Þjóðviljinn - 30.06.1989, Blaðsíða 25

Klippi-
borðið
KVIKMYNDIR_________
Spænskur
tauga-
titringur
Carmen Maura er ein kunnasta leikkona Spánar en
eftirminnilegustu persónur hennar hafa verið undir
stjórn femínistans Pedro Almodóvar
ÞORFINNUR
ÓMARSSON
Það er ekki óalgengt að kvik-
myndaleikstjórar taki ástfóstri við
áveðna leikara og vilji helst nota
þá í öllum sínum verkum. Þetta er
að sjálfsögðu gagnkvæmt þann-
ig að leikararnir leggi sig í líma við
að vinna með sínum uppáhalds
leikstjórum. Dæmi um þetta eru
Federico Fellini og Marcello
Mastroianni, Werner Herzog og
Klaus Kinski og Woody Allen og
fyrst Diane Keaton og síðar Mia
Farrow og nokkrir aðrir. Stðustu
misseri hefur spænskur kvik-
myndagerðarmaður, Pedro Alm-
odóvar, vakið æ meiri athygli og
þá ekki síður leikkona sem fylgir
honum í hverri mynd, Carmen
Maura.
Almodóvar þessi þykir nú ein-
hver besta von Spánar og hefur
Maura leikið í fimm af sjö verk-
um hans. Það var þó ekki fyrr en í
síðustu kvikmynd hans þegar
Óskar frændi bankaði á dyrnar að
Almodóvar og Maura vöktu
heimsathygli. Þessi mynd heitir
Women on the Verge of a Nervo-
us Breakdown, eða Konur á
mörkum taugaáfalls, og var til-
nefnd til Óskarsverðlauna sem
besta erlenda kvikmyndin en
mátti lúta í lægra haldi fyrir Pelle
sigurvegara. Hún er væntanleg í
íslenskt kvikmyndahús innan tíð-
ar og því ekki úr vegi að skoða
tvíeykið Almodóvar-Maura ör-
lítið betur.
í nýlegu viðtali við tímaritið
Films and Filming sagði Maura
það ekkert skrýtið að hún ynni
svo mikið með Almodóvar. „Ég
dáist að verkum hans. Við höfúm
unnið saman í 12 ár við ýmis verk-
efni en ég hef ávallt haft sérstak-
an hug til fyrstu myndarinnar,
Pepi, Lucy, Bom and Other Girls
Like Mom. Við vorum tvö ár að
taka upp myndina og unnum þá
aðallega um helgar enda engir
peningar til. Ég lék Pepi sem var
frábært hlutverk að leika."
Almodóvar varð upp frá því
sannkallaður neðanjarðar-
kvikmyndagerðarmaður. Myndir
hans eru húmorískar þjóðfélags-
ádeilur þarsem konur eru ávallt
aðal persónurnar, rétt eins og hjá
Percy Adlon (Bagdad Café). Því
hefur Almodóvar verið kallaður
femínisti en hann ýkir hins vegar
upp kvenleikann hjá sínum per-
sónum og hefur verið líkt við
John Waters í því sambandi. Á
undanförnum misserum hafa
menn síðan farið að líkja Almo-
dóvar við meistara Bunuel og er
það ekki ónýt samlíking. Þykir
hann brjóta upp gamlar hefðir
þannig að oft veki hneykslan líkt
og Bunuel gerði á Franco-
tímanum.
Áður en Almodóvar gerði
Konur á mörkum taugaáfalls
vakti önnur mynd hans mikla at-
hygli, en það var Law of Desire.
Carmen Maura lék að sjálfsögðu
aðalhlutverkið sem var mjög
ólíkt því sem hún hafði leikið
áður. Aðal peróna myndarinnar,
Tina, var einstaklega opinskár
kynskiptingur sem á endanum
þótti aðlaðandi og kynæsandi
kvenmaður. Það kom Maura á
óvart að þessi persóna skyldi
vekja svo mikla aðdáun karl-
manna því hún var ekki beint
þessi dæmigerða kvenímynd sem
tískukóngar og kroppasýning-
arfrömuðir heimsins hafa
skapað.
„Þessi aðdáun karlmanna á
Tinu kom mjög á óvart og ætlaði
ég varla að trúa því þegar menn
spurðu Pedro hvernig hann hefði
farið að þessu. Hann svaraði því
til að hann hefði ekkert gert held-
ur væri ég svona,“ segir Maura.
