Vísir - 20.09.1975, Blaðsíða 7

Vísir. Laugardagur 20. september 1975.
7
Flokksvaldið
vildi ekki
sjálfstœða
bókaútgáfu
— Um átökin í Máli og menningu
Eftir aðalfund fé-
lagsráðs Máls og
menningar sem Visir
greindi frá i gær hefur
Alþýðubandalagið náð
yfirhöndinni i útgáfufé-
laginu. Samkvæmt
upplýsingum sem Visir
hefur aflað sér, mun
aðförin að Sigfúsi
Daðasyni hafa verið
gerð þar sem áhrifa-
menn i flokknum voru
Sigfds Daöason. A bak viO hann
hafa staOiO rithöfundar og
gamlir sósialistar sem ekki
viija aö bókaútgáfan sé háö
flokksvaldinu.
honum ósammála um
að Mál og menning ætti
að vera sjálfstæð gagn-
vart flokknum. Ýmsir
fjármálamenn tengdir
flokknum hafa einnig
talið að ágóðasjónar-
miða hafi ekki verið
gætt sem skyldi i
rekstri bókaútgáfunn-
ar.
SigfUs Ðaðason mun margoft
hafa neitað að ganga flokks-
pólitiskra erinda ístarfisínu hjá
Máli og menningu. Þegar
vinstri stjórnin fór frá i fyrra-
hausttöldu áhrifamenn i flokkn-
um nauðsynlegt að auka áhrif
hans i útgáfufélaginu og koma
þar á launaskrá mönnum sem
m.a. höfðu starfað i ráðuneyt-
unum. Magnús Kjartansson
hafði forgöngu fyrir þessum að-
gerðum.
Flokkurinn þurfti að
koma mönnum að
Þröstur Ólafsson, sem vann
fyrir Magnús Kjartansson i iðn-
aðarráðuneytinu, var kjörinn
formaður Alþýðubandalagsins i
Reykjavik um það leyti sem
hann hætti i ráðuneytinu. Jafn-
framt var hann settur á launa-
skrá hjá Mál og menningu eftir
að Sigfús Daðason hafði verið
felldur við formannskjör i félag-
inu. Þröstur tók siðan við fram-
kvæmdastjórninni af Sigfúsi en
hann var eftir það útgáfustjóri.
Þorleifur Einarsson, sem
kjörinn var formaður i fyrra,
hefur stjórnað félaginu að
meira og minna leyti framhjá
aðalst jórninni að þvi er talið er
með svonefndri rekstrarstjórn.
1 henni hafa átt sæti Björn Svan-
bergsson endurskoðandi og bók-
haldari fyrir öll hlutafélög á
vegum Alþýðubandalagsins,
Jón Steinar Haraldsson,
verzlunarstjóri og Sveinn Aðal-
steinsson, prentsmiðjustjóri i
Hólum hf. Sigfús Daðason mun
hafa taliðþessa stjórnarhætti ó-
lögmæta.
Sigfús hrakinn
burtu
A aðalfundinum sl. þriðjudag
var Sigfús Daðason endanlega
felldur úr stjórn Máls og
menningar að kröfu Þorleifs
Einarssonar með þeim rök-
stuðningi að starfsmenn i
ábyrgðarstöðum hjá félaginu
mættu ekki sitja í stjórn. Krist-
inn E. Andrésson mun þó á sinni
tlð bæði hafa verið formaður og
framkvæmdastjóri. Jafnframt
munu stuðningsmenn Sigfúsar
Daðasonar benda á að Þorleifur
Einarsson sé höfundur bókar,
sem sé snar þáttur i útgáfu fé-
lagsins.
Þeir sem helzt hafa staðið að
aðförinni gegn Sigfúsi og viljað
ná flokkslegum tökum á Máli og
menningu eru Magnús Kjart-
ansson og Einar Olgeirsson.
