Dagblaðið Vísir - DV - 23.11.2000, Blaðsíða 15

14
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiölun hf.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Framkvœmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aóstoóarritstjóri: Jónas Haraldsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaóaafgreiösla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritsfjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: Frjáls fjölmiölun hf.
Filmu- og plötugerð: ísafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuði 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverð 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fýrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Sögumenn og ótíöindi
Tölvupóstur var í fullum gangi og framleiddi kolrangar
rokufréttir af yngsta manndrápsmáli ársins, þegar hlé
varð í alvörufréttum fjölmiðla af málinu. Við slíkar að-
stæður riíjast upp, hversu mikilvægt er, að fólk hafi að-
gang að árvökulum og öruggum fjölmiðlum.
Á DV erum við stolt af algerri forustu í nýjum og rétt-
um fréttum af málinu. Stoltið stafar ekki sízt af hinni
miklu fyrirhöfn, sem fór í að afla tveggja eða fleiri óháðra
heimilda að hverjum þætti málsins, svo sem lengi hefur
verið regla fréttamiðla, sem taka sig alvarlega.
Áherzla DV á öruggar heimildir er jafngild áherzlu
blaðsins á birtingu upplýsinga um allar hliðar umdeildra
mála. Fréttastofa blaðsins reynir að forðast kranablaða-
mennsku, sem felst í, að skrúfað er frá einni heimild eða
einum álitsgjafa, sem gefa ófullkomna mynd.
Einhliða kranablaðamennska hefur hins vegar magnazt
í þjóðfélaginu, einkum við tilkomu sjónvarps og sjón-
varpsviðtala. Hún hefur líka haft áhrif á prentaða fjöl-
miðla, til dæmis Morgunblaðið, sem hefur í seinni tíð i
vaxandi mæli vikið frá hefðbundnum vinnureglum.
Það hlýtur til dæmis að hafa komið lesendum Morgun-
blaösins á óvart, að skólastjóri Hestaskólans í Ölfusi
hrökklaðist úr starfi og var vísað úr Félagi tamninga-
manna, eftir að blaðið hafði ítrekað birt algerlega einhliða
fréttir af frábærri fyrirmyndar-skólastjórn hans.
Hér á DV höfum við óhjákvæmilega fundið fyrir mikilli
áherzlu, sem Morgunblaðið leggur á að birta þráhyggju
miðaldra poppara, sem hefur ekki enn jafnað sig eftir að
hafa uppgötvað, að hann getur ekki ritstýrt DV. Aldrei
hefur Morgunblaðið leitað sjónarmiða mótaðilans.
Með tilkomu Skjás eins og Striks hefur nýtt vandamál
farið að ríða húsum. Tímafrek leit aö upplýsingum víkur
fyrir sveitum kjaftaska, sem hafa meikað það eða eru að
meika það i samræmi við ákveðna tízku, sem felst i að
verða fyrirhafnarlítið frægur eða ríkur.
Slíkir kjaftaskar stunda froðusnakk saman tveir eða
íleiri í sjónvarpsþáttum og gefa yfirlýsingar um fjölmiðla,
sem eru að vinna vinnuna sína. Meginþemað er, að þeir,
sem grafast fyrir um heimildir og ónáða álitsgjafa út og
suður, verði sjálfir óhreinir af greftrinum.
Þetta er eitt afbrigða gömlu reglunnar um, að sögu-
manni er kennt um ótíðindin. Hræsnarar sumra fjölmiðla
sameinast sumum helgislepjumönnum úr klerkastétt og
kvarta um, að vinnandi íjölmiðlar séu aðgangsharðir, til-
litslausir, frekir, ósvífnir og jafnvel gulir.
Af ýmsu efni Morgunblaðsins má ráða, að blaðið líti
fremur á sig sem opinbera stofnun en fjölmiðil. Af ýmsu
efni sjónvarps og veraldarvefs, undir forustu Skjás eins og
Striks, sem gefa tóninn, má ráða, að þáttastjórar líti frem-
ur á sig sem kaffihúsakarla eða skemmtanastjóra.
