Tíminn - 07.03.1984, Blaðsíða 8

8
MIÐVIKUDAGUR 7. MARS 1984
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Gísli Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason.
Skrifstofustjóri: Ragnar Snorri Magnússon. Afgreiðslustjóri: Sigurður Brynjólfsson.
Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Elías Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi: Oddur V.
Ólafsson. Fréttastjóri: Kristinn Hallgrímsson.
Umsjónarmaður Helgar-Tímans: Atli Magnusson. Blaðamenn: Agnes Bragadóttir,
Bjarghildur Stefánsdóttir, Baldur Kristjánsson, Friðrik Indriðason, Guðmundur Sv .
Hermannsson, Heiður Helgadóttir, Jón Guðni Kristjánsson,
Jón Ólafsson, Kristín Leifsdóttir, Samúel Örn Erlingsson (íþróttlr), Skafti Jónsson.
Útlitsteiknun: GunnarTrausti Guðbjörnssson.
Ljósmyndir: Guðjón Elnarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Árni Sæberg. Myndasafn:
Eygló Stefánsdóttir.
Prófarkir: Kristín Þorbjarnardóttir, Flosi Kristjánsson, Guðný Jónsdóttir
Ritstjórn skrif stofur og auglýsingar: Síðumúla 15, Reykjavik. Sími: 86300. Auglýsingasími
18300. Kvöldsimar: 86387 og 86306. '
Verð í lausasölu 20.00, en 22.00 um helgar. Áskrift á mánuði kr. 250.00.
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent hf.
Svavar, Hjörleifur?
Ólafur og Ragnar
■ Þjóðviljinn keppist nú við að eigna öðrum það, sem
Alþýðubandalagið ber ábyrgð á öllum öðrum flokkum
fremur, en það er hið vitlausa dýrtíðarbótakerfi að láta öll
laun hækka um sömu prósentutölu.
Það er fyrst og fremst Alþýðubandalagið, sem hefur
haldið dauðahaldi í þetta dýrtíðarbótakerfi og aldrei
fundið neitt athugavert við það.
Allan þann tíma, sem þeir Svavar Gestsson, Hjörleifur
Guttormsson og Ragnar Arnalds voru ráðherrar, tóku
þeir fimmfaldar til sexfaldar dýrtíðarbætur, ef miðað var
við Da^sbrúnarmann. Þeim fannst þetta ekki neitt athuga-
vert. Olafur Ragnar Grímsson stakk svipuðum dýrtíðar-
bótum í vasann sem þingmaður og prófessor og virtist ekki
annað en að honum þætti það sjálfsagt.
Enn taka þeir Svavar, Hjörleifur og Ragnar sem
þingmenn við þrefalt hærri bótum en verkamenn. Ekki
verður fundið, að þeir telji það neitt óeðlilegt.
Það þarf heldur ekki að undra, því að þetta er kerfið,
sem Alþýðubandalagið hefur barizt fyrir og haldið í, sbr.
herópið fræga: Samningana í gildi, þegar tilraun var gerð
til þess að skerða mest dýrtíðarbætur hinna hálaunuðu.
Því miður markast hinir nýju kjarasamningar of mikið
af þessu gamla kerfi. Þar var farið andstætt ráðum
Steingríms Hermannssonar forsætisráðherra, sem hvað
eftir annað hvatti til þess, að það svigrúm, sem nú gæfist til
launahækkana, yrði fyrst og fremst notað til að hækka lágu
launin. Nokkurt skref var stigið í þá átt en of lítið. Hér
hefði vissulega mátt fara meira að ráðum forsætisráðherra.
Það eru því venjuleg Þjóðviljaöfugmæli, þegar hann vill
eigna Steingrími Hermannssyni, að ráðherrar fá nú
margfaldar dýrtíðarbætur miðað við láglaunamenn. For-
sætisráðherra hvatti þvert á móti til þess, að umræddur
munur yrði gerður minni.
Svavar, Hjörleifur og Ragnar Arnalds sáu hins vegar
ekkert athugavert við þetta meðan þeir voru ráðherrar og
gera það ekki heldur enn sem þingmenn. Þetta er líka
kerfi, sem Alþýðubandalagið hefur búið til og haldið í.
