Æskan - 01.11.1978, Blaðsíða 21

essi stíll eða ritgerð var skrifuð
Vefurinn 1928—29 á Laugaskóla í
^eYkjadal S.-Þing. En þá var ég
nemandi þar og 18 ára. Fædd 13. maí
1910 á Fjalli í Aðaldal S.-Þing., það
6ru því rétt 50 ár um næstkomandi
ió1- íslenskukennarinn okkar þennan
Vetur var sr. Hermann Hjartarson á
Skútustöðum við Mývatn. Mætur
^aður og mjög góður kennari. Öll
Vogri deildin fékk sama efni að skrifa
UtTl eftir jólin þann vetur og efast ég
e|<ki um að ýmsir góðir stílar hafi
^°rist honum í hendur.
Undir minn stíl skrifaði hann
”Góður stíll“ og þótti mér vænt um
^aö. Hann er hér að öllu óbreyttur. Ef
vill er hann of langdreginn á köfl-
Uni> en ég vildi senda hann eins og ég
skrifaði hann fyrir 50 árum.
þegar dagurinn er stystur, myrkrið
Svartast og nóttin lengst, þá er Ijósa-
^átíðin mikla, jólin, og eru þau haldin
hátíðieg eftir föngum. Með því meina
ég ekki einungis mat og drykk — þó
það að vísu gangi mikið út á það, —
heldur líka hitt, að þá reyna flestir að
hafa hátíð í huga sínum og langar þá
meira en venjulega til þess að vera
glaða og góða. Það verður meiri hlý-
leiki í kotinu, léttari og mildari
hreimur í röddinni og þó það séu
sömu hversdagslegu orðin sem not-
uð eru daglega, þá er sem aukinn ylur
streymi frá þeim.
Fyrst og fremst eru það börnin,
sem gleðjast við komu jólanna, þau
eru fyrst og fremst hátíð barnanna,
og þegar mér verður hugsað til
þeirra, þá bregður fyrir í huga mínum
mynd af barni, sem ég þekkti vel.
Það hiakkaði mjög mikið tii jólanna
og þó átti það ekki von á fallegum
eða dýrum gjöfum, en það gerði því
ekkert til, það gat svo vel glaðst af
litlu. Það gladdist af því að fá að fara í
fallegustu fötin sín og setja upp nýju
sauðskinnsskóna svörtu, með hvítu
eltiskinnsbryddingunum með
slyngdu spjörunum í, sem
hafði gert fyrir jólin. Gladdist af því að
sjá alla prúðbúna og glaða og þó var
gleði þess ekki minnst yfir kertunum
stóru sem alls staðar loguðu, stór
tólgarkerti sem amma steypti fyrir
jólin í tveim samföstum kertamótum
og var næstum eins gaman að fylgj-
ast með því verki og laufabrauðs-
gerðinni. En þótt gleðin væri mikil, þá
var henni ekki samfara svo mikil ærsl
sem venjulega. Þó var það ekki
utanað lærð þula, um að vera nú góð
og siðprúð. Nei, það var annað betra,
það var óljós og ósjálfráð latning
sem kæfði niður háværð og ærsl,
gerði gleðina dýpri og mannshugann
bljúgan og móttækilegan fyrir yl og
bros, sem aðrir veittu af gnægð sinni,
óafvitandi þess, að þau bros greypt-
ust inn í sál barnsins og vermdu og
giöddu hug þess þegar það var orðið
fullorðið og gat ekki lengur setið á
rúminu hjá ömmu, með litlu hend-
urnar faldar í gömlu vinnulúnu,
þreyttu höndunum hennar og hlustað
á fallegar sögur, sem hrifu hugann og
voru þrotlaust efni til heilabrota og
draumóra. Þegar það gat ekki lengur
setið í fangi mömmu og hlustað á
falleg lög og Ijóð sungin með rödd,
sem er fegurri og mýkri en rödd
nokkurs annars — röddinni hennar
mömmu!
Það er þetta og margt annað, sem
kemur í hugann þegar mér verður
hugsað til jóla. Jólaminningar bland-
aðar söknuði, gleði og þökk, og þótt
þroskinn og árin hafi breytt barninu
og gert því ómögulegt að lifa sams-
konar jól oftar með ástvinum sínum,
þá veit það þá að í hugum mömmu og
ömmu muni það oft vera lítið barn,
sem situr hljóðlátt hjá þeim og hlust-
ar hugfangið á sögur og söng.
Ég vildi að sem flestir ættu minn-
ingar um siík jól, minningar sem ailt-
af eru síungar og mást ekki, þótt árin
iíði og margt breytist. Minningar um
móðurkærleika, sem er öllu fegri og
dýrmætari.
Sólveig Indriðadóttir.