Hver verður auðvitað að velja sér hlutskipti við hæfi.
Um þessar mundir er greinilega vinsælt að velja leiðir í
fjölmiðlun, sem víkja frá hefðbundnum svita við að afla
fjölbreyttra heimilda og margs konar álits og hossa sér í
staðinn á alls konar vaðli til að skemmta fólki.
Kjaftaskar, sem hvorki kunna að afla heimilda né
mundu nenna því, ef þeir kynnu, sitja saman á skjánum
og eru að meika það með því reyta af sér athugasemdir
um þá fjölmiðla, sem forðast þessa tízku og eru enn að
grafast fyrir um það, sem er að gerast í þjóðfélaginu.
DV hefur fyrir sitt leyti valið. Blaðið mun áfram verja
ómældum tíma til að grafast fyrir um mál í samræmi við
góðar verklagsreglur vestrænna alvörufjölmiðla.
Jónas Kristjánsson
_____________________________________FIMMTUDAGUR 23. NÓVEMBER 2000_FIMMTUDAGUR 23. NÓVEMBER 2000
DV
______J9*
Skoðun
Trúarleiðtogar nútímans
Kjallari
Á hverjum morgni kveikj-
um við á útvarpsfréttunum
og heyrum hvað verðbréfa-
miðlarar og aörir hagspek-
ingar hafa fram að færa um
þjóðmálin. Þetta eru trúar-
leiðtogar nútímans og við þá
er talað sem óháða og hlut-
lausa skýrendur veruleik-
ans, mun oftar en nokkra
aðra, t.d. vísindamenn, lista-
menn eða verkalýösforingja.
Þannig leggja fjölmiðlarnir
sitt af mörkum til að móta
hugarfar samfélagsins.
Á íslandi nútímans ríkir sú staða
að stjómvöld búa nánast ekki við
neina gagnrýni á störf sín nema frá
eigin flokksmönnum því að viöskipta-
jöframir sem öðru hvoru gagnrýna
stjórnvöld eru flestir flokksmenn eða
kjósendur stærri stjórnarflokksins.
Gagnrýnin snýst líka iðulega um
tæknileg atriði og skapar þá ímynd að
allir séu nokkurn veginn á einu máli
um hvernig stjóma skuli íslensku
samfélagi.
„Kjaftastéttir"
Einu sinni var talað um „kjafta-
stéttir", andstætt hinum þöglu at-
Armann
Jakobsson
íslenskufræöingur
hafnamönnum sem sköpuðu
auðinn. Hafi það átt við þá
er ekki lengur svo; kjafta-
stéttir nútímans eru athafna-
og verðbréfamennirnir og
allir spjallþættir em fullir af
þeim; í íslensku samfélagi
em þeir einir teknir alvar-
lega sem leggja mælikvarða
viöskiptanna á alla hluti.
Islenskum menntamönn-
um hefur mistekist að hafa
áhrif á hugarfar þjóðarinn-
ar. Listamenn og vísinda-
menn reyna nú af sem mest-
um móð að þykjast vera viðskiptajöfr-
ar. Háskóli íslands snýst nú um að
fjármagna fokdýrar byggingar með
spilakössum og að selja MBA-nám.
Þeim sem stunda hefðbundin vísindi
mun fara ört fækkandi og brátt verða
allir kennarar við skólann prófessorar
í „frumkvöðlafræði" og öðrum nú-
tímavísindum. Stjórnvöldum þykir
líka lítið koma til háskóla sem ekki
taka skólagjöld eða kenna viðskipta-
hugarfar; sú vanþóknun sést vel á
fjárlögum.
