Morgunblaðið - 25.09.2002, Blaðsíða 30

MINNINGAR
30 MIÐVIKUDAGUR 25. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
R
isa-risastóra
draumráðninga-
bókin kom að litlum
notum þegar ég
vaknaði í gærmorg-
un. Líklega tómt rugl allt saman,
hugsaði ég með mér, en stóð þó
ekki á sama.
Hvers vegna er ekkert um
svona drauma í bókinni?
Hvað getur þessi fjandans
draumur táknað?
Mér fannst ég í raun staddur á
tveimur stöðum. Sá annars vegar
gamlan kunningja sem áður hef-
ur verið fjallað um á þessum
vettvangi, sveitarstjórann Georg
sem sigraði eftirminnilega í
kosningum eftir harða og tvísýna
baráttu í sinni sveit fyrir fáeinum
misserum og
hins vegar
Geirharð,
hreppstjóra
handan foss-
andi jökul-
árinnar.
Georg yngri, alnafni föður
síns, er af mörgum talinn heldur
sérkennilegur náungi en þó
snjall þegar kemur að áhugamál-
unum; ekki síst þegar hann tekur
þátt í torfærukeppni. Hann á
nefnilega flottustu græjurnar;
marga svakalega jeppa með alls
kyns sérútbúnaði þannig að eng-
inn stenst honum snúning. Hann
sigrar alltaf. Og ræður gjarnan
öllu. Hann á nefnilega brautina
sem keppt er í.
Mér er sagt að ef hinir kepp-
endurnir eru ekki sammála
Georg ulli hann bara á þá og seg-
ist ekki bjóða þeim í næsta af-
mæli.
Og eftir að torfærubrautir
voru settar upp í öðrum löndum
– brautir sem hann fær ekki að
stjórna að vild og þar sem jafn-
vel aðrar reglur gilda en hans
eigin – á hann það til að snið-
ganga þá sem þar ráða ríkjum.
Jafnvel þótt þeir séu vinir hans.
Ekki kannski beint eðlileg
hegðun fullorðins manns, en
svona er þetta nú bara.
Hreppstjórinn sem birtist mér
svo skyndilega í draumnum vill
helst ekki standa mikið í tor-
færukeppni. Á reyndar einhverja
bíla, en það er meira til þess að
sýnast en vegna þess að hann
hafi mikinn áhuga. Það er nefni-
lega slæm reynsla af slíkri
keppni í hreppnum; um miðja
síðustu öld var þar við völd
hreppstjóri sem blekkti margan
góðan sveitunga sinn með
skrumi og lygum, sem og fólk í
nágrannasveitum, sem hann söls-
aði undir sig. Valdatíð hans end-
aði með ósköpum og margir lágu
í valnum eftir að torfærukeppni
fór algjörlega úr böndunum.
Þetta var hryllilegt slys, sem
fólk í hreppnum vildi lengi vel
ekki tala um. Nafn hans er enn
vart nefnt á nafn í hreppnum en
allir vita þó af honum.
Hreppstjórinn, sem skírður
var Geirharður, en er oftlega
kallaður Geiri skraddari eftir afa
sínum, hafði – að því er mér virt-
ist í þessum stórundarlega
draumi – naumlega haldið velli í
kosningum þegar mig bar að
garði.
Hann er glaður og reifur fyrst
í stað, brosir sínu breiðasta þar
sem hann talar við sveitungana
en heldur svo til skrifstofu sinn-
ar.
Nú er hann sestur við símann
og bíður eftir því að Georg hringi
til að óska honum til hamingju.
Georg er, þrátt fyrir allt, óskor-
aður foringi jeppakarlanna og
það er regla í bílaklúbbnum að
hann hringi í hina eftir að þeir
sigra í svona kosningum.
En ekkert gerist nú.
Geirharður er ósköp vonsvik-
inn á svip.
„Hvers vegna hringir hann
ekki?“
Aðstoðarmennirnir yppta öxl-
um. Þeir hafa þegar hringt á
pósthúsið og fengið staðfest að
ekkert heillaóskaskeyti er heldur
á leiðinni.
Þá kemur eldri kona askvað-
andi inn í herbergið, veifandi
staðarblaðinu sem nýkomið er út.
