Tíminn - 05.12.1989, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 5. desember 1989
Tíminn 3
Standandi frá vinstri, Sigurgeir Steingrímsson cand mag., Guðrún Ása Grímsdóttir sagnfræðingur og Dr. Ingi
Sigurðsson. Sitjandi frá vinstri Hördur Ágústsson listmálari, Dr. Jakob Benediktsson og Sigurður Líndal ritstjóri
SÖgU íslands. Tímamynd Ámi Bjarna
Fjórða bindið af Sögu íslands er komið út:
Hagur þjóðarinnar
vargóðurá 14. öld
Árið 1974, á ellefu hundruð ára afmæli íslandsbyggðar, var
ákveðið að frumkvæði Þjóðhátíðarnefndar að gefa út sögu
Islands. Fjórða bindi þeirrar sögu er nú komið út. í því er
fjallað um sögu 14. aldar, auk þess er í bindinu ítarlegur kafli
um húsagerð á miðöldum.
Ellefu ár eru liðin síðar þriðja
bindið af Sögu íslands kom út.
Helstu ástæður fyrir þessari löngu
bið er að aðalhöfundur fjórða bindis-
ins, Björn Þorsteinsson sagnfræðing-
ur, veiktist og lést áður en hann gat
lokið sínum hluta bókarinnar. Auk
þess hefur sögu þessa tímabils verið
lítið sinnt og því þurfti að leggja
mikla vinnu í rannsóknir á frum-
heimildum. Nú liggja fyrir nær frá-
gengin handrit af fimmta og sjötta
bindi Sögu íslands. Vonir standa því
til að þau muni koma út mjög
bráðlega.
Höfundar í þessu bindi eru dr.
Ingi Sigurðsson, sem fjallar um höf-
uðdrætti í sögu Evrópu á síðmiðöld-
um, Björn Þorsteinsson og Guðrún
Ása Grímsdóttir, sem skrifa meg-
inefni bókarinnar. Þar er m.a. sagt
frá högum þjóðarinnar, atvinnuveg-
um, árferði, stjórnmálaþróun og
fleiru. Að lokum er ítarlegur kafli
eftir Hörð Ágústsson listmálara um
húsagerð á miðöldum.
Sigurður Líndal ritstjóri Sögu ís-
lands sagði að með þessu bindi sé
mörkuð viss tímamót í sagnaritun að
því leyti að sögu 14. og 15. aldar
hefur ekki fyrr verið gerð viðlíka
skil. Sigurður sagði að hugsanlega
kæmi það mörgum á óvart hve hagur
þjóðarinnar var raunverulega góður
á 14. öld, en ýmsum hefur hætt til að
lýta svo á að niðurlægingartími þjóð-
arinnar hafi hafist strax og ísland
komst undir Noregskonung 1262. Á
14. öld hófst útflutningur á hertum
fiski í stórum stíl sem færði þjóðinni
meiri velsæld en hún hafði búið við
á 13. öld. Andleg menning var
einnig með miklum blóma á þessum
tíma. - EÓ
Loðnuskipið Bjarni Ólafsson
fékk loðnu við Kolbeinsey:
Veiðibanninu
var frestað
Halldór Ásgrímsson sjávarút-
vegsráðherra ákvað á sunnu-
dagskvöld að fresta gildistöku
loðnuveiðibannsins um óákveð-
inn tíma, sem taka átti gildi kl.
20.00 í gærkvöldi. Það var gert í
Ijósi þess að loðnuskipið Bjarni
Olafsson AK fékk rúm 100 tonn
af loðnu þá um kvöldið. Fregnir
þessa efnis bárust inn á fund sem
fjölmargir loðnusjómenn, út-
gerðarmenn og aðrir er tengjast
veiðum og vinnslu sátu á Akur-
eyri, ásamt aðilum úr sjávarút-
vegsráðuneytinu. Því var farið
fram á við ráðherra að fresta
banninu sem hann gerði, þar til
nánar hefur verið athugað hvað
værí að gerast á miðunum.
Utgerðir loðnuskipanna hafa farið
þess á leit að fá að taka þátt í
síldveiðum, vegna fyrirsjáanlegs
aflabrests í loðnuveiðum. Að söng
Jóns B. Jónassonarskrifstofustjóra í
sjávarútvegsráðuneytinu hefur
þeirri beiðni verið hafnað. Um er að
ræða 1000 lestir á bát, eða 45.000
tonna síldveiði til viðbótar þeirri
sem þegar hefur verið úthlutað. Jón
sagði að menn teldu það óráðlegt að
láta, vonandi tímabundið ástand
loðnustofnsins bitna á síldarstofnin-
um og skemma þá fyrir því sem þar
hefur verið byggt upp á undanförn-
um árum.
