Fálkinn - 02.04.1948, Blaðsíða 5

FÁLKINN
fisk. Og er látiö skeika aö sköpuöu
— jafnvel þó að það gangi út yfir
heilsuna.
Henningsver er alltaf að stækka.
Ný íbúðarhús, fiskverkunarskúrar
og geymsluhús rísa upp á liverju ári
og þau gömlu eru stækkuð. Gamla
umgerðin springur utan af vextin-
um, eins og flík af krakka. Þarna
eru gerð stór stakkstæði. Höfnin er
stækkuð og liafnargarðarnir lengd-
ir, og byggð rís upp á hólmum,
sem áður voru óbyggðir. Það má
ekki gera bátana afturreka vegna
plássleysis.
Allt iðar af starfi, framtakssemi
og athafnaþrá. Hér rísa upp lýsis-
bræðslur, frystihús, niðursuður, á-
burðar-, síldarméls- og fiskiméls-
verksmiðjur, slippar, verkstæði, bök-
unarhús og verslanir. En að undan-
tekinni einni húsgagnaverksmiðju
byggist hér allt á fiski. Manni verð-
ur á að spyrja: Ef fiskurinn tæki upp
á því að hverfa einn góðan veður-
dag, hvað þá? En maður lokar aug-
unum og segir: Fiskurinn kemur!
Þetta minnir á bát, sem einu sinni
var að berjast áfram í ofviðri fyrir
utan brimgarðinn. Skipstjórinn var
spurður: ,,Ef vélin hættir nú að
ganga, hvað þá?“ — „Vélin hættir
ekki að ganga, því að hún má ekki
hætta.“
En stundum kemur það nú fyrir
samt að hún stoppar.
Siinnudagui' á höfninni í Henningsveri. Þaöan eru um 2000 bálar gerðir úl á vetrarvertíðinni frá janúar-
lokum til aprilmánaðar. Fjallið bak við heitir Vogakallinn.
laus. Harðfiskurinn er oftast afhent-
ur ófláttur. Fisktöku- og útflutnings-
skipin lilaða, saltfisklilaðarnir iiækka
bifreiðar og sleðar eru á ferðinni
allan daginn út til fiskhjallanna,
með fisk eða þorskhausa. Matsmenn
irnir eru allsstaðar til að líta eftir,
útfhitninsvaran verður að standast
þær kröfur, sem gerðar eru til
hennar.
VESTFJÖRÐURINN er duttlunga-
fullur, maður veit aldrei hvað koma
skal. Fiskveiðarnar eru hættulitlar,
allt gæti verið öruggt — ef sjómenn-
irnir treystu ekki stundum á
frcmsta. En þeir fara út þó að út-
litið sé slæmt ■ til þess að bjarga
dýrum vciðarfærum — og af sömu
ástæðu eru þeir stundum þaulsætn-
ir á miðunum þó að útlitið versni.
Og ef til vil eru þeir djarfari af
því að þeir vita að björgunárskút-
an er nærri. Eitt er víst og það er
það að hún bjargar mörgum manns-
lífum á hverri vertíð-, og gerir allt
öruggara.
Aliir sem kynna sér vertíðina i
Lófót taka fljótt eftir „eftirlitinu".
Þarna eru kynstur af bátum á iil-
tölulega litlum bletti, fjöldi af net-
um og' línum og því liætt við að
hver verði fyrir öðrum. Þessvegna
verður að setja ákveðnar réglur íil
þess að ekki iendi allt í öngþveiti.
Bátarnir mega ekki ieggja úr höfn
mínútu fyrr en merkið er gefið á
morgnana, þeir mega ekki leggja net
og lóðir of seint og ekki leggja á for-
boðnu svæði. Miðunum er skipt
mili neta, lóða og færafiskis og
verður hver að halda sig á sírium
stað. Það líðqr varla svo dagur, að
fiskimenn greiði ekki mörg hundr-
uð krónur í sektir fyrir brot á
reglunum.
Á síðustu vertíð var óvenjulega
mikil útgerð i Lófót, og stafaði það
af því að fiskverðið var liátt. Og
fiskveiðarnar eru ekki óverulegur
Frh. á bls. íí.
FÆRAFISKIÐ er jafngamalt Lófót-
fiskinu og tíðleast enn, þó að það
virðist ekki samrýmast kröfum nú-
tímans. Þeir róa enn á tveggja
manna fari í Lófót og láta duga að
hafa færið. Það getur líka verið gott
að hafa ífæru stundum, það fannst
honum að minnsta kosti manninum,
sem fyrir nokkrum árum dró 45
kílóa þorsk. Veiðimaðurinn situr i
kænunni og keipar, með alveg sama
laginu og fyrir þúsund árum, þegar
Eysteinn konungur var þarna á fcrð
inni og lét reisa verbúðir. Aðal-
munurinn er sá að þá var bátnum
róið á miðin, en nú iáta þeir vél-
bátana draga sig. Þetta er kallað
„júksufiskirí“. Það þarf lítið íil
þeirrar útgerðar, en vinnudagurinn
er langur, og færamaðurinn er
miklu háðari veðráttunni en neta-
og þó einkum línubáturinn.
Veiðarfærin í Lófótin eru net, lóð
og færi. Klukkan C á morgnana
leggur flotinn úr höfn. Fyrstu lóða-
bátarnir hafa dregið lóðina, lagt
nýja og byrja að koma að um liá-
degið, afhenda fiskinn og byrja að
beita lóðina undir næsta dag. Næst-
ir koma netabátarnir. Þeir róa oft
aftur síðdegis og leggja netin á ný,
helst svo seint sem hægt er, svo að
aðrir leggi ekki ofan á þá. En klukk
an 5 verður að vera búið að leggja
öll net. Síðastir koma færabátarnir
að landi. Það er oft komið mið-
nætti þegar þeir eru búnir að koma
af sér aflanum.
Sjómennirnir verða að skila afl-
anum slægðum. Svo taka landmenn-
irnir við. Fiskurinn er flokkaður
eftir gæðum ■— og eftir eftirspurn-
inni — til liarðfrystingar, ísunar,
söltunar eða þurrkunar. Hann er
afhentur óflattur, flattur eða bein-
Vélbátarnir á miðunum i Vestfirði. Það er ])röngt nm þá og ekki fátitt að hver „troði annan um tœr“ og
kæri fgrir eftirlitinu, sem sektar ]>á sökudólginn um nokkrar krónnr.