„Það sem ég gerði var einfaldlega
að fela ekki neitt heldur þvert á
móti að láta mun meira bera á
öllum stórgerðustu líkamshlutum
mínum. Ég reyndi að blása allt
upp eins og frekast var kostur og
þá sérstaklega bæði maga og
brjóst og mínar stórgerðu axlir
sem ég reyni venjulega að fela
fengu að njóta sín. Á endanum
varð Tina eina persónan sem ég
hef skapað sem virkilega hefur
höfðað til karlkynsins. Það að
Tina væri kynskiptingur hafði þar
engin áhrif heldur elskuðu menn
hana og létu það óspart í ljós.“
Þetta ætti kannski að vera nútím-
akonum verðugt umhugsunar-
efni.
En Law of Desire gerði Maura
þó ekki að stjörnu á einni nóttu
líkt og Konurnar með taugaáfall
gerði, enda máttur Oskars
frænda mikill. Carmen Maura
lítur ekki á Konurnar eins alvar-
legum augum og margir aðrir: „í
Konum á mörkum taugaáfalls
erum við konurnar allar að vakna
upp sálarlega vegna þess að
mennirnir eru að gera okkur
brjálaðar. Sagt er að þetta sé
feminísk mynd en ég er ekki sam-
mála. Fyrir mér er þetta bara
kómidía. Mér líkar þær raunar
mun betur en tragidían. Vand-
amálið við tragidíu er að þar verð
ég svo upptekin af persónunni
sem ég leik að á endanum líður
mér jafn illa og henni.“
Að þessu sögðu kemur ekki á
óvart að Maura metur Woody
Allen mikils. Hann er annar
tveggja kvikmyndaleikstjóra sem
hún vildi helst vinna með að Pe-
dro Almodóvar utanskildum. Ef
Allen vantaði spænska kvenper-
sónu í einhverja mynd sína myndi
það vekja mikinn áhuga hjá
Maura en hún vill alls ekki leika
ameríska persónu. Hinn kvik-
myndaleikstjórinn sem Maura
hefur sérstakan áhuga á að vinna
með er ítalinn Bemardo Bertol-
ucci. Þó finnst henni Bertolucci
forðast náin kynni um of þá hrífst
hún ekki af þessum sagnfræðilega
bakgrunni sem Bertolucci keyrir
sín verk á.
Maura hefur einnig áhuga á að
leika undir stjórn óþekktari
manna og hefur hún þegar gert
það í sinni allra nýjustu mynd.
Hún kallast Baton Rouge og er
leikstýrð af áður óþekktum
manni, Rafael Moleón. Þetta er
tryllir í „film-noir“ stíl og leikur
Maura eldri konu sem verður ást-
fangin af sér yngri manni. Unga
manninn leikur Antonio Bander-
as en hann lék bæði í Law of Des-
ire og Women on the Verge.
Þessi mynd vekti tæpast nokkra
athygli nema vegna þess að aðal-
hlutverkið er í höndum
heimsþekktrar leikkonu, Carm-
en Maura.
Mickey Rourke leikur i hverri
mynainm atannari um pessar
mundir. Ein þeirra kallast
Johnny Handsome og er
leikstyrðaf Walter Hill
(48 Hrs., The Long Riders).
Johnny þessi er síður en svo
myndalegur þvi hann hefur
afmyndað andlit með öllu.
Hann fer i uppskurð sem
heppnast svo vel að ur verður
þessi lika brað fallegi maður
sem allar stulkurfalla fyrir.
Myndinergerð i undirheimum
New Orleans og leikur Ellen
Barkin a moti Rourke i annað
sinn. Hun lek a moti Rourke
aðurenhannvarðstjarna i
fyrstu mynd Barry Levinsons
(Rain Man), Diner, arið 1982.
Hjonakornin Paul Newman
og
Joanne Woodward leika nu
saman i nyrri kvikmynd. Það
er
Jhabvala-Merchant-lvory
hopurinn goðkunni (Heat and
Dust, A Room With a View)
sem ferfimum höndum um
verkið og eins og venjulega er
verkum skipt þannig að Ruth
Prawer Jhabvala skrifar,
Ismail Merchant er
framleiðandi og James Ivory
leikstjori.