„Það segir hérna að Georg
sveitarstjóri í Sameinaða sveitar-
félaginu fyrir vestan hafi alls
ekki í hyggju að óska Geirharði
til hamingju!“
Það fer undrunarkliður um
herbergið.
„Hvað kemur til?“ segir rit-
stjóri markaskrárinnar.
Konan rennir snöggt yfir frétt
blaðsins.
„Þeir segja að Georg hafi
móðgast yfir því að ein síma-
stúlkan hér á skrifstofunni hafi
um daginn líkt honum við…ja,
þið vitið hvern; að líkt og sá leggi
Georg jafnríka áherslu á tor-
færukeppni og raun ber vitni til
þess að draga athyglina frá því
hve ástandið sé slæmt í sveitar-
félaginu. Hve illa hann kemur
fram við örvhenta og rauðhærða
og þá sem ekki trúa á stokka og
steina, eins og hann, svo dæmi sé
tekið.“
Það verður undarlega hljótt á
skrifstofu hreppstjórans.
„En ég er fyrir löngu búinn að
senda honum afsökunarbeiðni
vegna þessa,“ segir Geirharður
og brosið frýs á andlitinu.
„Löngu búinn.“
„Bíddu við,“ segir konan og les
meira í blaðinu.
„Þeir segja hérna að hann hafi
ekki tekið afsökunarbeiðnina til
greina. Og að aðstoðarsveitar-
stjóri Georgs hafi lýst því yfir að
samband sveitarfélags þeirra og
hreppsins okkar sé „eitrað“ hvað
sem hann á svo sem við með því.
Þessi maður segir hér líka að
þegar hann kemur á sameinlegt
þorrablót hreppanna hér fyrir
austan, eins og venjan er, hafi
hann engan sérstakan áhuga á að
tala við fulltrúa okkar hrepps.
Bara hinna.“
Eins gott að ég er ekki ber-
dreyminn, hugsa ég.
Brýt heilann fram undir há-
degi en er engu nær. Þvílík og
önnur eins vitleysa. Ég hlýt að
hafa gleymt að taka töflurnar
mínar í gærkvöldi.
Næ svo í fimm ára dóttur mína
á leikskólann. Ég er alltaf jafn-
stoltur af því, að ef einhver kast-
ar í hana sandi eða skilur út-
undan svarar hún aldrei í sömu
mynt. Brosir bara og spyr hinn
seka hvort hann geti verið með
eftir leikskóla. Vel uppalin…
Að ráða
draum
Þeir segja hérna að hann hafi ekki
tekið afsökunarbeiðnina til greina.
Og að aðstoðarsveitarstjóri Georgs hafi
lýst því yfir að samband sveitarfélags
þeirra og hreppsins okkar sé „eitrað“. . .
VIÐHORF
Eftir Skapta
Hallgrímsson
skapti@mbl.is
✝ Hannes Finn-bogason læknir
fæddist á Selfossi 5.
mars 1923. Hann lést
á Landspítalanum við
Hringbraut 16. sept-
ember síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
hjónin Ketill Finn-
bogi Sigurðsson
sýsluskrifari á Sel-
fossi og Eyrarbakka,
síðar bankafulltrúi í
Reykjavík, f. 7. des.
1898, d. 19. júlí 1959,
og Jóhanna Sigríður
Hannesdóttir hús-
freyja á Eyrarbakka og í Reykja-
vík, f. 4. maí 1896, d. 26. des. 1971.
Systkini Hannesar eru Sigríður, f.
4. des. 1925, d. 10. september 1936,
Kristján, f. 26. maí 1928, d. 10.
febrúar 1983, Sigurður, f. 26. maí
1928, og Elísabet, f. 15. mars 1935.
Hannes kvæntist 4. des. 1944
Helgu Gróu Lárusdóttir, f. 22. apr-
íl 1924. Foreldrar hennar voru
Lárus Jónsson bóndi í Gröf í Eyr-
arsveit og Halldóra Jóhannsdóttir
ljósmóðir, þau eru bæði látin. Börn
Hannesar og Helgu eru: 1) Finn-
bogi, f. 31. maí 1955, vélvirki, fisk-
kaupmaður í Kópavogi, maki
Steinunn Þórdís Maríusdóttir, f.
