Æskan - 01.11.1978, Page 9

prófessor RICHARD BECK:
JÓLALTÓÐ
Hringið klukkur hljómi blíðum
hjörtum frið og Ijós í sál;
hvern, sem höfgir harmar lýja,
huggiykkar tónamál.
Yfirfoldu fannahvíta
fegurð vorsins breiðið þið;
sumarhlýjar himinraddir
heyra má íykkar klið.
Út við strendur, efst í döium
ómar jóla sigur-mál.
Hringið klukkur hljómi blíðum
hjörtum frið og Ijós í sál.
*iögur sumur í sveitinni, og í síðustu viku síðasta
surriarsins rættist draumurinn. Ég gleymi aldrei þeirri
stundu, er ég stóð á brúnni og horfði í hringiðustraum-
'hn. þg urðu Elliðaárnar litlar og lygnar við saman-
Urðinn. Margar ár og brýr hef ég séð, en alltaf finnst mér
'tusárbrúin vera mesta mannvirki veraldarinnar.
^9 var í Ölfusinu, er bæirnir hrundu þar í jarðskjálft-
Unum aðfaranótt 6. sept. 1896. Er sú nótt áreiðanlega hin
eir|kennilegasta, sem ég hef lifaö. Þá hrundi frambærinn
u Þútu, en fólk bjargaðist út um glugga í loftbaðstofunni.
ar baðstofan svo sterklega byggö, að hún hrundi ekki.
^at ég því fyrir nokkrum árum sýnt konu minni og
°rhum baðstofuna og rúmið, sem ég svaf í, er ég átti
rláls og heilbrigð bernskuár.
. Síðla sumars 1897, er ég hafði lokið þingsveinsstörfum
1 ^eykjavík, kom húsbóndinn frá Þúfu og bauö mér
austur í réttirnar.
^r sú orlofsferð einhver hin allrabesta viðurkenning,
Serh ég hef hlotið fyrir unnin störf.
^eill fögrum minningum.
Ég man þá tíð, í minni ’ún æ mér er,
þá ársól lífsins brann mér heit á vanga.
Bjarni Jónsson, vígslubiskup.
Listin að prjóna er ekki eldri hér á landi en frá 16. öld.
Fyrir þann tíma var þáttur vefnaðarins í ullariðnaðinum
af þeim sökum enn meiri en síðar varð, því allt var ofið,
sem síðar var prjónað, nærföt, sokkar, vettlingar. Öldum
saman voru hartnær öll klæði landsmanna, innst sem
yst, unnin í þessum vefstað, en þar við bætist, að fyrstu
fjórar aldirnar voru vaðmál helsta útflutningsvara og
kaupeyrir (gjaldeyrir) þjóðarinnar. Talið er, að konur
hafi almennt ofið í gamla vefstaðnum og það var erfitt
verk, því að vefarinn varð að standa og jafnvel ganga til
og frá við vefstaðinn og slá þar að auki upp fyrir sig, en
það átak er ónotalega umhendis. Dönsku vefstólarnir,
sem leystu gömlu vefstaðina af hólmi, voru fullkomnari
og fljótvirkari og ekki síst þægilegri í notkun. Eins og
nafnið ber með sér, vefstóll, var hægt að sitja við vinn-
una, enda segin saga, að þá fóru karlmenn að vefa, og á
19. öld var vefnaður ekki síður karla verk en kvenna. (Úr
bókinni Hundrað ár í Þjóðminjasafni eftir Kristján Eld-
járn).