Tíminn - 05.12.1989, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Þriðjudagur 5. desember 1989
FRÉTTAYFIRLIT
■y
MOSKVA - Varsjárbanda-
lagsríkin, þar með talin Sovét-
ríkin, fordæmdu innrás banda-
lagsins í Tékkóslóvakíu árið
1968 þegar Vorið í Prag var
kramið undir beltum skriðdreka
aðildarríkjanna. Yfirlýsing
þessa efnis var gefin út eftir
fund leiðtoga Varsjárbanda-
lagsríkjanna sem haldinn var í
kjölfar leiðtogafundar risaveld-
anna undan ströndum Möltu.
MOSKVA - Sovésk stjórn-
völd gáfu í skyn að þau væru
reiðubúin til að ræða um
endursameiningu þýsku ríkj-
anna þegar Hans-Dietrich
Genscher utanríkisráðherra
Vestur-Þýskalands kemur í
heimsókn til Sovétríkjanna.
PRAG -Á þriðja hundrað
manns komu á mótmælafund
gean hinni nýju samsteypu-
stjorn í Tékkóslóvakíu, en í
þeirri stjórn sitja nokkrir ráð-
herrar sem ekki eru í kommún-
istaflokknum undir forsæti um-
bótasinnans Ladislavs Adam-
ecs. Stjórnarandstaðan í Borg-
aralegum vettvangi vill láta
fleiri kommúnista fjúka og
kosningar sem fyrst.
NÝJA DELHI - Vishwanat
Pratap Singh forsætisráðherra
Indlands reynir nú að koma
saman nýrri minnihlutaríkis-
stjórn sem allir þeir aðilar sem
veita Sinah brautargengi sem
forsætisraðherra geti sætt sig
við.
BEIRÚT - Átök brutust út
milli trúbræðra Shíta i austur-
hluta Líbanon. Liðsmenn Hiz-
bollahsamtakanna og Amal-
liða börðust af hörku og lágu
að minnsta kosti 20 manns í
valnum. Þá gerðu vopnaðar
sveitir kristinna manna í
suðurhluta Líbanon stórskota-
liðsárás á þorp Shíta. Fjórir
féllu. Hafa Amalliðar sem völd
höfðu í þorpinu hótað að svara
fyrir sér með stórskotaliðsárás
á svæði innan landamæra
ísrael.
MANAGVA - Opinber
kosningabarátta fyrir kosning-
arnar í Níkaragva 25. febrúar
hófst og er talið næsta víst að
kosningabaráttan verður hörð.
AÐ UTAN
Víðtæk spilling leiðtoga kommúnistaflokks
Austur-Þýskalands kemur upp á yfirborðið:
Það var hressileg hundahreinsun í
austur-þýska kommúnistaflokknum
á sunnudaginn þegar miðstjórn
flokksins rak á einu bretti helstu
leiðtoga sína vegna spillingar.
Stjórnarnefnd kommúnistaflokks-
ins, sem áður hafði verið hreinsuð af
helstu harðlínumönnunum, var sett
af og þess í stað voru tuttugu og
fimm umbótasinnar skipaðir í neyð-
arstjórn til að bjarga því sem bjargað
verður af flokknum. Er þeim falið
að stofna umbótasinnaðan sósíalista-
flokk úr rústunum.
Egon Krenz hinn nýi leiðtogi
flokksins sagði af sér því embætti á
sunnudag, en fær að halda embætti
forseta Austur-Þýskalands. Er talið
að sú vegtylla loði ekki lengi við
Krenz þar sem hann er tengdur hinni
víðtæku spillingu fyrrum forystuliðs
sem upp komst um fyrir helgi.
Hans Modrow forsætisráðherra
Austur-Þýskalands sagði sig úr for-
sætisnefndinni áður en henni var
sparkað, en hann hafði einungis
verið meðlimur þar frá því eftir að
Honecker sagði af sér sem leiðtogi
Austur-Þýskalands og umbótaskrið-
an fór af stað.
