikjandi mikii
óánægja með það. Hér er allt I
niðurniöslu og þyrfti miklar lag-
færingar við . Gamli Garöur var
upphaflega reistur fyrir meira en
40 árum og stúdentar lögöu mikið
á sig I sjálfboðavinnu viö að
byggja hann á sinum tima.Innan-
stokksmunir og málning er allt
gamalt. Það er taliö að þurfi 3
miljónir á ári i venjulegt viðhald
og 2 miljónir til að endurnýja raf-
lagnir.
Hæsta námslán er 400 þús i
8 mán.
— En hvernig gengur stúdent -
um aö láta enda ná saman?
— Miklar deilur hafa staðið um
námslánin, þvi að þau eru einu
tekjur stúdenta auk sumarvinn-
unnar. Hæsta námslán er 400 þús-
und krónur i 8 mánuöi og mega
menn hafa 260 þúsund krónur i
tekjur án þess að þetta skerðist.
Ekkert er tekið tillit til fjölskyldu-
aðstæðna, nema þegar barn er á
framfæri virkar þaö eilitiö til
hækkunar. Otborgun lána á skv.
lögum að fara fram 15. febr., en
fyrst nú siðustu daga er verið að
greiða þau út. Vegna aukinna
með
Skúla
Thorodd-
sen
laganema
MYNDIR: GEI.
TEXTK GFR.
Skúli Thoroddsen laganemi og
garöprófastur.
krafa hafa margir leiöst út i að
taka haustpróf en ekkert tillit er
tekið til þess i námslánum.
Stúdentalifið fer batnandi
Þjóðviijamenn ganga nú með
Skúla um Gamla Garð, lita inn i
eitt herbergi, pinulitið eldhús sem
18 manns deila, og siðan niður i
kjallara. Þar veröur á vegi okkar
Agústina Eliasdóttir ræsting?.
kona,en hún hefur unnið viö ræst-
ingar hér I 30-40 ár. Viö spyrjum
hana hvort stúdentar hafi breyst
mikið á þessu árabili.
Ágústina segir að stúdentalifið
sé ósköp svipaö og þaö var, en sé
þó heldur batnandi. Stúdentar nú
taka meira tillit til vinnandi
stétta, segir hún. Fyrr á timum.
urðum við að standa i þvottum
fyrir þá, stifa skyrtur ofl., sem nú
er úr sögúnni.
Þetta speglar etv. þær
breytingar sem orðið hafa á þjóö-
félaginu. Aður voru stúdentar i
miklu meira mæli komnir af for-
réttindastéttunum en nú er.
Hinn merkilegi Stúdenta-
kjallari
Nú göngum við inn i Stúdenta-
kjallarann, og Skúli býður upp á
kaffi. Þarna hefur nýlega verið
innréttuð hin vistlegasta setu-
stofa þar sem hægt er að spjalla
saman yfir kaffibolla eða pilsner
eða hlusta á tónlist.
Þessi kjallari á sér merkilega
sögu, segir Skúli. Hér var eini
boxsalur landsins áður en það var
bannað og hér var likhús á striös-
árunum, en þá var Gamli Garður
gerður að hersjúkrahúsi. Svo var
hér lengi eina mötuneyti stúdenta
en þegar Stúdentakjallaranum
var komið upp var prófuð sú nýj-
ung að selja hér létt vin til að
þreifa fyrir sér með nýja
drykkjusiði. Þett heppnaðist vel i
eitt sumar, en var þá aflagt. Nú i
haust var farið fram á það við
dómsmálaráöherra að fá slikt
leyfi á ný og tók hann ekki illa i
það. Visaði hann þó málinu til
ýmissa nefnda og ráöa og voru
allir frekar hlynntir leyfinu. En
þá brá svo við að dómsmálaráð-
herra sagði endanlega nei.
— Er ekki reimt hér? spyrjum
við.
— Fyrir þá sem ekki trúa á
drauga get ég ekki svarað þvi,
svarar Skúli.
