Ægir - 01.11.1949, Blaðsíða 21

Æ G I R
263
Ishenvoods, enda verður hann alltaf tal-
inn brautryðjandi í smíði stórskipa.
„Great Eastern“ var smíðað með algerri
iangskipsbendingu. Böndin voru gerð úr
plötum og vinklum, eins og fram kemur á
uppdrættinuin. Bandabilið frá kjöl að
húfnum var 20", en á húfnum og síðunum
tvöfalt meira að neðsta þilfari. Innan á
böndunum var vatnsheld innsúð. Þessi
heildar-innsúð eykur mikið styrkleikann,
auk þess sem hún veitir mikið öryggi
gagnvart áverka á ytri súð skipsins. Eftir
því sem bezt verður séð af uppdráttum,
hafa verið 16 vatnsheldar skiljur. —
Margt er það í „Great Eastern“, sem er
frábrugðið nútíma skipasmíði og fjærri
því að fylgja lögmáli tækninnar. Sumt er
það í skipinu, sem bendir til J)ess að skipa-
smiðurinn hafi ætlað að „standardisera“
skipasmíði meira en raun hefur á orðið.
„Great Eastern“ var sannkallað risa-
skip, sem sjá má af því, að það var 18 915
rúmlestir brúttó, en 13 344 rúml. nettó.
Burðarmagn ])ess var 22 500 lestir. Sex
siglutré voru á skipinu og flatarmál segl-
anna var 60 þús. ferfet.
í áratugi áræddi enginn skipasmiður að
smíða jafnstórt skip. Aðeins þrjú skip
stærri en 10 þús. rúmlestir voru smíðuð
á árunum 1892—95, seytján skip á árun-
um 1896—99 og 32 skip á árunum 1900—
1903. En þá Iiófst nýtt timabil í sögu
skipasmíðanna með því að þá var farið að
hagnýta eimtúrbínuna.
Siglingasaga „Great Eastern" varð ekki
löng. Það fór nokkrar ferðir yfir Atlants-
haf og var sú merkust, þegar skipið lagði
fyrstu símalínuna milli Austur- og Vestur-
álfu. Eftir það lá „Great Eastern“ árum
saman í brezkri höfn og „bar bein sin“ í
heimalandinu. En sagan geymir nafn skips-
ins og skipasmiðsins Brunels.
„Lusitania“ og „Mauretania“.
Milli brezkra útgerðarmanna var kapp-
hlaup um að eignast sem stærst og hrað-
skreiðust skip og má rekja l)að eins langt
og siglingasaga þeirra nær. En þetta kapp-
hlaup var þó með sprettum, líkt og þegar
hlaupagarpar reyna að komast hver fram
fyrir annan.
Rétt fyrir aldamótin voru smiðuð systur-
skip, sem hétu „Campania“ og „Lucania".
Þau voru 13 þús. rúmlestir brúttó livort
þeirra og sköruðu þá fram úr öllum öðrum
skipum, ekki eingöngu vegna stærðar,
lieldur miklu fremur hins, hversu hratt
þau gátu farið. Meðalhraði þeirra á ferð-
um yfir Atlantshaf reyndist 22 sjómílur
á klukkustund, en mest komust þau 23
sjómílur. Hér var ekki um að ræða sam-
keppni milli þjóða, heldur heimilsam-
keppni, ef svo mætti orða það. En um
þetta Ieyti var að þróast skipasmiðastétt
í Þýzkalandi og mátti varla á milli sjá,
livor snjallari var, Bretinn eða Þjóðverj-