Umbótaríkisstjórn Modrows tók í
gær höndum saman við stjórnar- ,
andstöðuna og kom á fót sérstakri
nefnd til að rannsaka spillingu fyrr-
um forystumanna Austur-Þýska-
lands. Þegar hafa þeir Gúnther Mit-
tag fyrrum fjármálaráðherra og
Harry Tisch fyrrum verkalýðsleið-
togi verið handteknir vegna víðtæks
fjármálamisferlis og spillingar. Þá
hefur háttsettur embættismaður flú-
ið land, en hann varð vís af víðtæku
braski með gjaldeyri og er talið að
helstu leiðtogar flokksins hafi verið
viðriðnir það misferli og eigi millj-
arða inn á bankareikningum í Sviss.
Gífurleg reiði greip um sig í
Egon Krenz og Hans Modrow fengu reisupassann ásamt öðrum stjórnar-
nefndarmönnum austur-þýska kommúnistaflokknum. Framtíð Egonz er ekki
björt þó hann haldi enn embætti forseta Austur-Þýskalands, þar sem hann
tengist gömlu spilltu valdaklíkunni um of, en forsætisráðherrann Modrow
gæti átt framtíð fyrir sér. Hann hefur tekið höndum saman við stjórnarand-
stöðuna um að rannsaka spillingu gömlu valdhafanna.
Austur-Þýskalandi þegar misferli
flokksforystunnar var upplýst á
fundi Volkskammer, austur-þýska
þingsins á föstudagskvöld. Höfðu
hundruð þúsunda manna krafist af-
sagnar forystunnar á mótmælafund-
um víðs vegar um landið áður en
miðstjórnin gaf þeim náðarhöggið.
Stjórnarnefndin
rekin með skömm
Filipseyjar:
Enn bardag-
ar í Manila
Ennþá var barist í Manila höf-
uðborg Filipseyja í gærkveldi
þrátt fyrir að ríkisstjórn Aquino
forseta hafi haft yfirhöndina eftir
að hluti stjórnarhersins gerði til-
raun til að steypa forsetanum af
stóli fyrir helgi. Hart var barist
um helgina þar sem uppreisnar-
hermenn hétu að berjast til síð-
asta blóðdropa.
Fjögur hundruð vel vopnaðir
uppreisnarmenn hafa á sínu valdi
fimmtán háhýsi í Makatihverfinu
í Manila, en þar er meðal annars
fjöldi lúxushótela. Bauð Aquino
forseti þeim vopnahlé seinni part-
inn í gær svo að almennir borgar-
ar sem lokast hafa inni á þessu
svæði vegna bardaganna, gætu
komið sér undan. Uppreisnar-
mennirnir höfðu ekki svarað til-
mælum forsetans í gærkveldi.
Leyniskyttur uppreisnarmanna
hafa skotið á hvern þann sem
hætt hefur sér inn á átakasvæðið
og virðist enginn bilbugur á þeim
þó staða þeirra eigi að vera
vonlaus.
Um eitthundrað manns hafa
fallið og um fimmhundruð særst í
uppreisnartilrauninni, sem er sú
sjötta sem Aquino forseti hefur
þurft að láta berja niður frá því
hún komst til valda árið 1986.
Leiðtogi uppreisnarmanna er
talinn vera Rafael Galvez, en
hann var skólabróðir Gregoro
„Gringo“ Honasan, sem leiddi
uppreisnartilraun gegn Aquino
árið 1987.
Þó nokkur hluti hersins gekk
til liðs við uppreisnarmenn fyrir
helgina og er talið líklegt að
uppreisnarmenn hefðu getað náð
undirtökunum ef Bandaríkja-
menn hefðu ekki veitt Aquino
aðstoð með að senda Phantom
orrustuþotur sínar á loft til að
veita stjórnarhernum vernd gegn
loftárásum uppreisnarmanna.