Hraðsuðumenntun
Sú ein menntun sem skiptir máli á
,í listum er nú hafin mikil sókn „markaðsleikhús-
anna“ og greinilegt er hvert stefnir þar. Sú tíð er liðin
að listamenn hafi skoðun á þjóðmálum, þeir eru orðnir
trúðar sem mœta aðeins ísjónvarp til að „skemmta“
landsmönnum ogselja eigin verk“
íslandi er viðskiptafræði og stjómun,
enda eru óvíða í heiminum fleiri
stjórnendur á hvern íbúa. Keppst er
við að markaðssetja menntunina sem
ákafast og búa til hraðsuðumenntun
sem nýtist sem best í „atvinnulífinu"
sem allt nám á að snúast um. Nokk-
urra ára nám í viðskiptum gerir menn
enda að alvitringum. Skólar, sjúkra-
hús og menningarstofnanir fá nú
reglulega úttektir frá „ráðgjafarfyrir-
tækjum“, þar sem fólk sem hefur lært
bisness leggur hvaða fyrirbæri sem er
að hinum eina algilda mælikvaða við-
skiptanna.
í listum er nú hafin mikil sókn
Er Norden i orden?
Guðmundur Andri Thorsson skrif-
aði 11. þ.m. grein í DV og fjallar þar
m.a. um þing Norðurlandaráðs sem
haldið var í Reykjavík 6.-8. nóv. sl.
Samkvæmt greininni virðist hann
hafa upplifaö umrætt þing sem „lang-
dreginn geispa" og í framhaldi af því
efast hann um að þessar samkomur
séu yflrleitt til nokkurs. Ég hrökk
nokkuð við þegar ég las þessa grein
því satt að segja hélt ég að ekki væru
uppi efasemdir um gagnsemi nor-
rænnar samvinnu hér á íslandi,
allra síst í menningargeiranum.
Víðtækt og mikilvægt
Af öllu erlendu samstarfi sem við
íslendingar tökum þátt í er norrænt
samstarf að mínum dómi sennilega
það mikilvægasta því það er svo víð-
tækt, nær m.a. inn í aðrar alþjóöa-
stofnanir. Ég varð t.d. vitni að mjög
árangursríku norrænu samstarfi þar
sem Islendingar gengu fram af mikl-
um eldmóði er tókst að tryggja Norð-
manni sæti í Öryggisráði Sam-
einuðu þjóðanna nú í október.
Því miður er það svo að lýð-
ræðið er tímafrekt og því út-
heimtir allt erlent samstarf á
lýðræðisgrundvelli mikla
vinnu og mikla þolinmæði. Það
þurfa allir að komast að með
sín sjónarmið og svo er togast
á og reynt að koma ályktunum
þannig í endanlegan búning að
allir geti við unað. Það virðist
oft líða óþægilega langur tími
meðan hin lýðræðislega um-
ræða að manni virðist silast
áfram þegar ákafafólk eins og —
ég vill hefjast handa strax. En
verður þó að segja Norðurlandaráði til
hróss, að starf þess er þrátt fyrir allt
mun sveigjanlegra og íljótvirkara en
starf ýmissa annarra fjölmennari al-
þjóðastofnana sem við íslendingar
erum aðilar að.
En málin mjakast áfram og þegar,
að því er virðist, endalaus umræða
hefur farið fram þar sem
allir hafa komiö fram með
slnar hugmyndir og þeim
hefur verið velt fram og til
baka næst sem betur fer
oftast sýnilegur árangur
um siðir.
Einskis virði?
Finnst Guðmundi Andra
Thorssyni og þeim öðrum
sem fjallað hafa með nei-
kvæðum hætti um nor-
rænt samstarf einskis
virði að samþykkt var á
umræddu þingi: - að Norð-
urlandaþjóðimar ynnu sameiginlega
að því að gera flutninga fólks milli
Norðurlandanna auðveldari, - að lögð
verði áhersla á að efla stöðu nor-
rænna mála í tilefni af evrópska mála-
árinu og til þess varið fjármagni, - að
samræmd verði stefna Norðurland-
anna í málefnum flóttamanna, - að
Norðurlöndin taki sameiginlega á til
Sigríður
Jóhannesdóttir
þingmaöur Samfylking-
arinnar í Reykjaneskjör-
dæmi
það
,,Ég leyfi mér að vona að farsœl niðurstaða áðumefndra mála fœri einnig Guðmundi
Andra og öðrum efasemdamönnum um gildi norrœns samstarfs heim sanninn um - að
Norden er i orden. “ - Frá setningu Norðurlandaráðsþings fyrr í mánuðinum.
