Dagblaðið - 14.08.1976, Blaðsíða 10

UBIABW
fijálst, úháð dagblað
l'lurl'uinli Davhlartirt hl. ‘ ~
I-'ramkvæmdusi.jóri: Svi*inn H. Ky.jólfsson. Hitstjóri: Jónas Kristjánsson.
Fn'-ttastjóri: .lön Biruir Pótursson. Hitst.jornarfulltrúi. Haukur Holjiason. Artstoðarfrétta*
stjóri: Atli Stoinarsson. íþróttir: Hallur Simonarson. Hönnun: Jóhannes Hoykdal. Handrit
A vjrimur Pálsson.
P.laöamonn Anna Bjarnason. Asjjoir Tómasson. Borolind ÁsooiiMlóttir. Brajii Siourðsson.
Krna \' Inoolfsdóttir. (lissur Sitiurðsson. Hallur Hallsson. Holui Pótnrsson. .lóhanna Birjiis-
dötfir. Katrin Pálsdóttir. Kristín I.ýðsdóttir. Olafur •- .. 'tmai Valdimarsson. Ljósmvndi-
Arni Páll .Jóhannsson. Bjarnloifur Bjarnloifsson. Biörj.vm Pálsson. Haona Th. Sijíui'öson
í'ijalilkori: Práinn Þorloifsson. Droifinjiarstjón Már K.M. Halldórsson.
Askriftarujald 1000 kr. á mánuði ínnanlands. i lausasöiu öO kr. einlakið.
Hitstjórn Siðumfila 12. simi S:i222. aujílýsinjtar. áskriftir o« afjjroiðsla Þvorholti 2. simi 27022. .
Sotnint; oo umhrot: Daj/hlaðið hf. oj» Stoindórspront hf . Armúla 5.
Mynda-on plotutiorð: llilmir hf.. Síðuiuúla 12 Prontuh: Arvakur hf.. Skeifunni 19.
Met hœgrí stjórnar
Margir hefóu að óreyndu
haldió, aó hægri stjórn mundi
draga úr ríkisbákninu. Nýjar
tölur um, hve tekjur hins
opinbera af sköttum nema miklu í
samanburói vió þjóðarfram-
leiðsluna, leiða hið gagnstæóa í
ljós.
Samkvæmt spá, sem byggó er á upp-
lýsingum, sem fyrir liggja um skattana í ár,
mun hió opinbera hirða sem nemur milli
þrjátíu og sex og þrjátíu og sjö komma fjórurn
af hundraói af þjóóarframleiðslunni. ísland
nálgast stöóugt þau ríki, þar sem skattheimtan
er þyngst.
Þetta er aukning um eitthvað nálgt tveimur
af hundraði síöan í fyrra. Þessi mikla aukning
dynur yfir borgarana, einmitt þegar kjör þeirra
eru einna kröppust.
Hió opinbera hefur stækkað hlut sinn af
„kökunni“ um nálægt átta af hundraói síöustu
sjö árin. ~ , , , .
. Komiö er í ljós, aó núverandi ríkisstjórn
Sjálfstæöis- og Framsóknarflokks hirðir
íniklu meira af þegnunum í skattheimtu en
vinstri stjórnir fyrri ára gerðu. '
Híkió sjálft ætlar í ár aó hiróa nálægt
tveimur af hundraði meira en í fyrra, og hlutur
sveitarfélaganna verður aó líkindum þar aó
auki meiri en hann var: " /
Þaó er von, aó mepn spyrji, hver sémunurinn
á vinstri og hægri flokkum á íslandi. Þegar litió
er til þess, hver áhugi stjórnmálaflokkanna er
já aukningu ríkisbáknsins miðað. vió framtak
álmennra borgara, er munurinn varla sjáan-
íegur. Flokkarnir eiga þaó til að rífast á þingi
um nokkur atriói, svo sem hvort þjóónýta skuli
olíuverzlun, eóa annaó slíkt. Þegar til kastanna
kemur hafa forystumenn allra flokkanna
mestan áhuga á, aó ríkió hirði sem mest, ef þeir
setjast í ríkisstjórn.
Aðaláhugamál þeirra er að hafa úr sem
mestu að spila, geta úthlutað sem flestum
dúsum og stærstum.
Forystumenn Sjálfstæðisflokksins hafa
árum saman staóió aó því, að ríkið yki áhrifa-
vald sitt. Hér er ekki um aó ræöa fyrst og
fremst, hvort hió opinbera eóa einkaaóilar eigi
og reki fyrirtækin. Hér er um aó ræóa, hvort
einstaklingarnir, hinir almennu borgarar, hafi
raunveruleg umráð yfir þeim tekjum, sem þeir
afla meó vinnu sinni, eóa hvort tekjunum er
ráðstafað af stjórnmálamönnum.
Margt af því, sem hið opinbera gerir, er að
sjálfsögðu nauósynlegt og almenningi til góós.
Þar má nefna aukningu elli- og örorkubóta,
sem þyrftu að verða meiri. En mjög mikió af
útgjöldum ríkisins er raunverulega eyðsla, þar
sem hagsmunir stjórnmálaforingjanna stang-
ast á vió almenningsheill.
Almenningur stynur undir skattpíningunni.
En hann veit ekki, hvernig bregóast eigi við.
