Dagblaðið Vísir - DV - 19.06.1999, Blaðsíða 28

LAUGARDAGUR 19. JÚNÍ 1999 DV
2» helgarviðtalið
~k ★
„Ég var aldrei með neina
leiklistarbakteríu.Ég var tutt-
ugu og fimrn ára þegar ég fór í
Leiklistarskóla íslands og var
bara að leita að einhverju til
að gera við líf mitt, “ segir
Maria Siguröardóttir leikstjóri
sem setti upp fjögur „kassa-
stykki“ á liðnu leikári og gekk
nýlega út í vorið eftir að hafa
setið inni í myrkrakompu í
heilan mánuð við að leikstýra
talsetningu við kvikmyndina
Myrkrahöfðinginn.
María segist ekki hafa unnið við
Myrkrahöfðingjann að öðru leyti en
hún hefur unnið sem aðstoðarleik-
stjóri við tíu íslenskar kvikmyndir. í
vetur var þó vettvangur hennar í leik-
húsunum þar sem hún setti upp fjórar
sýningar, Sex í sveit, Pétur Pan og Feg-
urðardrottninguna frá Línakri í Borg-
arleikhúsinu og Þjón í súpunni í Iðnó.
Allar sýningamar urðu kassastykki og
sum kvöldin var uppselt á þær ailar.
Sýningamar fjórar verða teknar upp
aftur á næsta leikári og útlit er fyrir að
fleiri sýningar bætist í safnið.
María er þessa dagana að hcfja æf-
ingar á „The Search for Signs of Intelli-
gent Life in the Universe," (Leitin að
vísbendingum um ráð og rænu í al-
heiminum), einleik sem leikinn er af
Eddu Björgvinsdótur og verður frum-
sýndur á litla sviði Borgarleikhússins
í ágúst. Sex í sveit er að leggja upp í
leikferð um landið og þann 1. ágúst
hefjast tökur á kvikmynd Friðriks
Þórs „Englar alheimsins" þar sem
María verður aðstoðarleikstjóri.
Næsta vetur mun hún setja upp
bandarískt leikrit „The Smell of the
Kill“ (Ilmur morðs), gamantrylli um
þijár konur, í Borgarleikhúsinu. En
fyrst á verkefhalistanum er Englar al-
heimsins.
Samstarfið við Friðrik Þór
„Ég er að byrja að undirbúa vinn-
una með Friðriki Þór, velja í hlutverk
og þess háttar," segir María og víst er
að þar er hún á heimavelli því hún hef-
ur verið aðstoðarleikstjóri hjá Friðriki
í fjómm myndum; Bíódögum, Djöfla-
eyjunni, Cold Fever og í erótískri
mynd sem Friðrik gerði fyrir þýska
sjónvarpið.
Hún segist núorðið ekki myndu
vinna sem aðstoðarleikstjóri í kvik-
mynd með neinum öðrum en Friðriki.
En hvers vegna?
„Við vinnum mjög vel saman. Frið-
rik er mjög skemmtilegur maður.
Hann er fróður, hefúr stálminni og hef-
ur þann kost að treysta því fólki sem
hann ræður. Hann ræður fólk sem hef-
ur eitthvað sem hann vill nota og það
er góð tilfinning. Það er áhugavert og
lærdómsríkt að fylgjast með því hvem-
ig hann gerir myndir sinar, hvemig
hann hugsar þær og hvað hann vill fá
út. Mér fmnst ég endalaust vera að
læra eitthvað þegar ég vinn með hon-
um. Það er alltaf góður mórall í kring-
um hann. Ég held fáir hér geri sér
grein fyrir því hve frægur hann er orð-
inn erlendis og hversu víða íslenskar
myndir era sýndar. Óskarstilnefning
hans á sínum tíma fleytti íslenskri
kvikmyndagerð mjög áfram.
Það segir kannski sína sögu um
hvað við vitum lítið um Friðrik hér-
lendis að þýska sjónvarpið er búið að
gera heimildamynd rnn hann - ekki
við. Og hvað varðar erótísku myndina
sem hann gerði, þá er hún hluti af ser-
íu sem þýsk sjónvarpsstöð fékk fræga
kvikmyndaleikstjóra til að gera. Þar er
Friðrik Þór kominn í hóp með fræg-
ustu leikstjórum heims.“
María Sigurðardóttir útskrifaðist frá Leiklistarskóla
íslands árið 1983. Hún hefur síðan starfað
sem leikari, aðstoðarleikstjóri í kvikmyndum,
leikstjóri hjá áhugaleikhópum og síðasta
vetur í atvinnuleikhúsum þar sem hún átti
fjórar metsölusýningar. Hún segist þó enn ekki
sest að í leikstjórastólnum.
Leikara og
leikstjóra
skortir þjálfun
Hvar stendur ís-
lensk kvikmynda-
gerð?