Þótt mikill ágreiningur ríki innan Alþýðubandalagsins
um kjarasamningana, virðist ríkja þar nær einhugur um
viðhald þessa vitlausa og rangláta kerfis, sem hvergi hefur
verið gagnrýnt oftar en hér í blaðinu.
skrifað og skrafað
Adhald og
sparnaður
Pað verður að spara og
hafa aðhald. Ríkið, sveitar-
félög, fyrirtæki og einstak-
lingar verða að sýna aðhald.
Þetta tyggjum við hver eftir
öðrum og er aðhaldsstefnan
í orði orðin gömul og slitin.
Það er sama hvað talað er
mikið um aðhaldið, það fer
úr böndunum samt. Yfirlýs-
ingar fjármálaráðherra um
halla ríkissjóðs á þessu ári
hafa enn einu sinni beint
augum þjóðarinnar að
honum, en málið er einfald-
lega það að hann kærir sig
ekki um aukafjárveitingar
þegar kemur fram á fjár-
lagaárið, eins og forverar
hans langt aftur í tímann
hafa látið sér lynda og ekki
haft hátt unt.
Um sama leyti og fjármála-
ráðherra lýsir því yfir að
mikið vanti á að fjárlög
standist og leita verði leiða til
lausnar vandanum tilkynnir
heilbrigðisráðherra að hann
hafi fallið frá sjúklingaskatt-
inum svonefnda, enda mælt-
ist hann illa fyrir. En um
aðrar leiðir til sparnaðar í
heilbrigðiskerfinu hefur ekki
verið rætt opinberlega. Við-
bára ráðherrans er að fram-
kvæmdin á útreikningi og
innheimtu skattsins hefði
orðið svo dýr að vafasamt
væri að það borgaði sig að
leggja hann á, það hefði lítið
hækkað í ríkiskassanum þótt
efnaðir sjúklingar hefðu ver-
ið látnir greiða hluta af spít-
alavist.
Sjúklingaskatturinn hefði
þannig aukið atvinnu því það
mátti skilja á orðum heil-
brigðisráðhera að ekki dygði
minna en eitt smábákn til
viðbótar til að sjá um það
réttlæti að fá fé af bjargálna
sjúklingum. Þessi fjáröfl-
unarleið var því dæmd til að
mistakast þegar frá byrjun,
þar sem um of var einblínt á
gjaldtökuna en því gleymt
hvílík umsvif það kostar í
opinberum rekstri að leggja
á skatt og innheimta það sem
keisarans er.
Þegar Ragnari Arnalds
tókst að slá sig til riddara
með því að halda ríkiskassan-
um hallalausum var honum
hælt óspart í málgagninu fyrir
fjármálasnilli. Ensnilli Ragn-
ars var einföld. Þegar fjárlög
stóðust ekki og hann og félag-
ar hans blésu út verðbólguna,
jafnaði hann hallann með
lántökum heima og erlendis
og kassinn stemmdi þótt
skuldir ríkisins ykjust um all-
an helming og vel það.
En Albert telur það slæm-
an bisniss að slá og vill hafa
allt á hreinu og stendur nú í
stóru gati sem vandséð er
hvernig á að fylla upp í, enda
er hann fyrirfram búinn að
girða fyrir þær leiðir sem
lengi hafa þótt vænlegar til
að fást við halla á ríkissjóði.
Eflaust finnast leiðir til að
spara. En þess verður að
gæta að þær verði ekki kostn-
aðarsamari en sparnaðinum
nemur, eins og sjúklinga-
skatturinn hans Matthíasar,
sællar minningar.
Nýtt kjöt mestallt
árið
Nýting sláturhúsa, slátur-
og geymslukostnaður hefur
oft verið til umræðu. Nýting
á sláturhúsum er slæm, þar
sem dilkum er slátrað aðeins
einu sinni á ári oger sláturtíð-
in stutt. Menn hafa velt fyrir
sér hvort ekki mætti gera hér
endurbætur á. Sveinn Hall-
grímsson skrifar um þessi
mál í Frey og segir m.a.:
Með betri aðstæðum síðari
ára getur fólk fengið ferskt
nautakjöt og svínakjöt, allan
ársins hring, en ekki dilka-
kjöt. Bæðinautumogsvínum
og reyndar kjúklingum líka
er. slátrað allan ársins hring,
en ekki kindum. Af ofan-
greindum ástæðum kemur í
hugann spurningin um það
hvort við séum ekki orðin á
eftir tímanum í þessu efni?