þess að vinna gegn kynþáttahatri og
andúð í garð nýbúa, - að áhorf á sjón-
varp hinna einstöku landa verði gert
aðgengilegt öðrum Norðurlandabúum
- auk þess að unnið verði að því að
samræma siðareglur um líftækni
milli Norðurlandanna? Og er þá að-
eins fátt eitt upp talið.
Hins vegar er það svo að ekki
tíðkast að taka deiluefni milli ein-
stakra landa upp á þingi Norður-
landaráðs þó svo að auðvitað sé sam-
úð mín öll með Færeyingum í þeirra
sjálfstæðisbaráttu. Ég get fullvissað
Guðmund Andra og aðra þá sem
halda að starf Norðurlandaráðs sé ein-
tóm leiðindi um að þeir hafa nú
minnst séð af starfi Norðurlandaráðs.
Tímanum vel varlð
Það getur oft tekið á taugarnar hjá
þeim sem sitja í nefndum ráðsins sem
undirbúa þær ályktanir sem lagðar
eru fram í endanlegum búningi til
samþykktar á þingum Norðurlanda-
ráðs. Megin málefnavinnan fer nefni-
lega fram í nefndunum og þar fara
fram skoðanaskiptin. Þegar mál koma
til afgreiðslu á þinginu er oft búið að
takast hressilega á i nefndunum.
Ef við sem situm á þjóðþingum
Norðurlandanna vinnum áfram sam-
eiginlega að framgangi þeirra mála
sem samþykkt voru í Reykjavík 6.-8.
nóvember sl. þannig að þau fái far-
sæla lausn þá finnst mér tíma mínum
að norrænu samstarfi hafa verið vel
varið. Ég leyfi mér að vona að farsæl
niðurstaða áðurnefndra mála færi
einnig Guðmundi Andra og öðrum
efasemdamönnum um gildi norræns
samstarfs heim sanninn um - að Nor-
den er i orden.
Sigríður Jóhannesdóttir
Með og á móti
Eyðir tortryggni
t „Friðhelgi
einkalífsins tak
K markar aðgang al
fp mennings og fjöl
miðla að mynd
skeiðum úr eftirlitsmyndavél
um lögreglunnar. Ég er al-
mennt hlynntur rúmum rétti
almennings til aö athuga gögn
hjá stjórnvöldum, þ.m.t. lög-
reglu, m.a. í því skyni að veita
aðhald og eyða tortryggni.
Finnst mér að jafnvel einka-
lífsverndin verði að vikja við ákveðn-
ar aðstæður. í umræddu tilviki stang-
ast á upplýsingar frá lögreglu og hand-
teknum manni um átök í miðborginni.
Þór Jónsson,
varaformaöur
Btaöamannafétags
Islands
Er hugsanlegt að myndir úr
eftirlitsmyndavélunum sýni
hvort lögreglan hafi gerst sek
um ofbeldi eða hvort hún hafi
aðeins beitt nauðsynlegu
valdi. Er það öllum í hag,
nema þeim sem hafa eitthvað
að fela, að almenningur fái að
skoða og meta sönnunargögn-
in. Eyðir það tortryggni miklu
heldur og betur en ef rannsókn
lögreglu á eigin sök leiðir til
sýknu. Upplýsingaréttur al-
mennings gagnvart ríkisvaldinu á að
vera þeim mun ríkari sem heimildir
stjórnvalda til valdbeitingar eru meiri.
Því miður er það ekki svo.“
rlitsmyndavéla lögreglunnar?
Strangar reglur um persónuvernd
„Upptökur frá
eftirlitsmyndavél-
IBr um eru einungis
f til nota fyrir lög-
reglu en ekki fyrir
flölmiðla og almenning. Um
notkun þeirra gilda mjög
strangar reglur.