„íslensk kvik-
myndagerð líður að
vissu leyti fyrir það
að hér vantar kvik-
myndaþjálfun fyrir
leikara og leik-
stjóra. Ég man
hvað ég var glöð í
fyrra þegar ég
heyrði að Sjónvarp-
ið ætlaði að vera
með sunnudags-
leikhús í hverri
viku. Mér fannst
þetta upplagður
vettvangur fyrir
leikara og leik-
stjóra til að fá þjálf-
un í kvikmynda-
leik - og þá í krefj-
andi verkum, is-
lenskum sem er-
lendum. En það var
ákveðið að sýna
bara stutt, ný verk
eftir íslenska höf-
unda sem þýddi að
höfundamir komu
með verkin og
fengu þau fram-
leidd. Þegar búið er
að ákveða fram-
leiðslu á tuttugu til
þrjátíu verkum seg-
ir það sig sjálft að
menn eiga ekki
mikið val. Þeir
veröa bara að fram-
leiða það sem berst.
Enda fór það svo að það var lítið
varið í útkomuna. Þetta var eins og til-
raun til að kreista einhvern safa úr
engu og alltaf eftir sömu höfundana og
aðeins fáir leikstjórar fengu að spreyta
sig. Oft skildi maður ekki hvað var
verið aö fara í þessum verkum og hver
tilgangurinn væri með þessu öllu.
Ég hefði lika viljað sjá þetta gert
þannig að leikstjórar veldu verk, erlend
jafnt sem innlend, til að glíma við. Ef
stefhan er að efla íslenska kvikmynda-
handritagerð, þá getur ekki verið stefna
að sleppa því að efla leikara og leik-
stjóra í sama miðli. Dagskráin á ekki að
vera einkamál og geðþóttaákvörðun
þessarar ríkisstofnunar sem við höfum
þar að auki skylduáskrift að.“
Leiklistarskolinn of lengi ein
skorðaður við sviðsþjáltun
Sigrún Edda Björnsdóttir og Ellert Ingimundarson
Feguröardrottningunni frá Línakri sem frumsýnd var undir vor.
Er það ekki leiklistarskólans að
þjálfa leikara og leikstjóra í kvik-
myndavinnu?
„Jú, en þjálfunin þar er engan veg-
inn nægjanleg. Það var mjög jákvætt
að sjónvarpið og leiklistarskólinn
skyldu vinna saman að verkefiii með
útskriftarhópnum eins og gert var í
fyrravetur og í vetur, en slikt verkefhi
þarf lengri aðdraganda og krakkamir
þurfa að læra meira áður en þau vinna
verkefni sem er sýnt alþjóð um páska.
Það vantar svolítið metnaðarfyllri
stefnu; að hugsa lengra fram í tímann.
vonandi sjö til níu kvikmyndir á ári en
hér er enn þá verið að útskrifa leikara
án nægrar þjálfunar í kvikmyndaleik.
Við sjáum auðvitað leikara eins og
Hilmi Snæ sem bara kann þetta, hefur
þetta í sér og virðist gera þetta fyrir-
hafnarlaust, sem og Egil Ólafsson sem
er mjög sjóaður í kvikmyndaleik.
Leiklistarskólinn hefhr einskorðað
sig of lengi við sviðsþjálfun. Hún er
auðvitað nauðsynleg en þetta þarf að
vera samverkandi."
Núna er búið að merkja kvikmynda-
gerð sem iðnað og hún heyrir því und-
ir Finn Ingólfsson. Er ekki slæmt að
hún skuli ekki heyra undir mennta-
málaráðuneytið eins og Leiklistarskól-
inn og Ríkisútvarpið?
„Nei, það er bara mjög gott. Ef hún
heyrir undir iðnað ætti að vera auð-
veldara að fjármagna kvikmyndir. En
þetta era allt ríkisstofnanir og Leiklist-
arskóli íslands og Sjónvarpið verða að
fylgja sömu stefnu. Það segir sig líka
sjálft að þegar við útskrifum átta leik-
ara á ári, fyrir utan þá sem fara utan í
nám, þá fá ekki allir hlutverk á sviði.
Leikhúsin geta ekki tekið við þessum
fjölda. Það væri til dæmis alveg mögu-
leiki að bjóða upp á að leiklistamem-
endur gætu tekið valkúrsa til að sér-
hæfa sig í aðra hvora áttina."
Markmiðið að framleiða eitt-
hvað gott fyrir áhorfendur
Nú hefur þú verið aðstoðarleikstjóri
í tíu kvikmyndum og komin með
mikla þjálfun. Ætlarðu ekki að fara
sjálf út í að leikstýra kvikmyndum?
„Jú, það stendur til. Það er verið að
skrifa handritið og það er inni hjá
Kvikmyndasamsteypunni. Það hefhr
verið dálitið þannig í kvikmyndageir-
anum hér að þeir sem vilja gera bíó-
mynd skrifa handritið sitt sjálfir, leik-
stýra sjálfir og era að vasast í öllu. En
svo kemur við og við fólk, eins og þessi
tiltekni handritshöfundur, sem fær
brilljant hugmynd, skrifar handrit en
gerir sér grein fyrir því að hann er
ekki leikstjóri þótt hann sé mjög fær á
sínu sviði sem kvikmyndatökumaður.
Enda getur þetta ekki lotið að því að
gera allt sjálfur og verða heimsfrægur.
Þjónn í súpunni: Edda Björgvins, Kjartan Guðjónsson og Margrét Vilhjálmsdóttir.
Eg vil helst að okkar leikarar geti
gert rosalega góða hluti í kvikmynd-
um. Á næstu árum framleiðum við
Markmiðið á auðvitað að vera að fram-
leiða eitthvað gott fyrir áhorfendur.
Kikkið í þessu er að takast á við