Þjóðviljinn - 12.11.1986, Blaðsíða 9

MENNING
BÓKMENNTALEGUR
METNAÐUR
að gefa út vandaðar þýðingar, segir
Malldór Guðmundsson hjá Máli og
menningu, en forlagið gefur út 4 þýdd
skáldverk í þessari viku
Halldór Guðmundsson útgáfustjóri með 3 af 4 bókum úr heimsbókmennta-
flokki Máls og menningar.
í þessari viku koma út hjá
bókaforlagi Máls og menning-
ar fjögur erlend skáldverk í ís-
lenskri þýðingu, sem bók-
menntaáhugamönnum á ís-
landi ætti að vera mikili fengur
í. Bækur þessar eru framhald
bókaflokks úr heimsbók-
menntunum, sem forlagið
hefurgefið útáundanförnum
árum, og eru þær eftir Fjodor
Dostojevskí, Milan Kundera,
Gabríel García Marquez og
Leónóru Kristínu danaprins-
essufrá17.öld.
- Við leggjum okkar bók-
menntalega metnað í þessa út-
gáfu heimsbókmenntanna, sagði
Halldór Guðmundsson útgáfu-
stjóri hjá Máli og menningu er
við ræddum við hann í vikunni.
- Þótt margir lesi erlend mál
hér á landi, þá þarf ekki að fjöl-
yrða um mikilvægi þess að fá
þessar bókmenntir á íslensku,
einnig fyrir íslenskar bók-
menntir. Við lítum jafnframt svo
á að mikilvægt sé að metnaðar-
fullar erlendar þýðingar séu með
í jólabókaflóðinu og okkur finnst
fara vel á því að þeir liggi hlið við
hlið í góðu gjafabandi fyrir jólin
þeir Alister MacLean og Fjodor
Dostojevskí. Það stuðlar að því
að ekki myndist sá klofningur á
lesendahópnum sem er áberandi
víðast erlendis.
Spánný
verk
Hvaða bœkur eru það þá sem
koma út hjá ykkur núna?
Þarna eru annars vegar um að
ræða 2 spánnýjar bækur eftir höf-
unda sem eru í fremstu röð sam-
tímarithöfunda. Það er annars
vegar Óbœrilegur léttleiki tilver-
unnar eftir tékkneska rithöfund-
inn Milan Kundera, sem nú býr í
útlegð í París. Bók þessi kom út á
frönsku 1984, og er ástarsaga
læknis sem missir átvinnu sína
vegna greinar sem hann skrifaði
um Ödipus. Sagan er jafnframt
hugleiðing um sögu- og sögu-
heimspeki, örlög mið-evrópskrar
menningar og það, hvernig mað-
urinn geti brugðist við því að vera
ofurseldur lögmálum sögunnar.
Sagan er þýdd af Friðriki
Rafnssyni, sem stundar bók-
menntanám í París og hefur með-
al annars notið handleiðslu
Kundera þar, sem bók-
menntakennara.
Þá má nefna skáldsöguna Ástin
á tímum kólerunnar, en þetta er
nýjasta verk nóbelsverðlauna-
hafans Gabríels García Marquez,
og kom hún út á frummálinu fyrir
tæpu ári, þannig að þetta er með-
al fyrstu þýðinga sem koma út á
bókinni í Evrópu. Þýðandi er
Guðbergur Bergsson.
Þetta er ástarsaga, eins og bók
Kundera, og fjallar um mann sem
bíður elskunnar sinnar í 50 ár.
Sumir segja að þetta sé saga for-
eldra Marquezar, en sagan gerist
á síðari hluta 19. aldar og fyrri
hluta þeirrar 20. í sögu þessari
birtist okkur heill heimur méð
ótal hliðarfrásögnum, og sagan
þykir sanna það að upphefð Nó-
belsverðlaunanna þurfi ekki að
verða mönnum að aldurtila sem
rithöfundum.
...og gömul
Þá er að nefna Harmaminn-
ingu Leónóru Kristínar í Blá-
turni, sem við getum vel kallað
kvennabókina í ár. Þetta einstaka
bókmenntaverk er sjálfsævisaga
danskrar konungsdóttur frá 17.
öld, sem sat fangelsuð í Bláturni í
dönsku konungshöllinni í 22 ár.
Bókinni fylgir ítarlegur sögulegur
inngangur Björns Th. Björns-
sonar, sem jafnframt hefur þýtt
bókina og búið til prentunar og
valið í hana um 40 myndir frá tím-
um Leónóru, sem fengnar eru úr
dönskum söfnum. Þessi frásögn,
sem talin er til sígildra rita
danskra bókmennta, þykir ein-
stök lýsing á sálarstyrk prinses-
sunnar, samtímamönnum hennar
og umhverfi. Handrit bókarinnar
á sér líka dularfulla sögu, því það
fannst ekki fyrr en á seinni hluta
19. aldar og var bókin fyrst gefin
út 1869.