Robert De Niro atti gott
samstarf með Martin
Scorsese
i heilan aratug og gerðu þeir
allsfimm myndir saman:
Mean
Streets, Taxi Driver. New
York
New York, Raging Bull og
King
of Comedy. Nu hafa þeir
akveðið að bæta einni i safnið
og kallast hún Wise Guy. amk.
fyrst um sinn. en Ray Liotta
(Nicky and Gino) leikur þar á
moti De Niro. Fyrst mun De
Niro þo klara myndina Letters
þarsemhann leikur með Jane
Fonda.
Regnboginn
Platoon Leader *
(Sveltarforlnginn)
Gerilsneydd strlðsmynd sem hverfur úr
huga manns skömmu eftir sýningu. Nafnið
segir i raun allt sem þarf.
Dancers *
(Dansmeistarinn)
Mynd fyrir fanatíska ballettaðdáendur en
ekki marga aðra. Herbert Ross tekst alls
ekki að endurtaka The Turning Point en
góðar ballettsenur halda myndinni á floti.
Baryshnikov verður seint talinn til betri
leikara en hann kann að dansa.
The Presldlo ★★
(Presidio-herstöðln)
Buddy-hasar-ástar-mynd með vel film-
uðum eltingarleikjum á götum San Fran-
sisco borgar. Connery og Harmon eru
hörkutól af ólíkum uppruna en standa sam-
an í „týpisku" og leiðinlegu lokaatriði.
Death Wish 4 0
(Auga fyrir auga 4)
Aðeins fyrir allra hörðustu Bronson-
aðdáendur.
The Naked Gun ★★
(Beint á ská)
Stanslaus brandaraskothrió í tæpar
tvær klukkustundir. Hittnin er þó misjöfn,
oft er hitt í mark en ííka er skotið bæði yf ir og
framhjá. Jafnast kánnski ekki á við Air-
planel en það má hlæja að vitleysunni.
Babetteé gæstebud ★★★★
(Gestaboð Babettu)
Þessi gómsæta mynd Gabriels Aksels
er uppgjör bókstafstrúarmanna við
freistinguna og syndina. Stórgóð persónu-
sköpun og veislan i lokin er ógleymanleg.
Skugginn hennar Emmu ★★★
Besta barnamyndin í bænum er ekki
síður fyrir hina fullorðnu. Skemmtileg og
vel gerð mynd á mörkum fantasíu og raun-
veruleika.
Laugarásbíó
Me and Hlm ★
(Ég og minn)
Dæmi um hvernig ágætis hugmynd evr-
ópsks leikstjóra verður að lágstemmdri
gamanþvælu í Hollywood. Ádeilan á að
karlmenn hugsi með klofinu fer út um þúfur
en stundum má hlæja að vitleysunni. Vel er
valið i aðalhlutverkið og stendur Griffin
Dunne sig vel innan um konurnar.
Fietch Lives ★★
(Fletch lifir)
Mynd fyrir aðdáendur Chevy Chase en
þeim sem ekki líkar kappinn ættu að sitja
heima. Fletch er á köflum mjög fyndin en
sum atriðin eru gjörsamlega mislukkuð.
Fyrri myndin var betri.
Bfóhöllin
Her Allbl ★★
(Með allt í lagl)
Hreint ágætis skemmtun þarsem Tom
Selleck minnir einna helst á Cary Grant hér
á árum áður. Vel er fléttað á milli hinnar
raunverulegu sögu og skáldskaps rithöf-
undarins en atriðin með Rúmenum og þar
með talið lokaatriðið heldur hugmynda-
snauð.
Police Academy 6 0
(Lögregluskólinn 6)
Hvernig er hægt að ætlast til þess að fólk
hlæi að sömu fúlu bröndurunum ár eftir ár?
Þessi sjötta mynd f röðinni um lögreglu-
skólann er slakari en þær síðustu þar á
undan og er þá mikið sagt.
Tree Fugitives ★★
(Prjú á flótta)
Ágætis gamanmynd á meðan plottið
virkar en dettur niður þess á milli. Martin
Short er aðal aðhlátursefnið sem mis-
heppnaðasti bankaræningi kvikmyndanna
f allt of stórum frakka.
Young Guns ★★★
(Ungu byssubófarnlr)
Vestrar eru komnir úr tisku en þessi gæti
aukið hróður slikra mynda. Hér höfum við
allt sem þarf, átök og tragediu, hetjudáð og
kómidíu, fólsku og jafnvel rómantík. Estev-
ez skemmtilegur sem Billi barnungi.
