Lesbók Morgunblaðsins - 07.03.1981, Blaðsíða 16

Múrinn
ekki ástæöa þess aö ég féllst á aö deyja f
hans staö. Líf hans var ekkl meira viröi en
mitt. Þaö átti aö festa mann upp viö vegg
og skjóta á hann þangað til hann dræpist.
Hvort þaö yröi ég eöa Gris eöa einhver
annar gilti einu. Ég vissi vel aö hann kæmi
Spáni aö meira gagni en ég, en mér var
skítsama bæöi um Spán og stjórnleys-
ingjahreyfínguna. Ekkert skipti máli lengur.
Og þó var ég þarna og gat bjargað lífi mfriu
meö því aö segja til Grís og ég neitaöi mér
um þaö. Mér fannst þetta frekar broslegt.
Þetta var þrjózka. Ég hugsaöi:
— „Á maöur aö vera þrjózkur?" Ein-
kennileg kæti fór um mig.
Þeir komu aö sækja mig og leiddu mig
aftur fyrir foringjana tvo. Rotta stökk fyrir
fæturna á okkur og mér var skemmt. Ég
sneri mér aö öörum falangistanum og
sagöi viö hann.
— Sástu rottuna?
Hann svaraöi ekki. Hann var þungbúinn,
leit hlutina alvarlegum augum. Mig langaöi
til aö hlæja en hélt aftur af mér, því ég var
hræddur um aö ef ég byrjaði gæti ég ekki
hætt. Falangistinn var meö yfirvaraskegg.
Ég sagöi aftur:
— Þaö þarf aö klippa á þér yfirvara-
skeggiö, fitukeppur.
Mér fannst skrýtiö aö hann skyldi láta
hár vaxa framan í sér. Hann sparkaöl í mlg
án þess þó aö meina mikiö meö því. Ég
þagnaöi.
— Jæja, sagöi feitl foringinn, ertu búinn
að hugsa þig um.
Ég horföi á þá forviöa eins og á skordýr
af sjaldgæfri tegund. Ég sagöi:
— Ég veit hvar hann er. Hann er falinn f
kirkjugaröinum. Annaö hvort f grafreit eöa
f kofa grafaranna.
Þetta var til aö spila meö þá. Ég vildi sjá
þá standa upp, giröa sig sveröum og gefa
skipanir eins og mikiö lasgi viö.
Þeir stukku á fætur.
— Förum þangaö. Moles, faröu og
biddu um fímmtán menn hjá Lopez liösfor-
ingja. Þú, sagöi sá litli feiti viö mig, ef þú
segir satt, þá er bara eitt sem ég hef aö
segja viö þig. En þér skal veröa þaö
dýrkeypt, ef þú ert aö gera gys aö okkur.
Þeir fóru meö háreysti, og ég beiö í ró og
næði í vörzlu falangistanna. Ööru hverju
brostí ég þegar ég hugsaöi um hvernig þeir
væru á svipinn. Ég var sljór en þó illkvittinn
innra meö mér. Ég sá fyrir mér hvernig þeir
lyftu upp legsteinunum, og opnuöu grafirn-
ar hverja á fætur annarri. Ég sá aöstæö-
urnar fyrir mér eins og ég væri einhver
annar: fangi sem þrjózkast viö aö leika
hetju, þungbúnir falangistar meö yfirvara-
skegg og einkennisklæddir menn sem
hlupu á milli grafanna. Þetta var ómót-
stæöilega hlægilegt.
Eftir um þaö bil hálftíma kom sá litli, feiti
aftur, einn. Ég bjóst viö, aö hann myndi
gefa skipun um aö taka mig af lífl. Hinir
hlutu aö hafa oröiö eftir í kirkjugaröinum.
Foringinn horföi á mig. Hann var ekkert
sneyptur á svipinn.
— Fariö meö hann í stóra portiö tll
hinna. Þegar hernaöarátökum er loklö
fjallar borgaralegur dómstóll um mál þltt.
Ég hélt ég heföi ekki skiliö rétt:
— Nú, á ekki... á ekki aö skjóta
mig?...
— Aö minnsta kosti ekki núna. Hvaö
síðar veröur kemur mér ekki viö.
Ég skildi ekki enn.
