Morgunblaðið - 25.04.2005, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 25. APRÍL 2005 13
ERLENT
NOBUTAKA Machimura, ut-
anríkisráðherra Japans, hóf í
gær gagnárás á Kínverja vegna
deilnanna um sögukennslu-
bækur. Sagði hann að í kín-
verskum kennslubókum væri
kínverskum nemendum inn-
rætt einhliða sýn á söguna.
„Hneigð til slíkra hluta finnst í
sérhverju landi en kínversku
kennslubækurnar eru öfgafull-
ar að því leyti að þar er und-
antekningalaust gengið út frá því að Kínverjar hafi
rétt fyrir sér,“ sagði Machimura í sjónvarpsþætti.
Kínverjar hafa fordæmt þá ákvörðun japanskra
stjórnvalda að leyfa notkun sögukennslurits þar
sem reynt er að gera lítið úr hryðjuverkum jap-
anskra hermanna í Kína í seinni heimsstyrjöld.
Bókin er notuð í fáeinum grunnskólum en skól-
arnir velja sjálfir hvað bækur skuli nota. Dagblöð í
Japan hafa að sögn AP-fréttastofunnar sakað Kín-
verja um að ala á þjóðernisöfgum í menntakerfinu.
Machimura sagði að Tang Jiaxuan, fyrrverandi ut-
anríkisráðherra Kína, hefði lagt til að Japanar
færu yfir kínverskar kennslubækur og legðu mat á
þær. Sagði Machimura að þegar því verki væri að
fullu lokið myndu stjórnvöld í Tókýó tjá Kínverjum
álit sitt.
Sáttafundur á laugardag
Forseti Kína, Hu Jintao, átti sáttafund með Jun-
ichiro Koizumi, forsætisráðherra Japans, í Jakarta
á laugardag í tengslum við leiðtogafund Afríku- og
Asíuríkja. Sagði forsetinn eftir fundinn að Japanar
hefðu valdið Asíubúum djúpum sárindum með því
að rjúfa gefin fyrirheit í tilteknum „sögulegum
málefnum“. Koizumi hafði þó áður í formlegri yf-
irlýsingu beðið Kínverja afsökunar á framferði
japanska hersins í heimsstyrjöldinni síðari. Báðir
sögðu leiðtogarnir fundinn hafa verið gagnlegan
og lögðu áherslu á að reynt yrði að jafna ágreining-
inn.
Fjölmenn mótmæli hafa verið í Kína vegna
málsins síðustu vikurnar og hefur verið ráðist á
eigur japanskra fyrirtækja. Einnig ríkir reiði yfir
því að Japanar skuli eiga samskipti við stjórnvöld á
Taívan sem Kínastjórn álítur vera hérað í Kína og
deilt er um fleiri ágreiningsmál. Er meðal annars
talið að Kínverjar muni beita sér gegn því að Jap-
anar fái fastasæti í öryggisráði Sameinuðu þjóð-
anna verði gerðar skipulagsbreytingar á ráðinu.
Þá eru Kínverjar einnig reiðir vegna árlegrar
heimsóknar Koizumis í Yasukuni-helgidóminn í
Tókýó. Þar er minnst 2,5 milljóna Japana sem fall-
ið hafa í styrjöldum, þ. á m. sjö manna sem hengdir
voru fyrir stríðsglæpi eftir seinni heimsstyrjöld-
ina.
Japanar segja Kínverja
ala á þjóðernisöfgum
Ráðamenn svara ásökunum um að sögukennslubækur þegi um hryðjuverk
Japana og telja kínverskar kennslubækur gefa nemendum einhliða mynd
UNGIR Togo-menn fagna því að
kveikt var í bíl manns sem sagður
var hafa stolið kjörkassa í forseta-
kjörinu í gær, slökkvistarfið er ný-
hafið. Frambjóðandi stjórnarand-
stöðunnar sagði að umfangsmikil
brögð væru í tafli „og við höfum
ekki frétt af einum einasta kjörstað
þar sem allt er með felldu“. Haft
var eftir íbúum í höfuðborginni
Lome að liðsmenn stjórnarflokks-
ins væru þar með marga auka-
kjörseðla sem færu í kjörkassana.
Sjö manns hafa fallið í átökum
vegna kosninganna.
Herinn setti Faure Gnassingbe,
son hins látna forseta Gnassingbea
Eyademas, í embættið um hríð eftir
að Eyadema lést í febrúar, en
Faure sætti alþjóðlegum þrýstingi
og féllst á að láta kjósa. Hann er í
framboði gegn Emmanuel Bob
Akitani, forsetaefni stjórnarand-
stæðinga.
AP
Ásakanir um kosningasvik í forsetakjörinu í Togo
ARMENAR minntust þess um all-
an heim í gær að níutíu ár voru
liðin frá því fjöldamorð voru
framin á Armenum í Tyrklandi
árið 1915 og næstu ár í tíð
soldánsins. Hér kveikja ungir
Armenar á kertum við athöfn í
Moskvu. Sögðust Armenar stað-
ráðnir í því að halda áfram bar-
áttu sinni fyrir því að Tyrkir og
aðrar þjóðir viðurkenndu að um
þjóðarmorð hefði verið að ræða.