Fólk verður að geta gengið
um miðbæinn án þess að eiga
það á hættu að sjá myndir af
sér í fjölmiðlum.
Ríkislögreglustjóri hefur
gefið út skýrar og ákveðnar
reglur sem gilda um notkun mynda-
vélanna, staðsetningu og meðferð
gagna. Eftirlitsmyndavélarnar eru
Karl Steínar
Valsson
aöstoöaryfir-
iögregluþjónn
tökur
hugsaðar sem stýritæki fyrir
lögreglu og eru einnig notað-
ar við rannsóknir brota.
Þessar reglur eru byggðar á
áliti Tölvunefndar og lögum
um persónuvernd.
Ákveðnir lögreglumenn
hafa heimild til að vinna við
myndavélarnar og með gögn
sem frá þeim koma og mikil
áhersla er lögð á rétta varð-
veislu þeirra og forgun innan
ákveðins tíma. Sambærilegar
reglur gilda um þessar upp-
og önnur sönnunargögn."
Fréttastofa Skjás eins vildi fá upptökur eftirlitsmyndavéla af hópslagsmálum sem urðu á Ingólfstorgi um síðustu helgi. Lögreglan neitaði.
„markaðsleikhúsanna" og greinilegt er
hvert stefnir þar. Sú tíð er liðin að
listamenn hafi skoðun á þjóðmálum,
þeir eru orðnir trúðar sem mæta að-
eins í sjónvarp tO að „skemmta" lands-
mönnum og selja eigin verk. Það eru
engin alvörumál til nema viðskipti.
Allar stofnanir samfélagsins eru metn-
ar út frá mælikvarða viðskiptanna,
nánast óháð því til hvers til þeirra var
stofnað í upphafi. Ekki er við því að
búast að stjórnmálin breyti þessu.
Flestir stjórnmálamenn vilja láta
taka sig alvarlega og til þess að kom-
ast í sjónvarpið þurfa þeir að beygja
sig undir mælikvarða viðskiptanna.
Þannig má víða sjá gamla vinstrileið-
toga ræða nú af aivöru um mikilvægi
einkavæðingar í samfélaginu; nútíma-
stjómmál snúast um aö hver sakar
annan um forsjárhyggju og ríkisaf-
skipti.
Það er auövitað ekki nýtt að stjóm-
mál snúist um ríkjandi tískusveiflur í
hagfræði. Sorglegra er að íslenskt
samfélag skuli taka tvítuga verðbréfa-
miðlara alvarlega en líta á alla sem
sinna vísindum, listum og menningu
sem trúða - og enn sorglegra að allir
skuli sætta sig við það.
Ármann Jakobsson
Ummæli
Óvíst um Flugleiöir
„Flugleiðir hafa boðað
breytingar i rekstrinum
sem verða vonandi til
þess aö hann fari að skila
viðunandi afkomu. Ef það
tekst ætti vissulega að
vera svigrúm til hækkana
á hlutabréfum félagsins.
Slíkur viðsnúningur í rekstri er þó eng-
an veginn í hendi og óvíst aö hann náist.
Viö hjá Greiningardeild Kaupþings
treystum okkur ekki til að mæla meö
bréfum félagsins sem stendur og teljum
rétt að bíða eftir aö skýr merki sjáist um
viðsnúning í rekstrinum."
Þóröur Pálsson, deildarstj. Kaupþings,
í Viöskiptablaöinu 22. nóvember.
E ddu-ver ðlaunin
„Það mætti fyrirgefa
þeim sem horfa á ís-
lenskt sjónvarp 365 daga
á ári, eða kannski bara
annan hvem dag, að
vita ekki alveg út á hvað
Eddu-verðlaunin ganga.
Verðlaun? Fyrir íslenskt
sjónvarp? Hugmyndin sjálfsagt sú að
hvetja, en þess í stað logar bransinn í
innbyrðis stríði og afbrýði vikurnar á
undan. Á undan sýninguxmi á bransan-
um í sparifótunum að heiðra sjálfan
sig. Á meðan versnar dagskráin. Sá
hluti hennar sem getur það.“
Stefán Jón Hafstein blm.
