Náttúrufræðingurinn - 1944, Page 40

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
i)4
hvossanálarrunnam, en niýrastör og hengistör byggja skorn-
ingana eða Iægðirnar. Efjujurl vex þar einnig. Á þurrari stöðum
ráða móasef og þursaskegg víða ríkjum, með allmiklu af gul-
möðru, Iiærum og vinglum innanum. Austan í Keldunúp eru
fagrar blómlendisbrekkur. Er víða allt l>látl af blágresi, l>lá-
kollu, stúfu og gleymmérey, en innan um mvnda mjaðjurt, sól-
eyjar, hrútaberjablóm gular rákir og l>letti. Hvítir kollar geitl-
unnar sjást fíka liér og hvar. f Hörgsárgili vex sujurskúfur, en
kjarrhveiti að Prestsbakka. Fram á Holtsdal er birkikjarr og
berjaland og þar í Holli vex Iíka Þyrnirósin. Munu rósirnar
hafa verið kallaðar klungur til forna, ásamt skyldum tegund-
um, sbr máltækið að Iilaupa um Idetta og klungur þ. e. kletta
og þyrnirunna, en það þykir engum auðvelt. Klungurbrekka er
bæjarnáfn Snæfn.sýslu og þar vex þyrnirós á talsverðum bletti.
Dregur bærinn eflaust nafn af því. (Sbr. Stefán Stefánsson í
skýrslu náttúrugripasafnsins). Af Síðu hélt ég vestur í Skaptár-
tungu og fyrst að Svínadal. Er gráslendi víðast i Tungunum
austaiiverðum likt og á Síðu. Samt er kjarr á litlu svæði, sem
Giljaland heitir, framan við Hlið, austan Tungufljóts. Ná gras-
heiðar langt fram háðum megin Skaptár. Svínadalsheiði milli
Skaptár og Tungufljóts er víðast grasi vaxin. Uppi á heiðinni
rísa sums staðar allliáar borgir. Vaxa grámosi og stinnastör víða
nær einvöld þar uppi á vindblásnum klettahæðunmn, en mýra-
og tjarnagróður allviða í lægðum. Fjallasmári sésl lítillega.
Vestan Tungufljóls er landið viða vaxið lágu kjarri. Er þar
hvarvetna mikið af ungum hirkihríslum að vaxa upp af fræi.
Spáir það góðu, ef sæmilega verður farið með skóglendið. í
kjarrinu er víða mikið af gulviði, loðvíði og grávíði og talsvert
berjaland. Aðalbláher samt sjaldséð. Einir sést hér og hvar og
reynir vex á Hrífuneslieiði. Blásnar geilar eru víða um kjörrin.
Beitilyng er þarna algengt, en annars eru algengustu jurtir i
kjarrinu ilmreyr, bugðupuntur, reyrgresi, lingresi, þursaslcegg
og móasef. En í gilinu er víða blómlendi sem undirgróður. Ber
víða mikið á blágresi, möðrum, mjaðjurt, hrútabérjum, jarðar-
berjum, blákollu, geitlu, hárdeplu o. fl. fögrum blómjurlum.
A Hemruheiði sá ég bláldukku, og lambaklukka er algeng. Kletta-
l'rú sést á stangli og garðabrúða vex allvíða. Grænlilja (Pirola
secunda) vex i Steingili við Hemru og einnig á Hrífunesheiði.
Aður var hún fundin í Flögu. Snækrækitl (Sagina intermedia)
vex í brún Skógardals á Hemruheiði, þrílit fjóla sömuleiðis.
Krossgras (Senicio vulgaris) sá ég bæði á Hemruhciði og í aur-