Tímarit lögfræðinga - 01.03.2004, Blaðsíða 164

sem reifaður var í kafla 4.10, má hins vegar einnig telja hugsanlegt að skýra það
með hliðsjón af 18. og 20. gr. VSL. Réttarstaða vátryggðs ræðst í öllu falli af
huglægri afstöðu hans og því hvort hann telst hafa uppfyllt skyldur sínar sam-
kvæmt ákvæðinu. Hafi vátryggður t.a.m. fest kaup á eldingavara af forsvaran-
legri gerð og sett hann upp í samræmi við fyrirmæli og venjur þá myndi félag-
ið að öðrum skilyrðum uppfylltum bera ábyrgð á tjóni af völdum eldingar þrátt
fyrir að síðar kæmi í ljós að galli hefði verið í eldingavaranum.
5. ENDURSKOÐUN LAGA NR. 20/1954 UM
VÁTRYGGINGARSAMNINGA
Árið 1999 skipaði viðskiptaráðherra fimm manna nefnd til að semja frum-
varp til nýrra laga um vátryggingarsamninga. Nefndin skilaði slíku frumvarpi
til ráðherra sumarið 2002 ásamt ítarlegum athugasemdum í greinargerð. Frum-
varpið var lagt fram á Alþingi, með nokkrum breytingum, í mars 2003,383 en
varð ekki að lögum á því þingi. Frumvarpið var lagt fram á Alþingi í nánast
sömu mynd í október 2003.384 Við samning frumvarpsins voru norsku FAL nr.
69 frá 16. júní 1989 höfð til hliðsjónar.
í frumvarpinu er að finna nokkur nýmæli sem kunna að hafa áhrif á það
álitaefni sem hér hefur verið til skoðunar með einum eða öðrum hætti. Ekki eru
efni til að fjalla með tæmandi hætti um allar þær breytingar sem frumvarpið
kann að hafa í för með sér verði það að lögum. Þess í stað verða hér einungis
nefnd helstu atriði sem snerta heimildir félagsins til að takmarka ábyrgð sína
með ákvæðum í skilmálum.385
Rétt er að nefna strax í upphafi að ekki verður séð að með frumvarpinu verði
vikið frá þeirri meginreglu að félaginu sé frjálst að takmarka ábyrgð sína með
skilmálaákvæðum sem afmarka áhættuna sem félagið tryggir gegn, vátrygging-
arandlagið, gildistíma vátryggingar eða landfræðileg mörk hennar.
Samkvæmt 3. og 63. gr. frumvarpsins verða lögin að meginstefnu til ófrá-
víkjanleg, að svo miklu leyti sem frávik leiðir til lakari stöðu þess sem öðlast
kröfu á hendur félaginu með vátryggingarsamningi. Lagatæknilega er það
vissulega mikil breyting frá núgildandi VSL sem eru að meginstefnu til frávíkj-
anleg samkvæmt 3. gr. þeirra. Slíkur lagatæknilegur munur þarf vitaskuld ekki
í sjálfu sér að hafa í för með sér neina efnislega breytingu fyrir réttarstöðu að-
ila. Af frumvarpinu má hins vegar ráða að með þessu sé réttarstaða vátryggðs
sem neytanda betur tryggð en ella, enda er með þessu lögð áhersla á þau neyt-
383 Sjá þingskjal 1235, 703. mál á 128. löggjafarþingi 2002-2003. Frumvarpið má finna á heima-
síðu Alþingis undir slóðinni http://\vww.althingi.is/altext/128/s/1235.html.
384 Þingskjal 215,204. mál á 130. löggjafarþingi 2003-2004. Sökum þess hversu nýlega frumvarp-
ið var lagt fram hefur það enn ekki birst í Alþingistíðindum þegar þetta er ritað. Eru því ekki tök á
að vísa til blaðsíðutals í því riti þegar vísað er til frumvarpsins. Frumvarpið má finna á heimasíðu
Alþingis undir slóðinni http://www.althingi.is/altext/130/s/0215.html.
385 í riti Arnljóts Björnssonar: Ökutæki og tjónbætur. (2003), bls. 97-110, er að finna góða um-
fjöllun um frumvarpið og ýmis nýmæli þess.
158