í Degi 22. nóvember.
Ríkisstuðningur aftur?
„Starfsemi Flugleiða hefur gífurlega
þýðingu fyrir okkur íslendinga... Þegar
á bjátar í flugsamgöngum á milli landa
þurfa landsmenn að fylkja sér að baki
þessu félagi. Þetta er ekki bara spum-
ing um afkomu eins einkafyrirtækis...
Það er ekki sjálfgefið, að við munum
alltaf búa við þessar góðu samgöngur.
Þess vegna em það eigin hagsmunir
landsmanna að standa fast með því
fyrirtæki, sem heldur þeim uppi.“
Úr forystugreinum Mbl. 22. nóvember.
Indland í Kína-glýju
„Undanfarið hafa
margir íslendingar verið
uppteknir af tækifærum á
Indlandi og virðast ekki
setja fyrir sig þótt það
taki hálfan sólarhring að
fljúga þangað. Að hluta til
likist þetta þeirri Kína-
glýju sem margir höfðu í augunum hér
fyrir nokkrum árum. Sumir segja að
þarna sé verið að leita langt yfir
skammt; næg tækifæri séu í löndum ná-
lægt okkur og tilkostnaður miklu minni.
En rétt eins og í Kínadæminu skiptir
sjálfsagt miklu máli hinn gríðarlegi Qöldi
fólks sem býr á Indlandi..."
Siguröur Már Jónsson í Viöskipta-
blaöinu 22. nóvember.

Gore lagði ekki nógu mikla
áherslu á frið og félagsmál...
...klikkaði á kapprœðunum
og nýtti ekki Clinton
Allt getur enn gerst
Þeir sem ekki þekkja til
undrast það fyrirkomulag
sem haft er á forsetakjöri í
Bandaríkjunum og á sér
djúpar rætur í sögu þeirra.
Hvert ríki er í raun
smækkuð mynd af alríkinu
með eigin stjómarskrá,
forseta (ríkisstjóra) og þing
sem skiptist í fulltrúadeild
og öldungadeild (Nebraska
hefur þó þing i einni deild)
sem setja lög sem gilda
innan þess ríkis, svo og
óháð dómsvald. Alríkis-
stjómin í Washington hefur ekki rétt
til að skipta sér af innanríkismálum
ríkjanna, sé farið eftir þeim lögum
sem þar gilda, og alríkisdómstólar
hafa ekki lögsögu innan þeirra,
nema sérstakar ástæður séu fyrir
hendi.
Því er enginn samræmdur kjör-
seðill né kosningalög sem gilda fyrir
öll ríkin. Kosningarnar eru háðar
samkvæmt lögum hvers ríkis fyrir
sig. Jafnvel innan ríkjanna hafa sýsl-
ur, svo og einstakar
kjördeildir, eigin
reglur. Svo er til
dæmis í mörgum af
67 sýslum Flórída, og
í sumum þeirra 6000
kjördeilda sem þar
eru. Þess vegna eru
deilurnar þar fyrir
dómstólum innan
Flórída. - Alríkis-
dómstólar koma að-
eins við sögu ef vafi
leikur á að í ríkinu sé
farið að öllu eftir
stjórnarskrá Banda-
ríkjanna.
Kjörmenn
Forsetakjör er
óbein kosning þar
sem kjörmenn ríkj-
anna greiða atkvæði
sem alríkisþingið tel-
ur. Kjörmenn eru
jafnmargir saman-
lögðum þingmanna-
fjölda á alríkisþing-
inu, þ.e. tveir fyrir
hvert riki og einn fyr-
ir hvert kjördæmi til
fulltrúadeildar. í
Flórida eru þeir 25.
Alls eru kjörmenn 538
og meirihluti því 270.
Þessu fylgir það að sá
sem vinnur í einu
ríki, þótt aðeins sé
með einu atkvæði,
fær alla kjörmennina
(nema í Maine og
Nebraska). Þessu er
200 þúsund fleiri atkvæði á lands-
vísu. En það skiptir ekki máli.