Hann veit ekki, hvert hann getur snúió sér, þar
sem flokkarnir eru samtryggóir í hinum ljóta
leik.
Hinn almenni kjósandi getur hins vegar haft
áhrif. Margir taka þátt í þessu spili stjórnmála-
manna meö því aó ganga á fund þeirra meó
betlistaf og þakka þeim, ef einhver dúsan fæst,
en meirihluti manna stendur fyrir utan. Hann
borgar.
Þessi meirihluti hefur verió alltof þögull.

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 14. AGUST 1976.
[ Gamall nasisti tekinnTj
7400 kr. hótelreikn-
ingur varð mesta
peningafalsara
allra tíma að falli
Lögrégluþjónunum, sem
voru á vaktinni, virtist þetta
vera ósköp venjulegt mál og
handtaka. Eigandi Schwarzer
Kater . látiauss hótels
í úthverfi Bonn, hafði
hringt og kvartað yfir ..því
að einn gesta hans gæti ekki
horgað reikninginn, sem v.ar
upp á 100 mörk (7.400 krónur)
•fyrrr fi'fnih dtrg’á dvöf. En þegar
skýrsla hafði verið tekin af
gestinum — sköllóttum eldri
niann r krurnpuðúm fiitum — '
kom í ijós hver hann í rauninnf
var. Fangi lögreglumanhann-a
yar Fríedrich Schwend( 69 ára
ganrail fyrrum rriajór í ,SS-
’sveituih Hitlers-. Hann var yfrr-
maður einhverrar furðulegustu
áætlunar síðari heims-
styrjaldarinnar, sem var fólgin
í því að eyðileggja brezka efna-.
hagskerfið með því að veitá
milljónúm sterlingspunda inn í
þ_að — i fölsiyjrri seðium.
Schwend var áhugásamúr
kaupsýslumaður í Þýzkalandi
fyrir, stríð og reyndi á ýmsa
vegu að korpast i samband við
nasista og til áhrifa í röðum
þeirra. Skömmu fyyir stríðslok
var hann skipaður yfirmaður
Bernhard-áætlunarinnar — en
það var dulnefni peningaföls-
unarinnar. Falsarar og drátt-
hagir karlar og konur voru
dregin út úr fangabúðunum
víðsvegar um Þýzkaland og
sett til verks í Sachsenhaus-
en. Mikil leynd hvíldi yfir starfi
þeirra en áður en langt um leið
voru þeir á fullri ferð með að
framleiða þær milljónir fimm
og tíu punda seðla sem að hluta
til átti að varpa úr Luft-
waffe flugvélum yfir Bretland,
Eitthvað af peningunum var
einnig sent úr landi og notað til
að greiða þýzkum njósnurum
víðsvegar um heiminn.
ÓMAR
VALDIMARSSON (
Þegar herir bandamanna
þrengdu að Þriðja ríkinu tóku
. menn Schwends sig til og földu
tugi kassa af þessum fölsuðu
peningum, megnið í stöðuvatn-
inu Toplitzee nærri austurrísku
ferðamannaborginni Bad Ischl.
En það var ekki fyrr en árið
1959, þegar froskmenn fundu
peningakassana og fylgigögn
þeirra, að mönnum varð
fyllilega ljóst umfang þessarar
áætlunar. Bandamenn höfðu þó
fundið nokkra kassa árið 1945
og höfðu raunar tveimur árum
áður fengið óljósar upplýsingar
um peningafölsunina. Þá tók
Englandsbanki sig til og hóf að
taka fimm og tru punda seðla úr
umferð. Þeir vita erin ekki
hveru mörg ,,Bernharspund“
voru í notkun.
Schwend, eins og svo margir
aðrir nasistar^ flúói til Suður-
Ameríku, þar sem hann hóf
rékstur bílásölú 1 Lima í Perú
fyrir um það bil tíu árum. Eri
hann átti erfitt með að venja
sig af'gömlum háttum;, fyrir
tveimur árum ýar hann hand-
tékinn í Perú -fyrir ólöglegt
gjajdeyrisbrask. Hann sat 1
fangelsi í tvö'ár og var síðan
seridur úr laridi til-Þýzkalands,
Hann hélt til Bonn þar serri j
hann var síðan handtekinn urri
miðjan síðasta- mánuð. -Nú á
hann yfir höfði sér mun alvar-
legri ákæru én fyriryangoldinn
hótelreikning. Árið 1064 var
hann dæmdur i tuttugu og eins
árs fangelsi á ítalru fyrir að
hafa fyrirskipað aftöku eins af
sínum eigin mönnum þar i
stríðinu. Lögreglan í Bonn
hefur nú flutt Schwend tii
Munchen þar sem hann ér eftir-
lýstur vegna ítalska dómsins.
Það kaldhæðnislega við allt-
saman var líklega það að það
voru ekki Bretar sem verst
urðu úti í peningafölsun
Schwends heldur samstarfs-
menn hans. Eitt fórnar-
lambanna var einn frægasti
njósnari allra tíma, „Cicero“
(Albaninn Elyesa Bazna). í
stríðinu var hann náinn
aðstoðarmaður brezka sendi-
Schwend fékk snemma áhuga á Hitler og legátum hans, sem hér sjast nokkrir sitja á krá í Bavaríu um
það levti sem Hitler var að komast til valda í nasistaflokknum.
I
Vi