Talið er að Ólafur R. Einarsson,
sonur Einars Olgeirssonar, eigi
núað taka við einhverjum störf-
um hjá félaginu. Með Sigfúsi
hafa staðið ýmsir rithöfundar,
eins og t.d. Ólafur Jóh. Sigurðs-
son. Þá hafa fylgt honum að
máli Lárus Blöndal, bókavörð-
ur, Anna Einarsdóttir, dóttir
Einars Andrésssonar og Guð-
steinn Þengilsson, læknir.
A aðalfundi félagsráðs sl.
þriðjudag beittu andstæðingar
Sigfúsar Daðasonar fyrir sig
Jóni Guðnasyni, sagnfræðingi.
Hann bar fram allar tillögur
þeirra á fundinum.
Eftir þessa aðför ákvað Sigfús
Daðason að segja upp starfi sinu
hjá Máli og menningu. Visir
hefur fengið þær upplýsingar að
nýja st jórnin hafi ætlað að bjóða
Sigfúsi starf bókmenntaráðu-
nauts á halfs dags kaupi. Til
þessa kom ekki, en þetta tilboð
hefði i raun þýtt uppsögn.
Fjármálamennirnir
taka hlutafélögin
Mál og menning á bókabúð
Máls og menningar. Bókabúðin
hefur skilað arði sem notaður
hefur verið i þágu bókaforlags-
ins. Mál og menning á einnig
meirihluta i Vegamótum hf.,
sem á húseignina að Laugavegi
18. Það fyrirtæki mun vera not-
að til þess að jafna reikninga
fyrir skattauppgjör. Ef reikn-
ingar aðalfyrirtækjanna sýna
hagnað er húsaleigugjaldið til
Vegamóta hækkað til þess aö
ná reikningslegum jöfnuði.
Þriðja fyrirtækið sem tengt
er þessu máli er prentsmiðjan
Hólar hf. og Mál og menning
hefur átt meirihluta hlutafjár i
þvi fyrirtæki. Sigfúsi Daðasyni
mun m.a. hafa verið legið á
hálsi fyrir að hafa beint verk-
efnum til annarra prentsmiðja
en Hóla hf. Samkvæmt upplýs-
ingum, sem Visir hefur aflað
sér, fór fram hlutafjárútboð i
Hólum hf. i sumar. Prent-
smiðjustjórinn, Sveinn Aðal-
steinsson, og Þórólfur Daníels-
son munu þá hafa keypt hluta-
bréf hvor um sig fyrir eina og
hálfa milljón króna og Björn
Svanbergsson fyrir hálfa
milljón króna.
Fjármála- og
flokksvaldið
Talið er að eftir þessar að-
gerðir hafi flokkurinn náð full-
um yfirráðum yfir bókaútgáfu
Máls og menningar og þeim
fyrirtækjum og hlutafélögum
sem þenni hafa verið tengd.
Prentsmiðjan Hóiar hf. vaí
upphaflega stofnuð fyrir for-
göngu Kristins E. Andréssonar
og var þá i raun réttri hluti af
Máli og menningu. Eftir hluta-
fjárútboðið i sumar hafa nokkr-
ir fjármálamenn náð yfirhönd-
inni i prentsmiðjunni og mun
hún nú vera rekin út frá þeirra
hagsmunum.
íþessum átökum sem átt hafa
sér stað innan Máls og menn-
ingar koma fram ólik öfi innan
Alþýðubandalagsins. Flokks-
valdið og fjármálamennirnir
virðasthafa tekið höndum sam-
an í þvi skyni að ná bókaútgáf-
unni i sinar hendur. A móti þeim
standa ýmsir gamlir sósialistar
og rithöfundar. Inn i þessa
mynd virðst einnig blandast
K.s.m.l., en talið er að Vésteinn
Lúðviksson sé á þeirra snærum.
Hann mun einnig hafa tengsl við
fjármálamennina i Hólum hf.
Þó að Kristinn E. Andrésson
hafi alla tið verið mikill flokks-
maður, náði flokkurinn aldrei
yfirráðum yfir bókaútgáfu Máls
og menningar meðan hans naut
við. Eftirhatrömm átök, sem nú
hafa staðið i meira en ár, hefur
þessari stöðu verið snúið við.
—ÞP.
Þorleifur Einarsson erindreki
fjármála- og flokksvaldsins.