Möguleikar
Það sem gæti hugsanlega gerst,
eftir því hvernig málaferlum lyktar,
er að Flórídaþing kjósi kjörmenn
fyrir Bush en hæstiréttur ríkisins
skipi aðra kjörmenn fyrir Gore. Al-
ríkisþingið yrði þá að taka öðrum
hvorum eða hafna báðum. Enn frem-
ur gæti Flórídaríki hætt við að velja
nokkra kjörmenn og þá yrði alríkis-
þingið að ákveða hvort meirihluti
þeirra sem eftir eru væri nóg, sem
myndi þýða að Gore næði kjöri.
Einnig gæti alríkisþingið hafnað ein-
stökum kjörmönnum. Ef Bush vinn-
ur þá 25 sem eru í Flórída dugir að
tveimur sé hafnað til að meirihluti
Bush hverfi. Einnig er hugsanlegt að
kjörmenn kjósi einhvem annan en
þeir eiga að vera fulltrúar fyrir, eins
og lög leyfa.
Ef eitthvað af þessu gerðist myndi
fultrúadeildin veröa að kjósa forset-
ann, þannig að þingmannanefnd
hvers ríkis fær eitt at-
kvæði. Þá myndi Bush
vinna því að hann
vann fleiri ríki, 29 (án
Flórída) gegn 20. Hann
myndi þó ekki vinna
Texas, sem hann vann
í kosningunum, því að
meirihluti þingmanna
þaðan eru demókratar.
Þá myndi öldunga-
deildin velja varafor-
seta, hver þingmaður
með eitt atkvæði.
Því gæti svo farið að
Bush yrði forseti en
Liebermann varafor-
seti, eða fræðilega séð
að Gore og Cheney'
yrðu kjörnir. - Verði
enn allt fast 20. janúar,
þegar kjörtimabili
Clintons lýkur, verður
forseti fulltrúadeildar-
innar, Denis Hastert,
að sverja embættiseið
sem bráðbirgðaforseti.
Mörg tilbrigði eru
hugsanleg við þetta en
eru þó aðeins fræðileg-
ir möguleikar. Það eru
ekki kosningasvik sem
valda vandræðunum í t
Flórída heldur óþarf-'
lega mikiö lýðræði.
Dómstólaferlinu lýkur
ekki með hæstarétti
Flórida. Alríkisdóm-
stólar gætu fengið lög-
sögu og alls óvíst hver
endalokin verða.
Gunnar Eyþórsson.
■P aðeins hægt að breyta með
stjómarskrárbreytingu sem
þýðir að fyrst verður alríkis-
þingið að samþykkja hana
með 2/3 hluta atkvæða og
síðan 3/4 hluti ríkisþing-
anna, sem talið er óhugs-
andi, því að smærri ríkin
hagnast á þessu og hvert
kjörmannaatkvæði er dýr-
mætt.
Gunnar Frambjóðendur verða að
Eyþórsson taka tillit til smærri ríkj-
þiaöamaöur anna og þau standa fast á
sínum hagsmunum. Kjör-
mennimir verða valdir hinn 18. des-
ember og atkvæði þeirra verða talin
í fulltrúadeild þingsins í Washington
6. janúar.
Þá fyrst er kjörið löglegt en þó að-
eins ef annar hvor fær 270 atkvæði.
Annars kæmi til kasta þingsins. Það
er raunhæfur möguleiki nú. Gore
hefur nú 267 kjörmenn (ef Oregon og
New Mexico eru hans megin) en
Bush 256. 25 er óráðstafað í Flórída
og ráða því úrslitum. Gore hefur um
„Því gceti svo farið að Bush yrði forseti en Lieber-
mann varaforseti, eða frœðilega séð að Gore og Chen-
ey yrðu kjömir. - Verði enn allt fast 20. janúar, þeg-
ar kjörtímabili Clintons lýkur, verður forseti full-
trúadeildarinnar, Denis Hastert, að sverja embættis-
eið sem bráðbirgðaforseti.