Ægir - 01.10.1946, Blaðsíða 6

228
Æ G I R
ifti >!i Ai!i if> i^i y rfi i^i yi^i i|i yiyiyiy ly igi ly y lyy y yiy ty i{i ly iji >y i]
Stærri og fullkomnari verksmiðjur til
fullkominnar hagnýtingar sjávaraflans eru
lífsnauðsyn íslenzku þjóðinni. Þér stuðlið
að byggingu slíkra verksmiðja með því að
kaupa vaxtabréf stofnlánadeildarinnar.
ifI l!l itllfl >?» I?| l?l ifl >f | l!l l!l l|l ifl Mllt> 1^11^11^1 >{»>}**}* 1^1 >|l 1^1«}«Igl l|»
Fyrsta deildin (reyndar var naumast að
ræða um deildarskipulag á sýningunni) átti
að sýna okkur (jamla límann. Svo fátækleg-
ur og fáskrúðugur var þessi hluti sýningar-
innar, að trauðla gat hann aumari verið.
Þar voru nokkrir vaðsteinar, sem sýning-
argestum var sagt að hétu handfærasökk-
ur! nokkrir önglar, seilarnál, hákarlasókn,
hákarlaskutull, selaskutlar og hvalaskutl-
ar. Ekki voru þó nöfn við alla þessa muni.
Þar var og breiðfirzkt bátslíkan og annað
af Vestmannaeyjabát. Fyrir ofan þessa
muni var spjald, þar sem á var letrað:
„Á 14. öld óx sjávarútvegur stórum. Olli
])ví einkum aukin verzlun Hansakaup-
manna og samkeppni þeirra við Englend-
inga um sjávarafurðir. Skreið gerðist mikil-
vægt útflutningsvara. Sjóþorp og verstöðvar
efldust mjög, en landbúnaði hrakaði.
Þótt ]>essi túlkun á atvinnusögu lands-
manna eigi sér nokkra stoð, ætla ég þó að
erfitt reynist að færa sönnur á, að sjóþorp
hafi eflst mjög á þessari öld.
Á þann liátt, er nú hefur verið lýst, birti
sýningin nær 10 alda sögu sjávarútvegsins.
Reyndar hef ég einu gleymt, en það var kú-
fiskplógur, sem stóð á gólfi undir norður-
gafli sýningarsalsins, einmana og umkomu-
laus, slitin úr tengslum við allt, sem snerti
lilgang hans og tilurð, en táknandi vottur
þess, hve tilviljun gat ráðið þvi, hvað á sýn-
ingunni lenti eða ekki. En þótt þessi „um-
komuleysingi" sé talinn til gamla tímans,
mun vitneskja flestra sýningargesta um for-
sögu sjávarútvegsins ekki hafa aukizt stór-
mn við að litast um á sýningunni.
Tengslin milli forsögu sjávarútvegsins og
þeirra þróunarstiga, er síðar bólaði á í þess-
um atvinnuvegi voru ekki markandi á sýn-
ingunni. Þróun sjávarútvegsins síðastl. 70
ár var kynnt með þeim hætti, að fæstir
munu hafa orðið ýkja fróðari um skútuút-
gerðina, vélbátaútveginn né togaraútgerðina
við það að skoða sýninguna. Öllum má þó
vera ljóst, live mikilsvert það er, að sýn-
ing, sem á að veita mönnum fræðslu um
sjávarútveginn fyrr og siðar, geti gefið
sæmilega órjúfandi heildaryfirlit yfir fyrr-
nefnda þætti þessa atvinnuvegar.
Á norðurgafli sýningarsalsins var stórl
spjald og á það teiknuð ýmis veiðarfæri.
Hafi þarna átt að sýna þær tegundir veiðar-
færa, sem íslendingar afla með, en tilgang-
urinn gat naumast verið annar, þá hafði
láðst að sýna þar bæði dragnót og þorska-
net. Þess var látið ógetið, hvenær íslend-
ingar tóku að nota þau veiðarfæri, sem
þarna voru teikningar af. Þetta er aðeins
Jítið dæmi um það, að sýningin var ekki
undirbúin með þeirri nákvæmni og vand-
virkni, sem þörf hefði verið á.
Margar myndir og líkön voru á sýning-
unni, er snertu sildarútgerðina og síldar-
iðnaðinn. Ekki fengu menn þó af þeim ljósa
hugmynd um veiðarnar sjálfar né vinnslu
síldarinnar. Ógerningur var fyrir ókunn-
uga að fylgjast með því, hvernig þessari
veiðiaðferð er hagað og sama var að seg.ia
um gang vinnslunnar (prócessinn).
Skipalíkön voru þarna all mörg og enn
fremur teikningar af skipum. Var sá hluti
sýningarinnar sennilega beztur, þótt þar
væri eigi að síður sitthvað við að athuga.
Einkum varð manni á að spyrja, hvaða er-
indi öll hin sænsku skipalíkön ættu á is-
lenzka sjávarútvegssýningu. Varð ekki
annað séð en þau væru eingöngu til eyðu-
fyllingar.
Nýsköpun sjávarútvegsins var gerð all
mikil skil á sýningunni, svo sem vera bar,
cn þó var þar sumt hvað með þeim hætti,
að ósjálfrátt læddist að manni sú hugsun,
að þar væri að finna næmari skilning á
gildi auglýsinga en menn urðu t. d. varir
við í sambandi við þann hluta sýningar-
innar, sem sýna átti framleiðsluvörur sjáv-
arútvegsins.