Til að svara þeirri spurn-
ingu þarf fyrst að leita svara
við þvt hvort ávinningur
kunni að felast í slíku. Fyrir
liggur að ferskt kjöt er betra
en kjöt sem hefur verið fryst
og nægir þar að benda á að
venjur og verðlag á fersku
kjöti erlendis segja okkur
það. En einnig má benda á
að þegar kjöt af svokölluðum
páskalömbum var kynnt hér
fyrir nokkrum árum voru við-
staddir beðnir að segja álit
sitt á gæðum kjöts af páska-
lambi, sem er 2'A mánaða
lamb, og alltaf ferskt kjöt, á
kjöti af svokölluðum páska-
gemsa, sent var 10 mánaða
kind, slátrað um leið og páska-
lambinu og ■ á kjöti af
lambi sem slátrað var um
haustið og hafði verið geymt
í frysti. Niðurstaðan var ó-
tvíræð. Páskalambakjötið og
kjötið af gemsanum fengu
um 30% betri dóm en kjötið
sem geymt hafði verið í frysti
í 6 mánuði.
Fyrir utan gæðin má einnig
benda á að því fylgir nokkur
kostnaður að geyma kjöt í
frysti en sá kostnaður fellur
niður ef kjöt er sett á markað
ferskt.
Nú er það ljóst að ekki
þarf öllum neytendum að
þykja ferskt kjöt betra en
fryst og það er sömuleiðis
Ijóst að þó við vildum reyna
að hafa ferskt kjöt á boðstól-
um, myndi það ekki útrýma
hinu á augabragði.
Ég tel hins vegar að bænd-
ur hljóti að huga vel að því á
næstu misserum hvort ekki
sé ástæða til að breyta til í
framleiðsluháttum og þá með
það í huga að slátra fé allan
ársins hring, t.d. hálfsmánað-
arlega utan venjulegs slátur-
tíma.
í þessu sambandi skal á
það minnt að vel líkaði kjötið
af páskalömbunum sem boð-
ið var uppi á á sínum tíma og
hin sama virtist reynslan með
hin svokölluðu jólalömþsem
boðin voru fyrir jólin í fyrra
og hitteðfyrra,ætla að verða.
Eigi hins vegar að koma á
slátrun allan ársins hring og
bjóða ferskt dilkakjöt þarf
að hafa gæðin sérstaklega í
huga þar sem ekki má bjóða
nema fyrsta flokks vöru. Rétt
er að benda á að bændur
þurfa að hætta að slátra
lömbum sem ekki eru slátr-
unarhæf. Slíkum lömbum,
hvort sem þau eru of feit, of
mögur eða bara ekki þroskuð
til slátrunar, á ekki að slátra
hvort sem er á venjulegum
sláturtíma né utan hans.
Nú kunna menn að spyrja
hvort slátrun allan ársins
hring sé hagkvæm fyrir fram-
leiðendur. Slík spurning er
eðlileg, en komi það í ljós að
kjötið sé dýrara af lömbum
sem slátrað er utan venjulegs
sláturtíma verður að sjálf-
sögðu að láta reyna á það
hvort neytendur vilji borga
meira fyrir það kjöt eða ekki.
Benda má á að ýmislegt
getur hjálpað til að minnka
kostnað við síslátrun, eins og
t.d. betri nýting sláturhús-
anna og sömuleiðis gæti þetta
leitt til meiri fallþunga dilka,
sem í sjálfu sér þýðir meiri
hagkvæmni.
Þessi pistill um breytingu
á framleiðsluháttum sem eink-
um hefur beinst að því að
ræða um lengingu sláturtíðar
verður vonandi til þess að
málin verða tekin til umræðu.
Gatið hans Alberts
■ Það er nú komið í ljós, að fjárlagagerðin hefur ekki
verið eins vönduð að þessu sinni og vera þurfti. Fjármála-
ráðherra hefur hér meðal annars þá afsökun, að hann er
nýr í embættinu.
Þá hefur hann verið nokkuð örlátur á skattalækkanir,
án þess að tekna væri aflað á móti eða dregið úr útgjöldum.
Sitthvað fleira kemur hér til.
