Menntamál - 01.01.1933, Blaðsíða 14

14
MENNTAMÁL
bókum barna eru kaflar og tilvitnanir í þessi gullaldarrit þjób'-
arinnar, en þó er það álit margra, að hin uppvaxandi kynslóð
eigi lítt staðgóða þekkingu á íslendingasögunum, þótt hún kunni
að nefna nöfn og tiigreina atvik úr þeim. Það er ætíð rnikið
álitamál, hve miklum tínta nútíma unglingur getur varið til
þess að kynna sér fortíðina. Viðfangsefni nútímans ílykkjast
að honum og ofhlaða þrek hans.og námsgetu, en það þarf
þó enga fornaldardýrkun til að viðurkenna það, að leikni í
móðurmáli voru hyggist fyrst og fremst á staðgóðri þekkingu
á sögu og bókmenntum fornaldarinnar. Er j)etta svo viður-
kenndur sannleikur, að slíkt þarf ekki frekari útlistunar við.
Það, sem verður því aðalefni þessarar ritgerðar, er að ræða
um þær leiðir, sem líklegar eru ti! að ná því marki, að æsku-
menn Islands fái með sjálfsnámi þekkingu á máli og sögu
þjóðarinnar á tímum Islendingasagnanna. Eins og nú er hátt-
að fræðslumálum vorum, eru Irarnaskólarnir sterkasti þáttur-
inn í þekkingarjmoska barnsins. Þar verða því fram að fara
þær tilraunir, sem gerðar verða til þess að ná því marki, er
að framan getur, að börnin kunni meira en nefna „Njál, Gunn-
ar, Kjartan, og íleiri þessa karla.“
I námsbók í íslandssögu, eítir Jónas jónsson skólastjóra,
er gerð tilraun i þessa átt, þar sem teknar eru upp í fyrra
hefti sögunnar næstum orðréttir kaflar úr sumunt sögunum
og allnákvæmar lýsingar á söguhetjunum, ásanit tilvitnunum
í sjálfa söguna, en ]iað þykist eg þó hafa reynt, að erfitt sé
að fá börn til sjálfsnáms í beinu sambandi við sögunámið, og
er ])ar sérstaklega um að kenna því, hve börnin eru ung og
óþroskuð, þegar þau eru að læra jiessi byrjunaratriði í sögu
íslands, og því, hve margar sögur korna þar við efni, svo að
lieildaráhrifin verða ekki nógu sterk. Það, sem einkum vinnst
á þessum árum, er fyrst og fremst það, að laða börnin að sögu-
náminu og festa þeim í minni hf og athafnir glæsilegustu manna
fornaldarinnar, og á þessurn fyrstu árum vinnst ])að, eða aldrei
ella, að sagan verði börnunum í framtíðinni eins og lifandi
myndir úr lifi fornmannanna, og er þar með fenginn góður