16. apríl 1957, svæfingahjúkrunar-
fræðingur, börn þeirra eru Hann-
es, f. 24. maí 1980, unnusta hans er
Nanna Jónsdóttir, f. 3. sept. 1982,
Haukur Þór, f. 2. ágúst 1984, Helgi
Mar, f. 20. mars
1987, og Hekla Mjöll,
f. 15. febrúar 1997. 2)
Birna, f. 22. okt.
1962, bankafulltrúi,
maki Kjartan Gúst-
avsson, f. 29. des
1962, þau skildu,
barn þeirra er Guð-
rún, f. 10. febrúar
1985.
Hannes ólst upp á
Eyrarbakka til 13
ára aldurs en flutti
þá til Reykjavíkur,
varð stúdent frá MR
1943 og lauk kandi-
datsprófi frá læknadeild Háskóla
Íslands 1950. Hann var aðstoðar-
læknir hjá héraðslækninum í
Húsavíkurhéraði 1950–1951, þá
kandídat á Landspítalanum 1951–
1952. Fór síðan til Svíþjóðar og
var þar við nám í handlækningum
næstu þrjú árin. Hannes var hér-
aðslæknir í Patreksfjarðarhéraði
frá 1955–1960, héraðslæknir í
Blönduóshéraði frá 1960–1962.
Eftir það starfandi sérfræðingur í
skurðlækningum og síðar yfir-
læknir á Landspítalanum, hand-
lækningadeild, til 1993.
Hannes starfaði við ýmisleg fé-
lags-, trúnaðar- og ritstörf hjá
Læknafélagi Íslands, síðast sem
gjaldkeri hjá öldungadeild LÍ.
Útför Hannesar verður gerð frá
Hallgrímskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
Mér er þungt fyrir brjósti og því
læt ég eftir mér að gráta en ég veit ég
á að vera þakklát því svona hefði hann
bróðir minn helst viljað hafa það, að
líða út af við sitt bardús. Hann fékk
góð ár eftir langt og farsælt starf sem
skurðlæknir þar sem mannelska hans
og djúpt innsæi fékk notið sín. Í ell-
inni gat hann svo helgað sig sínum
áhugamálum sem voru veiðar, hesta-
mennska, útskurður og spilamennska
og ekki má gleyma skógarþröstunum
sem bregður við í vetur þegar þeirra
besta vinar nýtur ekki lengur við. En
við í eigingirni okkar hefðum viljað
hafa hann svo miklu lengur hjá okkur
enda lifði hann lífinu lifandi fram til
hinstu stundar. Hann var farsæll í
starfi og einkalífi og nú var hans tími
kominn.
En hugurinn reikar til æskuár-
anna. Fyrsta starfið sem Nanni hafði
með höndum þegar hann var rétt far-
inn að staulast var að hella úr kopp
sýslumannsins á Eyrarbakka, Magn-
úsar Torfasonar, en pabbi var sýslu-
skrifari hans og mamma ráðskona.
Var hann því kallaður „koppaprins-
inn“. Þetta starf rækti hann af mikilli
skyldurækni eins og allt sem hann tók
sér fyrir hendur. Fjölskyldan fluttist
til Reykjavíkur og sýslumaðurinn átti
heima fyrir ofan okkur. Það var viss
passi að þegar pabbi kom heim úr
vinnunni í bankanum kom hann niður
og þá mátti mamma gjöra svo vel að
setjast að spilum og var þá spilað
bridge. Ég skottaðist í kring og átti að
innheimta hjá „sýslumanninum“ 5
aura í hvert skipti sem hann kallaði
mig „hornhögld“ og minnir mig að
það hafi safnast drjúgt í baukinn.
Gæti ég trúað að þá hafi Nanni tekið
bridge-bakteríuna því alla tíð spilaði
hann bridge einu sinni í viku með sín-
um góðu vinum.
Nanni var tólf árum eldri en ég og
hafði heilmikið með uppeldi mitt að
gera. Oft var hann truflaður við lest-
urinn út af erfiðum heimadæmum eða
ýmsum spurningum. Svo kom hann
með fallega kærustu á heimilið, hana
Helgu, og þá fannst mér ég eignast
stóra systur. Oftar en ekki fékk stelp-
an að fara með þegar þau fóru niður í
bæ, í bíó eða á Laufásveginn að spila
við Betu. Var mér mikil ráðgáta
hvernig Beta gat prjónað og spilað
þótt blind væri.
