Lesbók Morgunblaðsins - 07.03.1981, Blaðsíða 13

Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
Múrinn
Þaö var einhver torkennileg lykt í
kringum Tom. Mér fannst ég veröa næmari
fyrir lykt en venjulega. Ég glotti.
— Þú skilur það bráöum.
— Þetta er eitthvaö óljóst, sagöi hann
þrjóskulega. Ég vil gjarnan vera hugrakkur
en ég þyrfti þó minnsta kosti aö vita...
Sjáöu til, þeir fara meö okkur út í portiö.
Einhverjir raöa sér upp fyrir framan okkur.
Hvaö veröa þeir margir?
— Ég veit þaö ekki. Fimm til átta, ekki
flelri.
— Allt í lagi. Þeir veröa átta. Þaö veröur
hrópaö til þeirra. „Viöbúnir" og ég sé átta
byssukjöftum beint aö mér. Ég býst viö ég
óski þess aö hverfa inn í vegginn, ég þrýsti
á vegginn meö bakinu eins fast og ég get,
og veggurinn spyrnir á móti eins og í
martröð. Allt þetta get ég ímyndaö mér. A,
bara þú vissir hvernig ég get ímyndaö mér
þaö.
— Einmitt! sagði ég, ég ímynda mér
þetta líka.
— Þaö hlýtur aö vera djöfullegt. Þú
veizt aö þeir miöa á augun og munninn til
aö afskræma mann, bætti hann viö
illkvittnislega. Ég finn nú þegar sárin. í
klukkutíma hefur mér veriö illt í höföinu og
hálsinum. Ekki raunverulegur sársauki,
heldur eitthvaö verra. Þetta er sársaukinn
sem óg finn í fyrramállö. En hvaö svo?
Ég skildi vel hvaö hann vildi segja, en ég
kæröi mig ekki um aö þaö sæist á mér.
Hvaö sársaukann varöaöi, þá fann ég hann
Ifka í líkama mínum — eins og margar litlar
skrámur. Ég gat ekki vanizt honum en mér
leiö eins og Tom aö því leyti aö hann skipti
mig engu meginmáli.
— Svo veröuröu aö maökafæöu, sagöi
ég hranalega.
Hann fór aö tala viö sjálfan sig. Hann tók
ekki augun af Belganum. Belginn leit ekki
út fyrir að hlusta. Eg vlssi til hvers hann var
kominn. Hvaö viö hugsuöum skipti hann
ekki máli. Hann var kominn til að fylgjast
með líkömum okkar, líkömum sem háöu
dauöastríö sitt í fullu fjöri.
— Þetta er eins og í martröö, sagöi
Tom. Maður vill hugsa um eitthvaö, manni
finnst alltaf, aö þaö sé þarna, aö maöur sé
í þann veginn aö skilja þaö, en svo rennur
þaö burt, sleppur frá manni en slær svo
niöur aftur. Ég sagöi viö sjálfan mig. Þegar
því er lokiö þá veröur ekkert meir. En óg
skil ekki hvaö þaö merkir. Þaö koma
augnablik þar sem ég næ næstum því
tökum á því... en svo missi ég þaö aftur,
fer aftur aö hugsa um sársaukann, um
kúlurnar, um skothvellina. Ég er efnis-
hyggjumaöur, þaö get ég svariö. Ég geri
mig ekki aö fífli. En þaö er eitthvaö sem
ekki fær staöist. Ég sé líkiö af mér: þaö er
ekkert svo erfitt viö þaö, en þetta er ég
sem ég sé meö mínum eigin augum. Ég
yröi aö hætta aö hugsa, hugsa aö ég sæi
ekki lengur neitt, heyrði ekkl neitt og
heimurinn héldi áfram aö vera til fyrir
hinum. Maöur er ekki skapaöur til aö
hugsa svona, Pablo. Trúöu mér: þaö hefur
hent mlg áöur aö vaka heila nótt og bíöa
eftir einhverju. En þetta þarna, þaö er ekki
sambærilegt. Þaö kemur aftan aö okkur,
Pablo, án þess aö viö höfum getað búiö
okkur undir þaö.
— Haltu kjafti, sagöi ég, viltu aö ég kalli
á skriftafööur.
Hann svaraöi ekki. Ég haföi veitt því
eftirtekt, aö hann haföi tilhneigingu til aö
leika spámann og kalla mig Pablo talandi
mjúkum rómi. Ég kunni ekki aö meta þaö.
En svo virtist sem allir írar væru svona. Ég
haföi óljóst á tilfinningunni aö þaö væri
hlandlykt af honum. Innra meö mér haföi
ég litla samúö meö Tom, en ég gat ekki
skilið hvers vegna. Þar sem við áttum aö
deyja saman heföi ég átt aö finna meira til
meö honum. Sumir heföu haft önnur áhrif á
mig. Ramon Grls til dæmis. En á milli Toms
og Juans fannst mér ég vera einn. í
rauninni var þetta þó betra svona: með
Ramon heföi ég kannski klökknaö. En nú
var ég óhugnanlega haröur og ég vildi vera
þaö áfram.
Hann hólt áfram aö tauta eitthvaö fyrir
munni sór eins og til afþreyingar. Þaö var
áreiöanlegt, aö hann talaöi til aö komast
hjá því aö hugsa. Þaö lagði af honum
hlandlykt líkt og er af gamalmennum sem
þjást af stööugu þvagrennsli. Auövitaö var
ég á sama máli og hann, allt sem hann
sagöi heföi ég eins getaö sagt sjálfur. Þaö
er ekki eðlilegt aö deyja. Og eftir aö ég
vissi aö ég átti aö deyja fannst mér enginn
hlutur eölilegur lengur, hvorki kolahrúgan
né bekkurinn né skítugt smettiö á Pedro.
