Morgunblaðið - 11.09.2003, Blaðsíða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. SEPTEMBER 2003 11
STJÓRNVÖLD í Bandaríkjunum
hafa tilkynnt að til greina komi að
þau fresti um eitt ár gildistöku nýrra
reglna sem gera ráð fyrir að ferða-
menn framvísi vegabréfi sem hægt
er að lesa upplýsingar úr með raf-
rænum hætti; eða hafi að öðrum
kosti tryggt sér vegabréfsáritun til
Bandaríkjanna. Stjórnvöld í viðkom-
andi ríkjum þurfa þó að sækja sér-
staklega um þennan frest.
Íslendingar er í hópi tuttugu og
sjö Vestur-Evrópuþjóða, og annarra
vinaþjóða Bandaríkjanna, sem hafa
samning um það við Bandaríkin að
íslenskir ríkisborgarar geti ferðast
vestur um haf án vegabréfsáritunar.
Yfirvöld í Washington ákváðu hins
vegar í fyrra að frá og með 1. október
2003 yrði gerð sú krafa að íbúar
þessara landa framvísuðu vegabréfi
með tölvulesanlegri rönd, auk fleiri
öryggisatriða sem miða að því að
koma í veg fyrir fölsun. Tengdist
þessi ákvörðun hertri öryggisgæslu
á flugvöllum í Bandaríkjunum eftir
árásirnar 11. september 2001.
Íslendingum hefur
verið kynnt málið
Stjórnvöld í löndunum tuttugu og
sjö, sem eins og Ísland hafa undan-
þágu frá kröfunni um vegabréfsárit-
un, hafa lýst óánægju sinni við
bandarísk yfirvöld með þessar hertu
reglur og í fyrradag tilkynnti banda-
ríska utanríkisráðuneytið að til
greina kæmi að veita eins árs frest,
sem fyrr segir.
Skv. upplýsingum frá bandaríska
sendiráðinu í Reykjavík var íslensk-
um stjórnvöldum tilkynnt um það í
fyrradag að þau gætu sótt um fram-
lengingu núgildandi reglna, þ.e. að
hertar kröfur taki ekki gildi fyrr en
að ári liðnu. Þurfa þau að hafa lagt
fram beiðni um slíkt fyrir næstu
helgi.
Farið var að gefa út vegabréf á Ís-
landi sem hægt er að lesa upplýs-
ingar úr með rafrænum hætti 1. júní
1999. Lá því fyrir að frá og með 1.
október nk. hefðu allir, sem eiga
vegabréf sem gefið var út fyrir þann
tíma, þurft að sækja um vegabréfs-
áritun eða fá sér nýtt vegabréf.
Haft var eftir embættismönnum í
bandaríska utanríkisráðuneytinu að
ákvörðunin nú, um að opna fyrir
þann möguleika að nýjar reglur taki
ekki gildi fyrr en að ári liðnu, skýrð-
ist af því að enn væri mikið magn
vegabréfa í umferð sem ekki væru
með tölvulesanlega rönd. Fyrirsjá-
anlegt væri að, ferðamenn sem ekki
væru með slík vegabréf, yrðu fyrir
verulegum óþægindum tækju regl-
urnar stax gildi.
Þá væri ljóst að margir væntan-
legir ferðamenn hefðu ekki hug-
mynd um þessar hertu reglur
Bandaríkjamanna.
Fresta gildis-
töku reglna
um vegabréf
Íslensk stjórnvöld þurfa að leggja
fram formlega beiðni fyrir helgi
RÍKISSAKSÓKNARI hefur svar-
að Ragnari Aðalsteinssyni hrl.
vegna kæru á hendur Luo Gan, ein-
um æðsta yfirmanni öryggis- og
dómsmála í Kína, sem var í heim-
sókn á Íslandi.
Ríkissaksóknari tekur ekki af-
stöðu um sekt eða sakleysi Luo Gan
en segir að hann geti ekki hafist
handa um að rannsaka mál hans því
að hann hafi verið í opinberri heim-
sókn skipulagðri af utanríkisráðu-
neytinu íslenska og njóti þ.a.l. frið-
helgi skv. Vínarsamningnum og
samningi sem Ísland er ekki aðili
að, Convention on Special Missions.
Ragnar hefur sent utanríkis-
ráðuneytinu bréf þar sem hann
spyrst fyrir um hvort þetta hafi
verið opinber heimsókn og í hvers
boði Luo Gan hafi komið hingað til
landsins og hvort hann hafi komið
til þess að semja um eitthvað, t.d.
menningarsambönd eða eitthvað
annað. Ragnar segir að ef sú hefði
verið raunin þá væri hann að öllum
líkindum undir vernd.
Þetta mál er þ.a.l. búið hér í bili,
segir Ragnar, en bætir við að öll
umræða um það sé eftir.
Ríkissaksóknari hafnaði kæru
á hendur Kínverjanum Luo Gan
GUNNAR Snorri Gunnarsson,
ráðuneytisstjóri í utanríkisráðuneyt-
inu, segir erlend ríki leita til utanrík-
isráðuneytisins og óska eftir að eiga
samskipti og viðræður við opinbera
aðila hér á landi. Um leið og íslensk
stjórnvöld samþykki það hafi heim-
sóknin einkenni opinberrar athafnar
þó frumkvæðið hafi ekki komið frá
Íslendingum.
Í samtali við Morgunblaðið segir
Gunnar ekki berum orðum að um
opinbera heimsókn sé að ræða þegar
erlent ríki, líkt og Kína gerði vegna
heimsóknar Luo Gan, leitar eftir því
að tekið sé á móti embættis- eða
stjórnmálamanni hér á landi. Hann
líkir þessu við þegar gestur bankar
upp á og biður um að fá að koma í
heimsókn. „Þó gestur banki upp á,
og honum er boðið inn fyrir þrösk-
uldinn, þá er hann gestur.“
Hann segir það vissulega mögu-
leika fyrir íslensk stjórnvöld að
hafna slíkri ósk en þá gæti ríkið, sem
óskaði eftir heimsókninni, tekið það
óstinnt upp. Framtíðarsamskiptin
yrðu heldur óvinsamlegri á eftir.
Stjórnmálaleiðtogar óska eftir að koma í heimsókn
Gestir þó
þeim sé
ekki boðið
Morgunblaðið/Ásdís
Fulltrúar Amnesty gagnrýndu harkalega mannréttindabrot í Kína.