— Nú, en af hverju? Hann yppti öxlum
án þess aö svara, og hermennirnir fóru
meö mig burt. í stóra portinu voru um
hundraö fangar, konur, börn og nokkur
gamalmenni. Ég vappaöi krjngum grasflöt-
ina í miðjunni. Eg var sljór. Á hádegi vorum
viö látin boröa í matsalnum. Þrír eöa fjórir
ávörpuöu mig. Ég hlýt aö hafa þekkt þá, en
ég svaraöi ekki. Eg vissi jafnvel ekki lengur
hvar ég var.
16
ÁSTRlKUR OG GULLSI6ÐIN
V HRÖPUM OKKUR TtL LUTE-S
tU. V/£> VEROUM ftP FttVNft
GRA0RfK, í SKytVD/ 06 LfiTfl
HftNN V/Sft ÓKKUR 'ft STÓR-
SÉFFAttN..______________-aO
SKÖMMU SÍOftR.
BLDF/M MATAR- \
OLÍft FRAHELLAS!)
' vetsru tntAÐ, ast-
RÍKUR?,BG UÉLDAi
ÞftÐ SB MARKADS■
v PA6UR HÉR...
RÓMVER$Kr RÓsh
KÁL ! ROTSTERKT
SEM EtrUR... >
HROSSABJU6uÍV\
HEtMSFR/ZGU UR
ÞVKKVflB/ENUM >
00 NOKKRU FJAER.
ENÞETTfiER 1
FNRSTA FLpKKi
URVflLS/Obr. /
STEINRIKUR!
SÉRÐU ÞANAÍ
ÞYBBNA !!!
/ BRAGfUÐ
SK/PT/R ,
ENGUMALt.
'FVRSTA FLOKt
ObMStETAR!
V/L Fft /S-
KALPftR
SV/NALUNDtR.
/ STVKKtÐ
KOSTAR TVO
SEXTERTft.
ÞJÓFUR! K0MDU
M£Ð KJÖTSTYKKIf).
\J)ÝRT FYRSTA FLOKKS
KJÖTU!
f HVAÐ MEÐ
ÞAfF? V/ST ER
Pfi-0 NOKKUÐ
DVRT'
ÞflRNA!HANN
HLEVPUR BURTÍ
HVERT FOR
blAN/V?
HMM LRTl
ERU ÞBTTfl -
thvað N
VARÐAFKE,
BITANUM
\MÍNUM! .
Undir kvöld var einum tíu nýjum föngum
ýtt inn. Ég þekkti Garcia bakara. Hann
sagöf viö mig:
— Þú alltaf jafn hundheppinnl Ekki
bjóst ég víö aö sjá þig aftur lifandi.
— Þeir voru búnir aö dæma mig til
dauða, sagöi ég, — og svo hafa þeir skipt
um skoöun. Ég veit ekki af hverju.
— Þeir tóku mig fyrir tveim tímum,
sagöi Garcia.
— Fyrir hvaö?
Garcia sklpti sér ekki af stjórnmálum.
— Ég vett þaö ekki, svaraöi hann.
— Þeir handtaka alla sem hugsa ekki eins
ogþeir.
Hann lækkaöi róminn.
— Þeir náöu Grls.
Ég fór aö skjálfa.
— Hvenær?
— í morgun. Hann haföi hagaö sér eins
og fffl. Hann fór frá frænku sinni á
þriöjudaginn, af því þeir höföu heyrt
oröróm um aö hann væri þar. Þaö voru
nógir til aö fela hann, en hann vildi ekki
skulda neinum neitt. Hann sagöi: „Ég heföi
faliö mig hjá Ibbieta, en fyrst þeir eru búnir
aö taka hann, þá fel ég mig íkirkjugaröin-
um.“
— í kirkjugaröinum?
— Já. Þaö var klaufalegt. Auövitaö
þurftu þeir aö fara þar um í morgun, þaö
hlaut aö ske. Þeir fundu hann í kofa
grafaranna. Hann skaut á þá, en þeir skutu
hann í spaö.
— I kirkjugaröinuml
Allt fór aö hringsnúast fyrir mér, og ég
vissi næst aö ég sat á jöröinni: ég hló svo
innilega aö tárin streymdu nlöur kinnarnar.