Náttúrufræðingurinn - 1944, Side 35

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
89
þensla vatnsins o« liitabrigðin, flýta mjög fyrir áhrifum kem-
isku kraftanna, á þann hátt, að auka heildaryfirborð siein-
anna, inn leið og þeir springa. Og í sameiningu eiga þessi
öfl öll, mestan þátt i myndun jarðvegsins, er gróður land-
anna lil'ir i.
Ingóifur Davíðsson :
Austan af Síðu og Mýrdalssandi.
í lok júlímánaðar 1943 fór eg aústur á Síðu í jurtaleit. Kom
um kvöldið að Kirkjubæjarklaustri og liéll áfram austur að
Tevgingalæk á Brunasandi morguninn eftir. Þoka var i lofti
og úðaregn. Nrar grátt og svart hraunið ömurlegt á að líta.
Btrrinn Teygingarlækur stendur á tungu milli liraunálma,
en fyrir neðan eu gróið, óljrunnið land allt út að sjávar-
söndum. Hraunin eru orðin mjög mosavaxin og liafa gróið
alhnikið síðustu áratugi, að sögn bændanna þarna. Grámos-
inn myndar þykka og mjúka áhreiðu ofan á ósléttu apal-
hrauninu, svo að viðasl er mjúkt undir fæti. Minna m'un nú
heitl í hraunið, en áður var og eru víðihríslur óðum að ná
þar fótfestu. Hér og hvar standa svartar hraunnyblmr upp
úr mosabreiðunni, en grái mosaliturinn er samt rikjandi, með
grænum blettum á stangli. Eru loppar eða smábreiður af
krækilyngi hér og hvar og mógljáandi Jnirsaskeggs- og móa-
sefsbletlir.
Gráloðnir hrúskar af loðvíði og gvávíði sjást á stangli.
Iunan um er talsverður slæðiugur al' vingium, einkum
á flötum liraunblettum. Viðirinn vex helzt í lægðum, og er
ijónslöpp víða fylgifiskur hans. Köldugras, tóugras og liðfætla
eru algeng i liraununum. Vex tóugrasið hclzt í gjám og gjót-
um, en utar, þar sem sól nær betur til, taka liðfætlan og köldu-
grasið við. Nokkrar bláklukkur sá eg i einni sprungunni aust-
an við Teygingalæk. Aðrar helztn hraunjurtirnar eru: Hær-
ur, blásveifgras, kjarrsveifgras, lógresi, língresi, bugðupuntur,
hlóðberg, smjörlauf, hvítmaðra, gullmura, geldingalmappur;
7