Tíminn - 05.12.1989, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 5. desember 1989
Tíminn 5
Af 186 frumsýndum bíómyndum í fyrra voru 8 á öðrum tungumálum en ensku:
Reykvíkingar helmingi
sialdnar í bíó en 1980
Gestum kvlkmyndahúsa hefur stöðugt farið fækkandi á
þessum áratug. Bíógestir í Reykjavík voru um 1.090 þús. í
fyrra, sem var fækkun úr 1.420 þús. manns um miðjan
áratuginn og úr 1.790 þús. árið 1980. Þegar Iitið er til þess að
íbúum höfuðborgarsvæðisins fjölgaði um 20 þús. manns á
tímabilinu hefur bíóferðum borgarbúa fækkað hlutfallslega
um nær helming á minna en áratug. Kvikmyndahúsum á
höfuðborgarsvæðinu hefur fækkað úr 12 í upphafi áratugarins
í 6 (með 19 sölum) en sætum fækkað úr um 6.150 niður í
4.800, samkvæmt upplýsingum Hagstofunnar.
Bandarískrar kvikmyndir eru að
verða alveg einráðar í kvikmynda-
húsunum. I byrjun áratugarins voru
hátt í 40% allra frumsýndra kvik-
mynda framleiddar utan Bandaríkj-
anna. Þetta hlutfall var komið niður
í 13% á síðasta ári. Ef taldar eru
allar myndir frá öðrum enskumæl-
andi löndum (Bretlandi, Kanada og
Ástralíu) ásamt myndum sem
Bandaríkjamenn hafa gert í sam-
vinnu við aðra kemur í ljós að aðeins
8 af 186 frumsýndum myndum á
síðasta ári (4%) hafa verið á öðrum
tungumálum en ensku.
Þýskal.
Norðurl.
Ö.lönd
3
14
4
4
8
22
3
3
10
1975 1980 1985 1988
Allar 246 220 229 186
Bandar. 162 135 186 162
Bretl. 31 33 20 13
Frakkl. 12 10 6 1
Ítalía 20 8 1 0
Bandar. 34% 39% 19% 13%
Árið 1980 voru frumsýndar hér 7
íslenskar bíómyndir, 6 árið 1985 en
síðustu þrjú árin 2 myndir árlega.
Fjöldi þeirra sem farið hefur að sjá
þessar íslensku myndir í bíóum
höfuðborgarsvæðisins hefur verið
þessi síðustu fjögur árin: 23.200 -
37.100 - 9.300 - 45.100. íslensku
myndirnar á síðasta ári voru; Fox-
trott og f skugga hrafnsins.
í tölum hér að framan eru sérsýn-
ingar (þ.m.t. á kvikmyndahátíðum)
ekki meðtaldar. Undanfarin fjögur
ár hafa um 15 myndir verið á slíkum
sýningum að árinu 1987 undanteknu
þegar 48 myndir voru á sérsýningum.
Hagstofan hefur mjög takmarkað-
ar tölur um bíógesti utan höfuðborg-
Kvikinyndahúsagestum hefur fækkað um helming frá 1980.
arsvæðisins. Á árunum fyrir og um hafi því verið um 2,5 til 2,6 milljónir
1980 var talið að um þriðjungur allra á landinu öllu. Áætlað er að þessi
bíógesta sæktu sýningar utan höfuð- tala hafi verið komin niður fyrir 1,5
borgarsvæðisins. Heildarfjöldi gesta milljónir gesta í fyrra. Fessar tölur
Tímamynd Árni Bjarna
svara til þess að hver íslendingur
hafi farið um 11,2 sinnum í bíó á ári
í upphafi áratugarins en aðeins 5,2
sinnum í fyrra. - HEI
r Landssöfnunin „Brauð handa hungruðum heimi“ er hafin:
Ahersla á hjálp
til sjálfshjálpar
Hin árlega landssöfnun Hjálpar-
stofnunar kirkjunnar er nú hafin og
mun standa fram til jóla. Eins og
mörg undanfarin ár ber söfnunin
yfirskriftina „Brauð handa hungruð-
um heimi". Hjálparstofnunin beinir
nú kröftum sínum að verkefnum í
Indlandi, Namibíu, Eþíópíu, og
víðar.
Undanfarin ár hefur um 80% af
fjármagni Hjálparstofnunarinnar
komið í desembermánuði. f fyrra
söfnuðust um 20 millj ónir fyrir jólin.
Að sögn Sigríðar Guðmundsdóttur
framkvæmdastjóra Hjálparstofnun-
arinnar hafa landsmenn yfirleitt
brugðist vel við beiðni stofnunarinn-
ar um fjárframlög. Litlu máli virðist
skipta hvort samdráttur er í þjóðfé-
laginu eður ei. Frjáls framlög eru
einu tekjur stofnunarinnar. í ár
bárust henni tvær mjög stórar gjafir
frá einstaklingum. Björn Bjömsson
arfleiddi hana af tveimur milljónum
og Vilhjálmur Þorsteinsson arfleiddi
hana af fjórum milljónum.
Meðal verkefna sem Hjálpar-
stofnunin vinnur nú að er að byggja
heimilis fyrir vangefin börn á Ind-
landi og að styrkja fátæk börn á
Indlandi til að menntast. Þá tekur
stofnunin þátt í samnorrænu verk-
efni til styrktar skólum í Namibíu.