Að lokum er svo að geta Fávit-
ans eftir Fjodor Dostojevskí, sem
Ingibjörg Haraldsdóttir hefur
þýtt úr rússnesku. Þegar við gáf-
um út Glæp og refsingu hér um
árið voru margir svartsýnir á að
hægt væri að gefa út svo risavaxn-
ar bækur, sem væru yfir 100 ára
gamlar, á íslensku. Það hefur
hins vegar sýnt sig að þessi
svartsýni átti ekki við rök að
styðjast, því Glæpur og refsing er
nú nær uppseld. Fávitinn er eitt af
meistaraverkum heimsbók-
menntanna og er skrifuð í 4
hlutum. Hér koma fyrstu 2 hlut-
arnir út í einu bindi, en síðara
bindið mun koma út að ári.
Mikið
ógert
Það má segja að aðgangur okk-
ar íslendinga að heimsbók-
menntunum sé nokkuð takmark-
aður miðað við aðrar þjóðir
vegna smæðar tungumálsins.
Hverju breytir það fyrir útgefend-
ur?
Það breytir því fyrst og fremst
að það blasir við hafsjór af bók-
menntum sem eftir er að þýða á
íslensku. Það er nánast sama hvar
við grípum niður, og ótalmargir
stórhöfundar hafa aldrei verið
þýddir eða kynntir hér á landi.
Mál og menning verður 50 ára
á næsta ári. Það hefur frá upphafi
verið einn megintilgangur for-
lagsins að kynna heimsbók-
menntirnar á íslensku, og fyrsta
bókin sem forlagið gaf út var ein-
mitt Móðirin eftir Maxím Gorkí.
Okkur virðist áhuginn á er-
lendum bókmenntum fara vax-
andi, og hann birtist meðal ann-
ars í aukinni sölu á erlendum kilj-
um hér í bókabúðinni. Það er
ekki síst þess vegna sem við erum
óhræddir við að gefa úr erlendar
bókmenntir í íslenskri þýðingu,
því það hefur líka sýnt sig að
bækur hafa Iíka selst vel í ís-
lenskri þýðingu ef þær hafa verið
vel kynntar hér á erlendu máli.
Þetta á ekki síst við ef þýðingarn-
ar eru vandaðar, eins og sýndi sig
með Nafn rósarinnar á sínum
tíma. Sú aukna gróska sem verið
hefur í útgáfu íslenskra þýðinga á
heimsbókmenntunum undanfar-
in ár sýnir okkur líka hversu
mikilvægu hlutverki þýðingar-
sjóðurinn gegnir, og hún ætti að
opna augu þingmanna fyrir mikil-
vægi þess að efla hann sem mest.
Við getum sagt að sérstaða okkar
gagnvart þýðingu heimsbók-
menntanna á íslensku valdi því að
bókmenntafélag eins og Mál og
menning hlýtur að líta á það sem
eitt helsta markmið sitt að sinna
slíkum þýðingum.
NV VAXIAKIÖR
IKIKti ÁKI ....__.
frált.nóv.
1986
fNNLÁN
Sparisjóðsbækur ........................... 8,50% 8,50%
Spariveltureikningar ......................10,00% 10,00%
Sparireikningar með
3 mánaða uppsögn ............................10,00% 10,25%
Sparireikningar með
6 mánaða uppsögn ............................11,00% 11,30%
Hávaxtareikningur:
Fyrstu 2 mán................................ 8,50% 8,50%
Eftir 2 mán................................ 9,50% 9,50%
Eftir 3 mán................................10,50% 10,50%
Eftir 4 mán.............................. 11,50% 11,50%
Eftir 5 mán................................12,50% 12,50%
Eftir 6 mán................................14.00% 14,00%
Eftir 12 mán................................15,00% 15,00%
Eftir 18 mán................................15,50% 15,50%
Eftir 24 mán................................16,00% 16,00%
eða verðtryggður með vöxtum miðað við kjör 3 og 6
mánaða verðtryggðra reikninga hjá bankanum.
Verðtryggðir sparireikningar:
3 mánaða binding ........................1,00%
6 mánaða binding ....................... 3,00%
18 mánaða binding ....................... 7,50% Fastirvextir
24 mánaða binding ....................... 8,00% Fastirvextir
Húsnæðisvelta ............................ 4,00%
Tékkareikningar ........................... 7,00%
Nafnvextir Ársávöxtun Innlendir gjaldeyrisreikningar
innst. í Bandaríkjadollurum ............. 6,50%
innst. f sterlingspundum ................10,00%
innst. í vestur-þýskum mörkum ........... 3,50%
innst. í dönskum krónum ................. 7,50%
ÚTLÁN
Vixlar (forvextir) ............................16,00%
Viðskiptavfxlar .............................
Tékkareikningar yfirdráttur................... 17,00%
Skuldabréfalán (óverðtryggð) ................. 16,50%
Verðtryggð lán................................. 6,50%
Viðskiptaskuldabréf .........................
Afurðalán I krónum ............................16,00%
dráttarvextir 2.25% pr. mán.................. 27,00%
x) Sérstakar verðbætur.................... 8,50%
xx) Grunnvextir ........................... 9,00%
xxx) Grunnvextir ........................... 9,00%
xxx) Skuldbreytingar vanskila
vaxtaálag .............................. 2.00%
xxxx) Miðað við kaupgengi
Betri kjör bjóðast varla
(xxxx)
( XX )
( xxx)
(xxxx)
pr. ár
ársvextir
ársvextir
ársvextir
SAMVINNUBANKI ISLANDS HF.