Betrayed ★★
(Setið á svikráðum)
* Enginn hefur gert betri pólitískar
spennumyndir en Costa-Gavras en því
miður er jtessi ekki ein þeirra. Nokkur
átakanleg atriði þarsem rasistarnir eru ó-
geðslegri en nokkru sinni fyrr en síðan
snýst myndin upp í venjulega, annars
flokks spennumynd.
Working Girl ★★
(Ein útivinnandl)
Mjög góður leikur allra aðalleikaranna
nær ekki að toga þessa ófrumlegu afþrey-
ingarmynd upp úr meðalmennskunni.
Mike Nichols fær þó uppreisn æru eftir hina
hræðilegu Heartburn. Snotur kvikmynda-
taka hjá Ballhaus.
A Fish Called Wanda ★★★
(Fiskurinn Wanda)
Nánast fullkomin gamanmynd. Hárfínn
húmor í skotheldu handriti og gamlinginn
Crichton stýrir af mikilli fimi. Erfitt að gera
upp á milli aðalleikaranna sem eru hver
öðrum betri. Betri skemmtun er vandfund-
in.
Bíóborgin
Cocoon, the Return ★
(Undrasteinninn 2)
Afskaplega ómerkilegt og misheppnað
framhald sem gerir ekkert nema að
skemma fyrir fyrri myndinni. Reynir að vera
enn fjörugri og enn tilfinningaríkari en sú
fyrri en er bara tilgerðarleg og væmin. Frá-
sagnaraðferðin fer öll út um þúfur og fyrir
vikið eru sömu leikarar og í frummyndinni
ekki með á nótunum.
The Big Blue ★★★★
(Hið bláa volduga)
Undurfagurt listaverk Bessons er óður til
hafsins bláa og allra þeirra sem því unna.
Ástarsaga og uppgjör persóna, sem stund-
um eru á mörkum þess mannlega, við
sjálfa sig og fortíðina. Glæsilegar víðlinsu-
tökur á breiðtjaldi, bláminn yfir myndinni er
stórkostlegur og tónlistin fellur val að. Hið
bláa volduga er upplifun. Þér liður vel á
henni.
Dangerous Llalsons ★★★
(Hættuleg sambönd)
Þrungin, en jafnframt hrifandi tragi-
kómidía þar sem allir eai táldregnir. Frá-
bær leikur ber myndina uppi, sérstaklega
Malkovich og Close sem hástéttarpakkið
sjálfselska. Mynd fyrir rómantíkera en
endirinn er í hróplegu ósamræmi við þjóð-
félagsástandið á þessum tíma.
Rain Man ★★★
(Regnmaðurlnn)
Regnmannsins verður minnst fyrir ein-
stakan leik Hoffmanns i hlutverki einhverfa
ofvitans fremur en sem góðrar kvikmynd-
ar. Óskar fyrir handrit og leikstjóm fremur
vafasamur og Barry Levinson hefur áður
stýrt betur.
Háskólabíó
Married to the Mob ★★
(Glft mafíunnl)
Johnathan Demme hefur oftast hitt bet-
ur i mark þótt einvalaleikaralið sé nú með í
för. Oft góðar útfærslur en líður að lokum út
í furðulegt sambland af frásagnarmáta
teiknimynda og leikinna. Tónlist David
Byrne er smellin og skemmtileg.
Stjörnubfó
My Stepmother is an Alien ★★
(Stjúpa mín gelmveran)
Enn ein útfærsian af E.T. þarsem
geimvera í kvenmannsmynd kemur til jarð-
ar í ákveðnum tilgangi. Slær á lótta strengi
með mörgum smellnum atriðum en verður
að lokum mjög hugmyndasnauð, eins og
flestar vísindaskáldsögur nútímans gera
þvi miður. Ágætlega leikin og Aykroyd og
Basinger mynda skondið par.
Whoé Harry Chumb? ★
(Harry...hvað?)
Billeg gamanmynd með nokkrum aula-
bröndunjm. John Candy bjargar því sem
bjargað verður en hann er enginn Peter
Sellers þó hann skipti ört um gervi sem
spæjarinn Harry.
Kristnihald undir jökli ★★★
Góð, og athyglisverð mynd á íslenskan
mælikvarða sem unnin er af fagmennsku.
Kristnihaldið er skemmtileg og fersk á að
horfa en ber full mikla virðingu fyrir texta
Nóbelsskáldsins.
Föstudagur 30. júní 1989 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 25