Hjálparstofnanir kirkjunnar fylgjast
náið með ástandinu í Eþíópíu, en
margt bendir til þess að þar sé
yfirvofandi hungursneyð í kjölfar
uppskerubrests. Langvarandi styrj-
öld í landinu gerir þó allt hjálparstarf
erfitt. íslenska Hjálparstofnunin
tekur einnig þátt í þróunarverkefn-
um í ýmsum löndum í S-Ameríku,
Afríku og Asíu. Sigríður segir að
höfuðáhersla sé lögð á hjálp til
sjálfshjálpar.
Þann tíunda desember kl. 11 verð-
ur haldin guðsþjónusta á vegum
Hjálparstofnunar kirkjunnar í Lang-
holtskirkju. Prestur verður séra Þór-
hallur Heimisson. Öll tónlist sem
flutt verður er frá S-Afríku. For-
söngvarar verða Sigrún Hjálmtýs-
dóttir og Egill Ólafsson. - EÓ
n
aruo vegna
salmonellu
I tilefni af því að salmonella
hefur fundist í sviðahausum vill
Hollustuvernd ríkisins beina því til
almennings og matreiðslumanna
að ástunda varúð og góðar hrein-
lætisvenjur við meðhöndlun og
matreiðslu á hráum kjötvörum.
Sérstök áhersla er lögð á eftirfar-
andi atriði: Að taka allt frosið hrátt
kjöt það tímanlega úr frysti að
tryggt sé að það sé þiðið þegar
steiking eða suða hefst.
Gæta verður þess að hrátt kjöt
eða blóðvatn úr því komist ekki í
snertingu við matvæli, sem eru
fullsoðin eða tilbúin til neyslu.
Öll ílát og áhöld sem notuð hafa
verið við meðhöndlun á hráu kjöti
og kjötafurðum verður að þrífa
vandlega.
Gæta verður þess að hráar kjöt-
afurðir séu nægilega vel steiktar
eða soðnar. Salmonella og flestir
aðrir sýklar drepast í fullsteiktu og
fullsoðnu kjöti.
Við geymslu viðkvæmra mat-
væla verður að gæta þess að þau
séu höfð í góðum kæli og ef
tilbúnum mat er haldið heitum
verður það að vera við hærra
hitastig en 60 gráður á Celsíus, þar
til neysla fer fram. SSH
Landbúnaðarvörur
hækka um rúm 6%
f dag tekur gildi nýtt verð á
landbúnaðarvörum og er hækkun-
in að meðaltali rúm 6%.
Hámarkssmásöiuverð á mjólk-
urlítra er í dag 71.70 krónur og
hefur hækkað um 6.2%. Rjómi
hækkar um 6.0% og kostar pelinn
149 krónur. Undanrenna hækkar
um 6.4% og kostar lítrinn 48.60
krónur.
Smjör og ostar hækka um 6.2-
6.4%. Kílóverð á smöri er 543.70
krónur og á 45% osti 758.40
krónur.
Nautgripakjöt hækkar um 6.6%.
Sem dæmi má nefna að hámarks-
smásöluverð á 1. verðflokki er
579.10 krónur kílóið. Sauðfjáraf-
urðir hækka um 6.4%. Kílóverð á
1. verðflokki Úrval er frá og með
deginum í dag 472.40 krónur.
SSH
Umræöur um skýrslu utanríkisráðherra um
könnunarviðræöur á milli EFTA og EB dragast á langinn:
Evrópumál í sjötta
skiptið á dagskrá
Skýrsla utanríkisráðherra
könnunarviðræður EFTA voru
teknar í fimmta skipti til umræðu í
sameinuðu þingi í gær. Skýrslan var
eina málið sem komst að í gær en
ekki tókst að ljúka umræðunni og
mun málið þess vegna tekið fyrir í
sjötta skiptið.
Jón Baldvin Hannibalsson utan-
ríkisráðherra var erlendis í gær og
gat þess vegna ekki verið viðstaddur
umræðurnar, en Jón Sigurðsson við-
skiptaráðherra svaraði fyrirspurnum
í forföllum hans. Eins og kunnugt er
hafa á þessu ári farið fram umfangs-
miklar könnunarviðræður á milli
fulltrúa ríkja Fríverslunarsamtaka
Evrópu og framkvæmdastjórnar
Evrópubandalagsins. Markmið við-
ræðnanna er að kanna grundvöll
samningaviðræðna á milli EFTA og
EB, er leiði til fyllsta mögulegs
samkomulags um óhindruð vöru-
skipti, flutning fjármagns, þjónustu-
viðskipti og atvinnu- og búseturétt,
með það að leiðarljósi að koma á
einu samræmdu evrópsku efnahags-
svæði. Jafnframt yrði þá samið um
ýmis jaðarmál er þessu tengjast, s.s.
menntamál, rannsóknir og þróun,
umhverfismál o.s.frv.
Jón Baldvin Hannibalsson, utan-
ríkisráðherra hefur, frá hendi
EFTA, haft forystu í þessum könn-
unarviðræðum, sem formaður ráð-
herranefndar Fríverslunarsamtak-
anna. Niðurstöður viðræðnanna,
sem nú er lokið, verða teknar fyrir á
sameiginlegum ráðherrafundi
EFTA og EB í Brussel þann 19.
þessa mánaðar. Þar verður tekin
ákvörðun um hvort grundvöllur sé
fyrir því að hefja formlegar samn-
ingaviðræður á milli EFTA og EB á
næsta ári. - ÁG