Þegar unglingsárin komu fann
hann oft ástæðu til að siða mig til og
fékk ég þá orð í eyra fyrir að vera
hyskin við námið og of skemmtana-
glöð og var það víst ekki nema mak-
legt. Þau Helga hafa síðan gengið göt-
una saman þessi 60 ár og komið upp
tveimur börnum og eiga fimm barna-
börn sem hafa átt drjúgan sess hjá
afa sínum og ömmu í Brekkubyggð.
Sumarið 1950, eftir að Nanni varð
kandídat, fékk ég að fara með þeim
Helgu norður í Djúpavík, en hann
leysti þá af sem læknir þar og í
Hólmavík. Ég fékk að vera hjá þeim í
hálfan mánuð og var þetta þvílíkt æv-
intýri að aldrei gleymist. Mikið var
hlegið þegar við Helga vorum að baxa
við kolaeldavélina í eldhúskytrunni.
Allt var svo frumstætt en svo óskap-
lega skemmtilegt. Síðan átti ég eftir
að heimsækja þau hvar sem þau voru,
Húsavík, Patreksfjörð og að síðustu
til Svíþjóðar þar sem Nanni var í
framhaldsnámi.
Ég hringi ekki lengur í stóra bróð-
ur þegar upp koma kvillar í fjölskyld-
unni, vandamál sem þurfa úrlausnar,
spurningar varðandi ættfræði eða
bara þegar ég er komin í þrot með
myndagátuna í Mogganum. Ég sakna
hans en er óendanlega þakklát fyrir
að hafa átt hann að hvenær sem á
þurfti að halda. Mér fannst hann
Nanni alltaf hafa sérstakt innsæi til
að finna út hver var rót meinsins.
Nanni minn, ég held ég hafi aldrei
sagt þér hve mér þótti vænt um þig
og virti þig mikils en ég vona að þú
hafir fundið það. Ég veit að þér verð-
ur tekið fagnandi hinum megin.
Helga mín, ég votta þér, Birnu,
Finnboga, Steinunni og börnum
þeirra mína dýpstu samúð.
Elsa systir.
Það er mér mjög þungbært að
þurfa að kveðja svo góðan afa og mik-
inn vin sem Hannes afi var mér. Allt
frá því að ég fyrst man eftir mér höf-
um við tveir sjaldan setið auðum
höndum og er þar af æði mörgu að
taka. Þó ég hafi verið ungur að árum
þegar við sátum við eldhúsborðið í
Hlíðarbyggð 8 og afi ýmist sagði mér
sögur, kenndi mér að tefla og lesa og
svo margt fleira og eru þetta ógleym-
anlegar minningar sem ég varðveiti
um ókomna tíð, ásamt öllu öðru sem
við tókum okkur fyrir hendur. Útreið-
artúrarnir sem við fórum eru minn-
isstæðir svo ekki sé minnst á alla
veiðitúrana austur í Meðalland.
Þegar ég var 12 ára gamall réð afi
mig í sumarvinnu og vorum við þá
flesta daga sumars út í garði að dunda
okkur og svo á hverju hausti tókum
við upp kartöflur í görðunum í Engi-
dal, þar sem nú er byggð. Þá var mað-
ur uppi í sveit og ég man alltaf eftir
pásunum þegar við sátum á pallinum
á Izuzuinum og teyguðum maltöl og
borðuðum lakkrís.
Þegar ég hóf að læra trésmíði var
nú ekki slegið slöku við. Það byrjaði í
fyrrasumar með heljarinnar palla-
smíði fyrir utan húsið hjá Birnu
frænku, og var afi með mér á hverju
kvöldi í því. Strax í vor var svo hafist
handa við að mála Hlíðarbyggð 8 og
þegar því var lokið var byrjað að
leggja drög að garðhúsi sem við ætl-
uðum að koma dótinu úr bílskúrnum
fyrir í, því að afi hafði gefið mér leyfi
til að innrétta skúrinn til að fara að
búa í. En á mánudagskvöldið var átt-
um við okkar síðustu samverustund.