Þetta gat á fjárlögunum virðist nú orðið svo stórt, að
eðlilegt er af fjármálaráðherra að leita aðstoðar Alþingis
við lausn vandans. Bersýnilega er hann ekki einfær um
það.
Ríkisstjórn og Alþingi er hér áreiðanlega verulegur
vandi á höndum, en við honum verður að bregðast. Mikill
halli á ríkisrekstrinum getur orðið verðbólguvaldur. Þess
vegna verður að koma sem mest í veg fyrir hann.
Hitt er svo annað mál, hvort hægt verður að koma í veg
fyrir hann til fulls, ef ekki á að koma til of mikils
samdráttar, sem leiðir til atvinnuleysis.
Þetta verða ríkisstjórn og Alþingi að meta, en rétt er að
bregðast við þessum vanda sem fyrst, því að dráttur mun
hér gera illt verra.
-P.P.
Um laxaræktartilraunir
í Hrútafjarðará
■ Þann 1. mars s.l. birtist frétt á
forsíðu Tímans undir yfirskriftinni
„Byggðasjóður: Gefur 10. þúsund
gönguseiði í einkalaxveiðiá Sverris".
Var hér um að ræða frásögn af laxarækt-
arrannsóknum og tilraunum sem Veiði-
málastofnun hefur unnið að síðast liðin
ár og Byggðasjóður hcfur styrkt. í
umræddri grein var gefið í skyn og
jafnframt lögð höfuðáhersla á að Sverrir
Hermannsson hafi notað aðstöðu sína
sem forstjóri Framkvæmdastofnunar.
Hann hafi í krafti embættis síns verið að
hygla „einkalaxveiðiá" sinni eins og það
er orðað. Frekari frásögn fylgdi um
helstu niðurstöður þessara athugana og
viðtal við undirritaðan í því sambandi.
Undirritaðan langar að upplýsa les-
endur Tímans lítillega um hvað málið
snýst og jafnframt leiðrétta í leiðinni
misskilning sem fram kemur í fréttinni.
Sagt er að Byggðasjóður hafi gefið 10
þúsund gönguseiði til rannsóknanna.
Hið rétta er að Byggðasjóður hefur veitt
styrk sem nemur andvirði u.þ.b . 10
þúsund sumaralinna seiða, en verð
þeirra er tæpur fjórðungur af verði
gönguseiða. Þá vil ég upplýsa að Veiði-
málastofnun var ekkert bundin við að
nota umræddan styrk til seiðakaupa.
Styrkurinn nam á síðasta ári kr. 65.000
og var það hæsta styrkveitingin sem
fengist hefur til þessa. Þessi upphæð er
aðeins lítill hluti þess sem rannsóknirnar
kosta. Annars er þessi þáttur aukaatriði
frá mínum bæjardyrum séð. Aðalatriðið
er að slíkar rannsóknir sem þessar séu
gerðar. Það skiptir ekki máli hvort áin
heitir Hrútafjarðará eða eitthvað annað.
Það er m.a. hlutverk Veiðimálastofnun-
ar að veita ráðgjöf í fiskrækt og jafnframt
stunda rannsóknir til að styrkja slíka
ráðgjöf. Stofnunin hefur ekki úr of
miklu fé að spila til að sinna rannsóknum
og því ofureðlilegt að hún sæki um styrki
til einstakra rannsókna.
Rannsóknirnar í Hrútafjarðará eiga
að gefa raunhæft svar við hvernig best
megi nýta ófiskgeng svæði til uppeldis
laxaseiða. Það voru fiskifræðingar á
Veiðimálastofnun sem völdu Hrúta-
fjarðará til þessara rannsókna, einfald-
lega vegna þess að þeir töldu hana
heppilega þar sem áin uppfyllti ákveðin
skilyrði frá náttúrunnar hendi. Það er
svo annað mál að náðst hefur mjög góð
samvinna á milli Veiðimálastofnunar,
bænda og leigutaka um rannsóknirnar
svo að til fyrirmyndar er.
í ljós hefur komið að náðst hefur
athyglisverður árangur af þessu tilrauna-
starfi og það er raunar áhugaverðasti og
fréttnæmasti hluti þessa máls. Það er
von mín að þessar athuganir geti haldið
áfram enn um sinn og helst að styrkveit-
ingar Byggðasjóðs verði stórauknar.
Finnur Garðarsson.