Sjómannadagsblaðið - 01.06.1990, Síða 109

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
107
rekstri skipsins, en á slíkum manni
þurftu Akureyringar á að halda í
byrjun togarareksturs síns. Tveir af
farsælustu skipstjórum Akureyringa
um langa tíð, þeir Áki Stefánsson og
Vilhelm Þorsteinsson voru stýri-
menn hjá Sæmundi. Alfreð Finn-
bogason var einnig stýrimaður hjá
Sæmundi og síðan skipstjóri á Akur-
eyrartogurunum ein sjö ár. Alfreð
var hinn mesti kappi, kjarkmaður og
þrekmenni. Hann bjargaði sem ein-
staklingur frá drukknun fleiri mönn-
um en vitað er að nokkur annar hafi
gert.
Það hefur verið þessum mönnum
góður skóli að fá lærdóm sinn hjá
Sæmundi Auðunssyni.
GUÐMUNDUR JÖRUNDSSON
s
rið 1948 lét Guðmundur Jör-
undsson smíða togarann
Jörund, og var hann fyrsti
togari okkar íslendinga með dísel-
vél, og reyndar lítil sem engin reynsla
komin á díselvélar í togurum, nema
þá eitthvað hjá Þjóðverjum. Guð-
mundur var þarna brautryðjandi, og
þeir 8 togara, sem smíðaðir voru eftir
þetta voru allir með díselvélum.
Þá voru fleiri nýjungar í Jörundi,
svo sem álinnréttingar í lestum og
togvinda knúin af olíuþrýstingi í stað
gufu áður. Guðmundur gerði skipið
út frá Akureyri þar til hann seldi það
1957.

Guðmundur Jörundsson.
B/v Jörundur.
ÚTGERÐARFÉLAG KEA
s
tgerðarfélag KEA hóf sinn
togararekstur með kaupum
á gömlum norskum togara
1969 (Andanesfisk III) og skýrði
hann Snæfellið og átti hann lengi,
fram um 1980. Síðan hefur KEA og
dótturfyrirtæki þess átt eina þrjá tog-
ara, en af blaðafregnum að dæma er
félagið nú að endurskipuleggja tog-
araútgerð sína og þá frá Dalvík, með
kaupum á hlutabréfum þess félags og
sameina þá kvóta þriggja togara en
leggja þá einum. Þessir tveir eiga svo
að skila með auknum kvóta jafnt og
hinir þrír, og er það rétt hugsað trú-
lega, en röksemd kaupfélagsstjórans
að því er laut að sjómönnum var ekki
nógu hagstæð.
Aflann á að leggja á land á Dalvík,
og er það náttúrlega af því góða að
vissu marki.
Með auknum afla fá sjómenn auk-
in laun, sagði kaupfélagsstjórinn.
Þarna blasir við gamla röksemdin. Ef
þið ekki siglið, getið þið tekið þrjá
túra á móti tveim, ef siglt er, og feng-
ið þá jafngóðar tekjur og með sigl-
ingu. En þetta þýddi náttúrlega að
sjómenn þyrftu að vinna þriðjungi
meira fyrir sömu tekjum, og þeir
hefðu náð fyrir tvo túra í siglingu á
hæsta markaði. Þetta er nokkuð
gömul lumma í togarasókninni og
reyndar mjög algeng með okkur ís-
lendingum, við höfum þetta upp með
lengdum vinnutíma.
Það ber ævinlega allt að sama
brunni, sjómenn eiga að vinna fyrir
fiskvinnslunni með lágu fiskverði og
auka tekjur sínar með því að auka
afla sinn. Svona hefur þetta gengið til
í nær fjóra áratugi undir verðlags-
ráði. Það virtist ætla að rofa til um
tíma á níunda áratugnum, en það
ætlar að sækja í sama horfið og er það
rætt hér fyrr í blaðinu.
Hvernig væri að fiskvinnslan kæmi
sínum málum í það horf, að þetta
þyrfti ekki svo til að ganga, að vinnsl-
an haldist gangandi á lágu fiskverði.