Afi minn var athafnamaður mikill
og úrræðagóður og alltaf var hægt að
leita til hans þegar á bjátaði eða úr-
lausnir vantaði á ýmiss konar hug-
dettum, alltaf var spurt álits á jafn-
ingjagrundvelli. Allt sem hann hefur
kennt mér og sagt kemur til með að
vera mitt veganesti út í lífið og kveð
ég þig, afi minn, í bili þangað til við
hittumst aftur síðar.
Hannes Finnbogason yngri.
Elsku afi, þegar ég heyrði fréttina
um að þú værir dáinn trúði ég því ekki
að ég myndi ekki sjá þig aftur. Þú
varst mér svo góður og hafðir alltaf
áhuga á hvernig mér gengi í skólan-
um og laumaðir að mér pening ef ég
hafði fengið góðar einkunnir. Það var
svo gaman að koma til ykkar ömmu
og fá jarðarber sem þú varst nýbúinn
að tína af plöntunni úti á palli. Þegar
ég var lítil var ég oft hjá ykkur ömmu
og þú tókst mig með þér upp í hesthús
og leyfðir mér að fara á hestbak og ég
hjálpaði þér að gefa hestunum. Þegar
ég varð veik komst þú alltaf þegar
mamma var farin til vinnu til að gá að
hvort það væri ekki allt í lagi með
mig, þú varst svo umhyggjusamur.
Þú varst mikill sælkeri og settist allt-
af fyrstur til borðs þegar fjölskyldan
kom saman, við hlógum oft að því.
Elsku afi, ég mun aldrei gleyma
þér né öllu sem þú gerðir fyrir mig
sem er óteljandi. Ég lofa að hugsa vel
um ömmu þangað til þið hittist aftur.
Þín
Guðrún.
Nanni frændi var enginn venjuleg-
ur frændi. Hann var sko uppáhalds
frændi minn. Ég man alltaf hvað það
var gaman sem barn að heimsækja
Nanna og Helgu í Garðabæinn. Þau
áttu nefnilega forláta rafmagnsorgel
sem okkur systkinunum þótti afar
gaman að glamra á. Ekki kunnum við
að spila neitt af viti enda voru þetta
allt frumsamin lög. En ekki hafði
Nanni neitt á móti látunum í okkur og
brosti bara sínu blíðasta eins og hann
gerði alltaf. Já, hann Nanni var góður
frændi. Ég hitti Nanna síðast í fimm-
tugsafmælinu hans pabba í maí. Þá
hafði ég ekki hitt hann í þó nokkurn
tíma og var ekki alveg viss um hvort
hann þekkti mig. En jú, Nanni þekkti
mig strax og sagðist alltaf þekkja
frænku sína. Mér þótti svo vænt um
að heyra það. Það var alltaf gaman að
hitta Nanna enda var gott í kringum
hann því hann var afskaplega góður
maður. Pabbi vildi koma á framfæri
þakklæti til hans en hann var læknir
pabba alla tíð og hjálpaði honum mik-
ið.
Það er erfitt að trúa því að Nanni
sé dáinn því að hann hafði verið
heilsuhraustur. Ég veit að það verða
fagnaðarfundir í himnaríki þegar
Nanni hittir aftur Heiðu í Haga,
Kiddu frænku og ömmu í sveitinni.
Þau hafa örugglega um margt að
ræða.
Elsku Helga og börn, ykkur votta
ég mína dýpstu samúð.
Jóhanna Sigríður Hannesdóttir.
Snöggt fráfall frænda míns og vin-
ar, sem virtist í fullu fjöri og stóð í
stórræðum, kemur eins og verðug
áminning til okkar um að við eigum
okkur ekki morgundaginn vísan.
Frá ungum aldri lágu leiðir okkar
saman í Norðurmýrinni, þar sem
heimili okkar stóðu og svo í sveit á
sumrin. Jóhanna móðir hans tók sig
upp með strákana þrjá og Elsu strax í
maí og flutti austur að Stóru-Sandvík
og kom ekki aftur til Reykjavíkur
fyrr en öllum uppskerustörfum og
HANNES
FINNBOGASON