Lesbók Morgunblaðsins - 23.07.1978, Blaðsíða 15

4)r
hugsketi
<Woodg
/tlm
FOLKIP HEFUI? TE"KIP EFTlR MÉR, ,
PAÐ BROSlK TIL MlN ! pAO HORFlR A
AUÖA
WOODY ALLEN
Krafta-
verkin
í bragga
nr.28
Framhald af bls. 3.
minnilegt að heyra þennan söfn-
uð biðjast fyrir upphátt. Við byrj-
uðum með bæn. Siðan opnaði ég
eða Betsie biblíuna og las úr
henni. Nú skildu hollenzku kon-
urnar einar textann. Við þýddum
hann því upphátt á þýzku. Aðrar
konur sneru honum svo á
frönsku, pólsku, rússnesku og
tékknesku. Stundum, þegar ég
heyrði kliðinn af guðsorðinu á
þessum óliku tungum komu mér
til hugar kirkjurnar heima í
Haarlem, krikjur hinna ýmsu trú-
arsöfnuða, rammlega girtar járn-
grindum og læstum hliðum og
lokaðar öllum, sem ekki voru af
réttum söfnuði. Og mér varð enn
einu sinni ljóst, að sannleikur
guðs lýsir skærast í myrkri.
Fyrst framan af vorum við
Betsie hálfhræddar við að efna til
guðsþjónustu í skálanum. En við
urðum smám saman frakkari,
þegar kvöldin liðu og verðirnir
létu okkur alveg í friði. Brátt var
orðið svo fjölmennt við þessar
guðsþjónustur okkar, að við urð-
um að skipta liðinu og halda tvær
samkomur, aðra eftir nafnakall á
kvöldin. Við vorum alltaf undir
ströngu eftirliti úti við. Sömuleið-
is í miðskálanum I bragganum. En
í svefnskálana kom aldrei vörður.
Það var okkur alveg óskiljanlegt.
Kraftaverkin
gerast enn
Annað var það sem ég skildi alls
ekki. Alltaf dropaði enn úr víta-
mínflöskunni minni, þótt ótrúlegt
væri. Þetta var ofurlítið glas og ég
lét marga skammta á degi hverj-
um. Það var ekki Betsie ein, sem
fékk úr glasinu; margar aðrar
fengu dropa að staðaldri. Ég hafði
viljað geyma Betsie vítamínið.
Hún varð æ veiklulegri. En það
voru fleiri veikar, og ég gat ekki
synjað þeim. Og þeim fjölgaði
sífellt. Þær urðu fimmtán,
tuttugu, tuttugu og fimm ... En
samt kom alltaf dropi úr glasinu í
hvert sinn, sem ég hallaði því. Ég
reyndi oft að bera það upp í ljósið
og rýna i gegnum glerið til að sjá
hvort ekki væri að verða búið úr
því. En glerið var dökkt og þykkt
og það sást ekkert.
„Manstu ekki eftir konunni,
sem sagt er frá í biblíunni?",
sagði Betsie, þegar ég minntist á
þetta við hana. „Oliuna i krúsinni
hennar þraut aldrei". Hún fletti
upp í Konungabókinni fyrri. Þar
er sagan af fátæku ekkjunni i
Zarpat, sem drottinn bauð að
fæða Elía. Þar stendur þetta:
„Mjölskjólan varð ekki tóm og
oliuna í krúsinni þraut ekki, sam-
kvæmt orði drottins, þvf er hann
hafði talað fyrir munn Elía“.
En biblíán var full af krafta-
verkum. Það var út af fyrir sig
hægt, að trúa þvi, að slíkt hefði
getað gerzt fyrir þúsundum ára.
Örðugra var að trúa því, að það
gæti gerzt enn á okkar dögum. Og
samt var það að gerast daglega. A
hverjum degi söfnuðust konurnar
saman er við útdeildum vítamin-
inu og horfðu agndofa á dropana
detta úr glasinu. Þetta gat ekki
átt sér stað! Ég braut heilann um
þetta öllum stundum. Ég reyndi
að skýra það með efnafræðilegum
hætti. Betsie hló að mér.
„Ofreyndu þig ekki við skýring-
arnar, Corrie", sagði hún. „Taktu
þessu bara eins og hverri annarri
gjöf frá föðurnum. Minnztu þess,
að hann elskar þig“.
Svo var það einn daginn, að
Mien birtist í dyrunum og sagði:
„Komið hérna og litið á þetta!“
Mien var ung, hollenzk stúlka,
sem, við höfðum kynnzt i Vught.