George Bush og Mikahíl Gorbatsjoí eftir leiötogafund þeirra á Maxím Gorkí sem lá við akkeri út af ströndum Möltu:
Kalda stríðið heyrir sögunni til
Þeir félagarnir Mikhafl Gorbatsjof forseti Sovétríkjanna og George Bush
forseti Bandaríkjanna áttu fund um helgina og fór vel á með þeim.
Kalda stríðið heyrir sögunni til og
stendur heimsbyggðin nú á þröskuldi
nýs tímabils þar sem samvinna rísa-
veldanna í austrí og vestri verður
ráðandi. Þetta var inntakið í mál-
flutningi þeirra Mikhafls Gorbat-
sjofs forseta Sovétríkjanna og
George Bush forseta Bandaríkjanna
á sameiginlegum fréttamannafundi
er þeir félagarnir héldu í Valetta á
Möltu eftir leiðtogafund þeirra um
helgina.
Þrátt fyrir drjúgan öldugang og
hvassviðri sem neyddi forsetana til
að breyta fyrirhuguðum fundarstað
frá sovésku herskipi yfir í skemmti-
ferðaskipið Maxím Gorkí. Þar væsti
hins vegar ekki um forsetana og
funduðu þeir samtals í átta klukku-
stundir um helgina.
Forsetarnir náðu samkomulagi
um að ná samningum um helmings
fækkun á langdrægum kjarnaflaug-
um fyrir leiðtogafund þeirra sem
halda á á sumri komanda. Sam-
komulag náðist um efnahagssam-
vinnu stórveldanna tveggja, en það
getur orðið Sovétmönnum mikill
happadráttur þar sem slíkt gæti
greitt fyrir afnámi viðskiptahindrana
sem nú há allri efnahagsuppbygg-
ingu í Austur-Evrópu. Þá lofaði
Bush að styðja umsókn Sovétríkj-
anna um aukaaðild að alþjóðasam-
tökunum GATT, þar sem unnið er
að samningum þjóða um niðurfell-
ingu tolla og viðskiptahindrana.
Jafnframt munu Bandaríkjamenn
flokka Sovétríkin í hóp „bestu kjara
ríkja“, sem þýðir umtalsverðar tolla-
lækkanir á sovéskum vörum sem
seldar eru til Bandaríkjanna.
Þrátt fyrir að þeir kumpánar hafi
náð mikilsverðum árangri á þessu
sviði, þá var ekki að leyna vissum
grundvallarágreiningi stórveldanna.
Þar ber hæst að Bush aftók með öllu
að ræða afvopnun á höfunum, en
Gorbatsjof vildi að slíkar viðræður
yrðu með í afvopnunarviðræðunum
í Vín og bauð helmingsfækkun
skammdrægra kjarnavopna á haf-
inu.
Bandaríkjamenn geta ekki hugsað
sér að draga úr vígbúnaði á höfun-
um, enda hafa þeir mikla yfirburði í
þeim efnum, þó Sovétmenn hafi
saxað á það forskot undanfarin ár.
Hins vegar herma fréttaskeyti og
fréttaskýringar að innanbúðarmenn
hjá NATO telji að Bandaríkjamenn
og þau aðildarríki sem ekki vilja
afvopnun á höfunum verði að láta
undan er frá líður. Er bent á að
íslendingar, Norðmenn og Tyrkir
hafi lagt mikla áherslu á slíka af-
vopnum á fundi sem Bush hélt með
leiðtogum NATO ríkja í gær, auk
þess sem Belgar hafi tekið jákvætt
undir sjónarmið þessara ríkja.
Forsetarnir tveir héldu báðir fundi
með leiðtogum fylgiríkja sinna eftir
fundinn. Mikhaíl Gorbatsjof kallaði
sína menn í Varsjárbandalaginu til
fundar í Moskvu, en George Bush
hélt til Brússel þar sem leiðtogar
NATO ríkja hittust að máli.
George Bush skýrði leiðtogum
NATO ríkja frá því sem þeim Gor-
batsjof fór á milli, en lagði ríka
áherslu á að þó kaldastríðið væri að
baki myndu Bandaríkjamenn áfram
hafa herlið í Evrópu.