En þaö pirraöi mig aö hugsa sömu
hugsanir og Tom. Og ég vissi vel, að alla
nóttina myndum viö halda áfram aö hugsa
hlutina samtímis, aö svitna eða skjálfa
samtímis. Ég horföi á hann frá hliö, og í
fyrsta skipti fannst mér aö hann væri
ókunnugur maöur. Þaö sást á honum aö
hann var feigur. í hroka mínum varö ég
gramur: ég haföi dvalizt með Tom í tuttugu
og fjóra tíma, ég haföi hlustað á hann,
talað viö hann, og ég vissi aö viö áttum
ekkert sameiginlegt. Og núna vorum viö
eins og tvíburabræöur, bara vegna þess aö
viö áttum aö drepast saman. Tom tók í
hönd mér án þess aö líta á mig.
— Pablo, ég er aö velta því fyrir mér...
ég er aö velta því fyrir mér hvort þaö sé í
rauninni satt aö maöur veröi aö engu.
Ég losaöi höndina, og sagði viö hann:
— Líttu á klofiö á þér sóöinn þinn.
Það var stór blettur í klofinu á honum og
dropar féllu niöur undan buxnaskálmunum.
— Hvaö er þetta? sagöi hann skelfdur.
— Þú ert búinn aö pissa í brækurnar,
svaraöi ég.
— Þaö getur ekki veriö ansaöi hann,
fokillur, ég er ekki aö pissa, ég finn ekki
neitt.
Belginn var kominn tii okkar. Hann
spuröi meö uppgeröarumhyggju:
— Líöur þér illa?
Tom svaraöl ekki. Belginn horföi á
blettinn án þess aö segja neitt.
— Ég veit ekki hvaö þetta er, sagöi Tom
ráövilltur, en ég er ekki hræddur. Ég get
svariö aö ég er ekki hræddur.
Belginn svaraöi ekki. Tom stóö upp til aö
pissa í einu horninu. Hann kom aftur,
settist og mælti ekki orö. Belginn skrifaöí
eitthvaö hjá sér.
Viö horföum á hann allir þrír, af því aö
hann var á lífi. Hann haföi framkomu lifandi
manns, áhyggjur eins og lifandi menn hafa.
Hann skalf af kulda í þessum klefa eins og
lifandi menn hlutu aö skjálfa. Líkami hans
laut vel aö stjórn og var vel haldinn. Viö
hinir fundum varla til líkama okkar lengur
— aö minnsta kosti ekki á sama hátt. Mig
langaöi til aö þreifa á buxunum mínum, á
milli læranna, en ég þoröi þaö ekki. Ég
horföi á Belgann: hann sat í hnipri, haföi
fullkomna stjórn á vöövum sínum — og
hann gat hugsaö um morgundaginn. Viö
vorum þarna þrfr blóölausir skuggar. Viö
horföum á hann og drukkum í okkur líf
hans eins og blóðsugur.
Loks færöi hann sig til Juans litla. Ætlaöi
hann aö klappa honum á kollinn vegna
þess eins aö þaö tilheyröi starfi hans eöa
skyldi hann hafa fundlö hjá sér einhverja
hvöt til aö auösýna samúö? Hafi hvöt hans
veriö samúö, þá var þaö aðeins þetta eina
sinn þessa nótt. Hann strauk um höfuö og
háis Juans. Sá litli lét þaö afskiptalaust, en
hætti þó ekki aö horfa á hann. Svo — allt í
einu — tók hann í hönd Belgans og leit á
hann meö einkennilegu augnaráöi. Hann
hélt báðum höndum um hönd Belgans. Þaö
var heldur óhuggulegt aö horfa á þessar
tvær hvítu kræklur þrýsta þessa feitu rauðu
krumlu. Mig grunaöi strax hvaö myndi ske
og Tom hlaut aö gruna þaö líka. En Belginn
var alveg grandalaus og brosti fööurlega.
Augnabliki síöar dró sá litli feitu rauöu
lúkuna upp aö munni sér og reyndi aö bíta
í hana. Beiginn losaöi sig snarlega, og
missti næstum jafnvægiö um leiö og hann
féll upp aö veggnum. í eina sekúndu horföi
hann á okkur meö hryllingi, þaö hlaut aö
renna upp fyrir honum, aö við vorum ekki
menn eins og hann. Ég rak upp htátur, og
annar vörðurinn spratt á fætur. Hinn haföi
sofnaö, stór opin augu hans voru hvrt.
Ég var leiöur og spenntur þessa stund-
ina. Ég vildi ekki lengur hugsa um þaö sem
myndi gerast í dögun, um dauðann. Þaö
var ekki til neins, ég fann ekki annaö en
orð og tóm. En þegar ég reyndi að hugsa
um annaö, sá óg fyrir mér byssuhlaup sem
beint var aö mér. Kan:.ski uppliföi ég
aftöku mína fimm sinnum hvaö eftir annaö.
f eitt skipti hélt ég jafnvel aö þaö væru
endalokin. Ég hlýt aö hafa sofnaö andar-
tak. Þeir drógu mig upp aö veggnum og ég
baröist á móti. Ég baö þá um miskunn. Ég
vaknaöi viö aö ég stökk á fætur. Ég leit á
Beigann. Ég óttaöist aö ég heföi æpt í
svefninum. En hann var aö slétta á sér
yfirvaraskeggiö og haföi ekki tekiö eftir
neinu. Ég heföi getaö sofiö svolitla stund.
Ég haföi vakað í heilan sólarhring og var
dauöuppgefinn. En mig langaöi ekki til aö
Framh. é bls. 14.
13