Hún hafði verið sett til starfa i
sjúkrahúsinu og kom endrum og
eins með eitthvað matarkyns, sem
henni hafði lánazt að hnupla úr
birgðunum. t þetta sinn kom hún
með vítamín. Við urðum svo
glaðar, að við kunnum okkur
varla læti. Þegar við Betsie
komum aftur inn að fletunum
okkar mundi ég eftir vítamín-
glasinu, gróf það upp og sagði:
„Nú erum við búnar að fá nóg
vitamín — en við skulum nú ljúka
úr glasinu sarnt". En i þetta sinn
kom enginn dropi úr glasinu. Ég
hélt því langalengi á hvolfi, hristi
það og bankaði í botninn. En það
kom fyrir ekki: glasið var galtómt
Andi Betsíar
Um miðjan nóvember fór að
rigna svo, að um munaði. Það
rigndi i sifellu dögum saman og
þar kom, að skálaveggirnir voru
jafnvel orðnir rakir að innan.
Göturnar milli skálanna urðu tor-
færar; þar varð pyttur við pytt.
Við gengum í röðum og okkur
leyfðist ekki að stíga út úr röðinni
til þess að krækja fyrir pollana.
Langtimum saman urðum við að
standa í ökladjúpu vatni. A kvöld-
in var varla líft i skálunum fyrir
fnyknum af úldnu skóleðri.
Loks kom þar, að Betsie fór að
hósta upp blóði. Og eitt kvöldið
var hún komin með 40 stiga hita.
Eftir langa bið kom hjúkrunar-
kona og sótti hana og nokkrar
aðrar, sem áttu að leggjast inn i
sjúkrahúsið. Ég fylgdi Betsie á
leið. Svo reikaði ég aftur heim í
skála.
Konurnar þyrptust um mig og
spurðu eftir Betsie — hvernig
henni liði, og hversu lengi hún
mundi verða í sjúkrahúsinu. Svo
slokknuðu ljósin og við skriðum
upp i fletin á pöllunum. Ég vóg
mig upp á miðpallinn og
klöngraðist yfir þær, sem þegar
voru lagztar fyrir. Mér varð hugs-
að, að mikil breyting hefði orðið í
þessum skála frá því, að við kom-
um þangað. Og sú breyting var
Betsie að þakka. Aður hafði ævin-
lega byrjað hávært rifrildi með
hrindingum og barsmíðum um
þetta leyti, þegar við vorum að
koma okkur fyrir á svefnpöllun-
um. Nú lagði engin kona illt til
annarrar. Aftur á móti var i
skálanum kliður af afsökunar-
orðum! Færi einhver ógætilega
sagði hún undir eins „afsakaðu“
eða „fyrirgefðu!" og sú, sem hafði
orðið fyrir barðinu á henni svar-
aði „allt í lagi“ eða „o, það var
ekkert!" Mér þótti þetta með ólík-
indum.
Þremur dögum siðar kom
Betsie aftur í skálann. Hún hafði
ekki verið skoðuð og hafði alls
enga læknishjálp fengið. Ég fann,
að hún var ennþá funheit. En
gleðin yfir endurkomu hennar
slævði áhyggjur mínar um sinn.
Það voru flærnar!
Kvöld nokkurt var ég að koma
frá þvi að tína sprek fyrir utan
skálann. Það var snjór á og illt að
finna þessi litlu sprek, sem við
höfðum til að halda á okkur hita i
svefnskálunum. Betsie beið eftir
mér, eins og endranær, svo að við
gætum orðið samferða að sækja
matarskammtinn okkar. Ég tók
eftir því, að augu hennar lýstu
fremur venju.
„Þú virðist sérlega ánægð í
kvöld“, sagði ég. „Hvað veldur?“
„Þú manst liklega, að við vorum
alltaf að brjóta heilann um það,
hvers vegna við værum látnar
alveg f friði í svefnskálanum á
kvöldin hvers vegna verðirnir
trufluðu aldrei guðsþjónusturn-
ar?“ sagði hún. „Ég er búin að
komast að ástæðunni".
Þá um daginn hafði komið upp
álitamál i hópi hennar og fleiri
kvenna, er sátu saman að prjón-
um. Þær urðu ekki sammála um
sokkastærðina. Þær kölluðu þess
vegna á yfirumsjónarkonuna og
báðu hana að koma. „En hún
þverrieitaði. Hún fékkst ekki með
neinu móti til þess að koma inn i
skálann — og ekki heldur
verðirnir. Og hver heldurðu , að
ástæðan hafi verið?“ Það var sig-
urhljómur f rödd hennar. „Flærn-
ar! Það voru flærnar! Umsjónar-
konan sagði: Það er allt morandi i
flóm. Ég stig ekki fæti minum þar
inn fyrir dyr!“
Mér varð hugsað til þess, þegar
við komum fyrst í braggann. Ég
minntist þess, er Betsie vildi, að
við þökkuðum guði fyrir þessi
litlu kvikindi, flærnar, en ég
hafði kallað það fáránlegt. Og ég
laut höfði.