Jón sagði að ekki hefði verið tekin
ákvörðun hversu legni veiðibanninu
yrði frestað. „Það á að gefa aðilum
tóm til að kanna þessar fréttir og
hvort ástandið sé eitthvað að breyt-
ast, eins og upplýsingar bárust um,
en varð síðan minna en menn voru
að vonast," sagði Jón. Hann gerði
ráð fyrir því að tvær nætur yrðu að
líða áður en frekari ákvörðun um
málið yrði tekin.
Rannsóknaskipið Bjarni Sæ-
mundsson fer út til loðnuleitar í dag
og verður fyrst og fremst athugað
hvort einhver loðna komi undan
hafísnum úti fyrir Vestfjörðum, en
jafnhliða athugað hvort hún sé ekki
að þétta sig á öðrum svæðum. Ef til
þess kemur að veiðar verði stöðvað-
ar hefur verið rætt um að styrka tvö
loðnuskip til leitar við hlið rann-
sóknaskipsins.
Sveinn Sveinbjörnsson fiski-
fræðingur hjá Hafrannsóknarstofn-
un fór með Hilmi SU út á miðin á
sunnudagskvöld þegar fregnir bárust
af loðnuveiði við Kolbeinsey og mun
hann fylgjast með hvað þar er að
gerast. - ABÓ
Átök á íslandi
Til átaka kom milli tveggja manna
á Hótel íslandi aðfaranótt laugar-
dags, sem endaði með því að annar
mannanna hlaut tvo skurði, annan á
hálsi og hinn á síðu. RLR hefur
ástæðu til að ætla að þarna hafi verið
að verki ísraeiskur ríkisborgari, sem
var á staðnum. Hann var á sunnudag
úrskurðaður í tíu daga gæsluvarð-
hald að kröfu RLR, á meðan máli er
rannsakað frekar. - ABÓ
Aktu eins oq þú vilt
aðaoriraki!
alUMEEROAR
MtUM EINS OC MENN' V RÁD
SAGAN GLEYMIR ENGUM. Ásgeir Jakobsson.
Ásgcir segir sögur af sjómönnum og fiskiskipstjórum, sem voru miklir aflamenn
og sjósóknarar fyrr á árum, auk sögunnar af skipherra landhelgisgæslunnar, sem
Englendingar létu íslenskan forsætisráðherra reka.
UNDIR HAMRINUM. Grétar Kristjónsson.
Reynslusögur gjaldþrota einstaklinga.
Hér er fjallað um reynslu nokkurra einstaklinga, sem lent hafa i greiðsluerfið-
leikum og gjaldþroti. Þetta eru áhrifarfkar frásagnir, þar sem þjáningin og reiðin
koma berlega í Ijós. Oft er tekið sterkt til orða og ýmsir fá kaldar kveðjur.
LÆKNINGAMÁTTUR ÞINN. Harold Sherman.'
Sherman greinir hér frá tilraunum sínum á lækningamætti hugans og setur fram
ráðleggingar fyrir þá, sem þarfnast lækningar. Hann er fullviss um það, að Guðs-
krafturinn er til staðar í hverjum manni til að endurvekja hug og likamí.
DULRÆN REYNSLA. Guðný Þ. Magnúsdóttir. 'Jf'*
Frásagnir af dulskynjunum sjö islenskra kvenna. ^ y
Áhugi á dulrænum fræðum hefur alltaf verið mikill. hér segja sjö islenskar konur
frá reynslu sinni í þessum efnum, greina frá því sem fyrir þær hefur borið í lífinu
á þessu sviði og svara um leið ýmsum áleitnum spurningum. v
OG ENN MÆLTI HANN. Finnbogi Gudmundsson.
20 ræóur og greinar.
hér fjallar Finnbogi um hin margvíslegustu efni, allt frá nýársdagshugleiðingu í
Hafnarfjarðarkirkju til handknattleiks á fimmta tugnum og frásagnar af ferð til
Albaníu. Þá er erindi um Þingvelli og Þjóðarbókhlöðu og sitthvað fleira.
SKIPTIR ÞAÐ MÁLI? Árni Grétar Finnsson. .
Þetta er önnur Ijóðabók Árna Grétars. 1982 konVút Leikurað ordum, þar sem voru
bæði frumort Ijóð og þýdd. hér eru eingöngu frumort Ijóð, sem eru márgbreytileg
að efni og framsetningu ög bera mörg með sér ákveðinn tón, sem sérkennir höf-
undinn. Eirikur Smith myndskreytti.
SKVGGSJÁ - BÓKABVÐ OLIVIRS STEMS SF
1 rr-