Það er farið með okkur
eins og kartöf lupoka
Við snúum okkur nú að þremur
læknastúdentum sem sitja þarna
niðri. Þeir eru Bárður Sigurgeirs-
son, Garöar Guðmundsson og
Lárus Ragnarsson. Viö spyrjum
þá hvort námiö sé stift.
Þeir segja aö vinnuálag sé mik-
ið,en þeir eru allir á 1. ári. Við er-
um afar óánægðir meö svokallaða
Numerus Clausa-reglu Hún þýðir
að aðeins 36 stúdentum verður
hleypt i gegn i vor. Ef tveir eru
jafnir i neösta sæti er varpað
hlutkesti um hvor nær upp,en hinn
verður að byrja upp á nýtt. Það er
farið með okkur eins og kartöflu-
poka, segja þeir. Núna I janúar
voru forpróf. Undir það áttu aö
gangast 117, en þegar til kom
lögðu aðeins 105 I þau. Af þeim
náðu 51,en i vor verða bara 36 eft-
ir.
Einungis hægt að lifa með
aðstoð foreldra
— En hvernig gengur að lifa?
— Þaö er einungis hægt með
aðstoð frá foreldrum og við erum
svo heppnir að njóta hennar.
Námslán og sumarvinna duga
ekki til að láta enda ná saman.
Enn verr eru þó þeir settir sem
eiga fjöiskyldu þvi að þeir fá ekki
hærri lán svo aö heitið getur en
hinir.
Alls konar ,/flipp"
— Næst göngum við i gegnum
mötuneytið i byggingu Félags-
stofnunarinnar sem er áföst við
Gamla Garð^og I bóksölu stúdenta,
en hún er orðin heilmikið fyrir-
tæki. Þar fást fyrst og fremst
kennslubækur en líka alls konar
góðgæti annað. Þar stendur
þekktur róttæklingur við og er að
skoða. Við spyrjum hann hvort
hér séu á boöstólum neðanjarðar-
bókmenntir. Hér er stundum alls
konar „flipp”, rauðs okkuflipp,
róttækt flipp og pshycedelic flipp,
er svarið sem við fáum.
Við snúum okkur lika að Ólöfu
Eldjárn sem stýrir bóksölunni.
Hún segir að bóksalan hafi stækk-
að gifurlega á undanförnum ár-
um. Þetta er ekki rekið sem
gróðafyrirtæki,heldur er ætlast til
að viö komum slétt út. Bækur eru
þó litið ódýrari hér en I öðrum
verslunum vegna þess að við
verðum að sitja uppi með stóran
lager.
Ánægja með
hjónagarða
Næst göngum við út og að húsi
lagadeildar og litum inn á kaffi-
stofu þar. Hún er skreytt stórum
veggmálverkum og höggmynd-
um vegna þess að ákveðiö var að
1% af byggingarkostnaöi skyldi
varið til að skreyta húsiö slikum
verkum. Við snúum okkur að ein-
um laganema, Ingimundi Einars-
syni, en hann býr á hinum nýja
hjónagarði. Hann tjáir okkur að
fólk sé mjög ánægt þar og mikil
eftirspurn eftir ibúöunum, en nú
eru um 30 komnar i gagniö. Ingi-
mundur borgar 23 þús. fyrir
tveggja herbergja ibúð.
Flestir lesa á
lesstofum
Lika er skroppiö I Arnagarð og
ruöst inn I kennslustund hjá Ósk-
ari Halldórssyni til að taka mynd.
Hann er að kenna bókmenntir á. 2.
stigi til BA-náms og tekur okkur
ljúflega.
Þá er litið inn i lesstofur en þær
eru nú orönar margar á háskóla-
svæðinu og almennt notaðar af
stúdentum. Er það mikil breyting
frá þvi fyrir nokkrum árum þegar
þröng stofa i Háskólabókasafni
var eina lesstofan.
Norræna húsið gegnir ekki
ómerku hlutverki
Á leiðinni til baka bendir Skúli
okkur á Norræna húsið og segir
aö það gegni ekki ómerkilegu
hlutverki i félagslifi stúdenta.
