Lesbók Morgunblaðsins - 04.05.1969, Blaðsíða 9

Sigurður í vinnustofu sinni.
Sigurður Sigurðsson:
„Þcað er eins mis-
jafnt og menn-
irmr eru murgir
ÆÆ
— Ég ætlaði altírei að mála
portret, þegar ég var í skóla,
og æfði mig ekki sérlega í því,
sagði Sigurður Sigurðsson. Svo
kom ég heim, og fékk þá strax
það verkefni að mála Ólaf Lár-
usson, lagaprófessor.
— Þú hefur ekki lært sér-
stiaklega að mála portret?
— Nei, ég efast um að það
sé nokkurs staðar kennt sér-
staklega, nema þá í einkatím-
um. Að mála portret er álveg
Sigurður Sigurðsson,
sjálfsmynd.
— Hvaða poi'tretmálara hef-
ur þú mestar mætur á?
— Ég hef mestar mætur á
Rembra.ndt. Að sjá myndirnar
hans í National Gallery, það
er ógleymanliegt. Manni finnist
að þessir menn, sem Rem-
braindt hefur miáíað, séu þarna
ljóslifandi, sálarlífið skín ein-
hvern veginn í gegnum mynd-
irnar. Holbein yngri var líka
góður, sérsfcaklega í teikningu.
Og ekki megum við gleyma
Goya; hann málaði s’tórkostleg
pontret. kóngafólkið til dæmis.
— Þið eruð alltaf í leit að
séreinkennum viðfangsefnisins,
er ekki svo?
— Það er erfitt að segja
hvað maður leggur mesta á-
herzlu á. Jú, maður reynir að
ná séreinkennuinum, rétt er það.
Ekki þó á þann hátt, að um
einskonar karikatúr sé að
ræða, og raunar get ég sagt
það, að ég hef ekki mjög gam-
an af karikafcúr, nema slík verk
séu unnin í örfáum strikum.
— Ertu afkasbamikill portret
málari?
— Nei, þetta eru örfá por-
tret, sem ég hef málað, örfá á
ári. Og það er mest fullorðið
fólk, eldri menn. Oftast eru
það einhverskonar fé’lagssam-
tök, sem biðja um slíkar mynd-
ir.
— Ertu lengi að mála venju-
legt porfcret?
— Tíminn sem til þess þarf
er mjög misjafn, og það fer að
sjálfsögðu eftir því, hvort mað-
ur hittir naglann á höfuðið þeg-
ar í byrjiun. Ef til vill hefur
maður ekki látið fyrirsætuna
sitja rétt, og þá kann að fara
svo, að maðuir verði að byrja
á verkinu að nýju. Það er líka
nauðsynlegt að tala við menn
undir þessum kringumstæðum,
kynnast þeim og fá þá til að
tala, segja þeim sögur, og fá
þá til að segja sögur.
— Og eru menn þakklátir
og fullir aðdáunar eftir á?
— Ég hef ekki orðið var við
að erfitt sé að gera fólki til
hæfis, en vissulega eru mötrg
dæmi þess, að fyrirsætan eða
aðrir aðstandendur hafa verið
harla óánægðir. í Kaupmanna-
höfn fór maður í mál við por-
tretmálara, sem hafði málað
mynd af dóttur mannsins. Þeg-
ar til kom vildi hann ekki
myndina en málarinn hélt því
fram að viðskiptavinurinn væri
skyldur til að ta'ka við mynd-
inni og þetta fór sem sagt í
málaferli. Dómarinn komst að
þeirri niðursfcöðu, að myndin
gæti ekki talizt lík dótturnni
og maðuriinn var leystur undan
þeirr.i skyldu að þurfa að ta-ka
við portretinu.
Það samia gerðist hjá Edward
Munch. Hann var að méla
portret af frú einihveris for-
stjóra og að verkiniu loiknu.
kvartaði forstjórinn yfir því, að
frúin væri eklki lik myndinni.
Munoh svaraði: „Þá ætti hún
áð reyna að líkj'ast myndinni.“
— Mér sýnist að íslenzkir
portretmálarar noti undantekn-
ingarlítið olíuliti.
— Já, það er alltaf farið
fram á að olíulitir séu notaðir,
eða þá að því er tekið sem
sjálfsögðum hlut. Sú skoðun
hefur einhvern veginn síazt
hér inn í fólk, að allt annað
efni en ólíulitir sé ekki fram-
bærilegt.
— Eru menn nokkuð taugaó-
styrkir í stólnum hjá þér?
— Að vísu er misjafnt hvern
ig menn taka þessu, sumir segja:
Skeiltu nú bara einhverjum lit-
um í þetta, svo það sé búið.
Að mála portret, það er eins
misjafnt og mennirniir eru
margir og ólíkir. Og erfitt við-
fangsefni getur það verið að
ná hinum auigljósu persónutöfr-
um, sem surnir óifríðir menn
hafa. Stundum heifur því ver-
ið haldið fram, að auðveldara
sé að mála portret af stórskorn
um manni, en mín reynsla er sú
að það eir ekki endilega víst.
En þegar maður er seztur í
stólinin hjá mér þá spjalla ég
við hann í rólegheitum og ég
hef ekki orðið var við að neinn
væri taugaóstyrkur.
Tvö portrett eftir Sigurð: Að ofan Guðmundur Hannesson,
bæjarfógeti á Siglufirði. Að neðan: Konumynd.
4. maí 1969
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 9