Þátttakendur í fjöldafundum
héldu á blómum við minnismerki í
Jerevan, höfuðborg Armeníu, þar
sem haldnar voru ræður og bænir
beðnar.
Armenar halda því fram að alls
hafi ein og hálf milljón Armena
fallið eða verið myrt á nokkurra
ára tímabili í herferð sem miðaði
að því að hrekja þá frá austur-
hluta Tyrklands. Tyrkir við-
urkenna að fjöldi Armena hafi
látið lífið, en segja að heildartalan
sé ýkt og að mannfallið hafi orðið
í átökum er urðu við fall hins
gamla heimsveldis Tyrkjasoldána.
Fórnarlamba
minnst í Jerevan
AP
Washington. AFP. | Bandaríkjastjórn
ætti að skipa sérstakan saksóknara
til að rannsaka hugsanlega aðild og
ábyrgð Donalds Rumsfelds varn-
armálaráðherra á misþyrmingum
bandarískra hermanna á íröskum
föngum í Abu Ghraib-fangelsinu,
segja mannréttindasamtökin
Human Rights Watch.
Þá telja samtökin ennfremur að
fleiri háttsettir
menn í Banda-
ríkjunum, eins
og til dæmis
fyrrverandi yf-
irmaður leyni-
þjónustunnar,
George Tenet,
og Ricardo
Sanchez, fyrr-
verandi yfirmað-
ur Bandaríkja-
hers í Írak, ættu að sæta rannsókn.
Samtökin telja að Rumsfeld
kunni að vera sekur um stríðsglæpi
samkvæmt ákvæðum um „ábyrgð
yfirmanns“, sem er lagabókstafur
er kveður á um að yfirmaður sé
ábyrgur fyrir gjörðum undirmanna
sinna ef hann veit, eða ætti að vita,
um glæpsamlegt athæfi og lætur
undir höfuð leggjast að stöðva það.
Á föstudag komst rannsókn-
arnefnd á vegum Bandaríkjahers
að þeirri niðurstöðu að fjórir hátt-
settir menn í herliðinu í Írak 2003–
2004 hefðu ekki átt sök á misþyrm-
ingum á föngunum. Er Ricardo
Sanchez meðal fjórmenninganna.
Rumsfeld sæti
rannsókn
Donald Rumsfeld
Jerúsalem. AP. | Ísraelska utanríkis-
ráðuneytið fordæmdi um helgina
samþykkt stærsta stéttarsambands
breskra háskólakennara, AUT, um
að banna samskipti við tvo háskóla í
Ísrael, Haifa og Bar Ilan. AUT, sem
er með um 40.000 félagsmenn, seg-
ir að umræddir skólar grafi undan
réttindum Palestínumanna og aka-
demísku frelsi.
„Sú staðreynd að AUT kaus að
beina spjótum sínum að Ísrael, eina
ríkinu í Mið-Austurlöndum sem hef-
ur í hávegum fullt akademískt
frelsi fyrir alla samfélagshópa og
pólitíska strauma, er hneyksl-
anleg,“ sagði í yfirlýsingu ráðu-
neytisins. Var bent á að ríki á borð
við Íran, Sádi-Arabíu og Sýrland
legðu hömlur á frelsi í háskólum.
AUT segir að umræddir tveir há-
skólar hafi orðið fyrir valinu vegna
þess að í Haifa hafi verið hótað að
reka fræðimann sem vildi rannsaka
ásakanir um að ísraelskir hermenn
hefðu framið morð. Bar Ilan-
skólanum er refsað fyrir meint
tengsl hans við Júdeu og Samaríu-
háskólann sem er í einni af byggð-
um landtökumanna á Vesturbakk-
anum, svæði sem margir Ísraelar
kalla sínum fornu Biblíunöfnum,
Júdeu og Samaríu. Háskólarnir í
Haifa og Bar Ilan segja að mörg at-
riði í ásökunum AUT séu röng.
Refsa ísraelskum
háskólum
Amsterdam. AP. | Niðurstöður nýrrar
skoðanakönnunar hafa leitt í ljós að
líklegt er að hollenskir kjósendur
hafni nýrri stjórnarskrá Evrópu-
sambandsins í þjóðaratkvæða-
greiðslu sem fram fer 1. júní. 52%
aðspurðra kváðust ætla að segja
nei, ef þeir þá myndu mæta á kjör-
stað, en 48% kváðust myndu sam-
þykkja stjórnarskrána.
Hún þarf að hljóta samþykki í öll-
um 25 aðildarríkjum sambandsins
til að öðlast gildi. Kannanir í
Frakklandi hafa undanfarinn mán-
uð bent til að meirihluti kjósenda
þar muni hafna henni og hefur sá
meirihluti jafnvel aukist síðustu
dagana.
Í hollensku könnuninni, sem birt
var á laugardag, kom einnig fram,
að einungis um 32% kjósenda segj-
ast ætla að greiða atkvæði.
Hollendingar
gegn stjórnar-
skrá ESB
Nobutaka
Machimura