Skúli segist vera á móti þvi að
einangra háskólasvæðið um of frá
almennum ibúum Reykjavikur og
það hefur verið stefna vinstri
manna i háskólanum I mörg ár,
þó að annað hafi orðið ofan á að
ýmsu leyti.
Biksematur
á 600 krónur
Nú er komiö að lokum þessarar
heimsóknar á háskólasvæöiö.
Blaðamaður og ljósmyndari
Þjóöviljans ákveða að borða I
mötuneyti stúdenta ásamt Skúla.
Við fáum biksemat á 600 krónur.
Yfir borðum segir Skúli litillega
frá stúdentapólitikinni, en á
, fimmtudag kjósa stúdentar til
stúdent^ráðs.
Baráttan snýst um jafn-
rétti til náms
— Eru stúdentar pólitiskir,
Skúli?
— Þeir verða það i lánamála-
pólitikinni. Jafnvel hægri menn i
skólanum hafa gert sér grein fyr-
ir þvi að þessi barátta snýst um
jafnrétti til náms. önnur dægur-
mál sitja meira á hakanum. Stúd-
entar gera sér grein fyrir svo
blankir sem þeir eru, að ekki er
hægtað stunda þetta nám án fjár-
hagslegrar fyrirgreiöslu. Þetta er
spurningin um hvort börn efnaðri
foreldra eða foreldra sem geta á
einhvern hátt stutt þau til náms
eiga aö sitja ein aö háskólanámi.
Þetta setja menn i samhengi
við afstöðuna til rikisvaldsins. I
tið vinstri stjórnarinnar geröu
menn sér vonir um að rikisvaldið
væri tiltölulega hagstætt og gerðu
þess vegna hógværar kröfur — en
það brást.
Þá fóru menn llka að velta fyrir
sér almennu gildi háskólamennt-
unar, hvort rikisvaldið ætti aö
geta framleitt menntamenn á
færibandi fyrir atvinnuvagina eða
hvort háskólanám ætti að vera
tiltölulega sjálfstætt.
Vinstra bandalag getur
spornaö viö heiftarlegum
árásum rikisvaldsins
Hér innan háskólans rikir
vinstra bandaiag, og er það eina
aflið sem getur spornað við heift-
arlegum árásum rikisvaldsins á
stúdenta, þó að vinstri ménn séu
eins og hundar og kettir I afstöðu
til annarra mála.
Stúdentar almennt mjög
róttækir
Stúdentar eru almennt mjög
róttækir — róttækari en gengur og
gerist,og þeir róttækustu af þeim
ráða frekar hér i Háskólanum.
Samt er kosningaþátttaka ekki
nema i kringum 60%, en það þýðir
að um 40% stúdenta taka ekki
þátt i neinu.Það er há tala, sem
stafar ma. af þvLað menn eru svo
bundnir við nám sitt. Þeir láta þá
félagslifiö bara róa. 1 sambandi
viö lánamál eru það hagsmu'nir
hinna efnaminni'- sem fyrst og
fremst eru i húfi og er þvi eðlilegt
að þeir láti frekar til sin taka en
hinir.
Samhengið viö baráttu Al-
þýðusambandsins
— Hvaö um tengsl stúdenta og
verkalýðssamtaka?
— Það þýðir ekki fyrir stúdenta
að reka sina baráttu án tengsla
við alþýðusamtökin,og þeir reyna
aö sýna fram á samhengið i þess-
ari baráttu.
— Nú hafið þið verið kallaöir
öllum illum nöfnum i Morgun-
blaðinu og viðar.
— Já, það hefur verið ráðist á
stúdenta I hægri blöðunum og þeir
kallaðir afætulýður, álitnir ein-
hver forréttindahópur og verið
illa séðir. Jafnvel efnahagsöng-
þveitinu er klint upp á stúdenta,
það sé svo dýrt að reka skólakerf-
ið.
Að svo mæltu sláum við botninn
i þetta og vonum að Vöku, útibúi
Sjálfstæðisflokksins i Háskólan-
um, takist ekki aö komast til ráöa
i samtökum stúdenta eins og var
þegar undirritaður stundaði há-
skólanám á sinum tima.
—GFr