Búnaðarrit - 01.01.1895, Side 33

29
dómi og fræðslu ungmenna, enda er sagt að alþýða
manna í sóknum hans hafi verið mjög fáfróð þá er hann
kom þangað1. Alt þetta studdi að því, að hann naut
meir virðingar manna en ástsældar.
Björn prófastur stundaði bókiðnir af miklu kappi,
og því meir sem aldur færðist yfir hann. Hann var
lærður maður og fjölfróður. Hann var vel að sjer í
þýsku og fornmálunum (latínu og grísku). Hann hafði
og numið nokkuð í ensku og frönsku. Hann var svo
vel að sjer í móðurmáli sínu, að fáir gengu til jafns
við hann. Hann lagði mikla stund á búnaðarfræði og
náttúrufræði, einkum grasafræði. Hann stundaði og all-
mikið fornfræði og sögu íslands. Hann hefir samið
mörg rit og merkileg í ýmsum greinum, og skal hjer
nefna hin helztu þoirra:
Af búnaðarritum hans er fyrst að telja Atla. Það
rit hefir náð miklum vinsældum með alþýðu, og er kunn-
ast allra rita Bjarnar prófasts. Fram undir miðja þessa
öld veitti Atli bændum meiri og betri leiðsögn um at-
vinnu þcirra en nokkurt annað rit, enda mun mega
fullyrða að hann sje bezta búnaðarrit, er samið hefir
verið á íslenzku. Nú er margt orðið ólíkt því sem var
á 18. öld, og því er eigi undarlegt þótt ýmsar kenn-
ingar sje fluttar í Atla, er eigi eru lagaðar eftir þörf-
um og hugsunarhætti þess tíma, er vjer lifum á. Björn
prófastur ritaði landbúnaðarfjelaginu danska 1775, og
sendi því kafia úr Atla. Abildgaard professor, er þá
') Einhverju sinni var sjera Björu að húsvitja, og bauð mantii
nokkrum að láta sig heyra það er hann kynui af bænum. Er þá,
sagt að maðurinn hafi lesið þessa bæn: „Eugilliuu inætti mjer á
miðri braut, hafði born úr vanga, og stangaði mig sem naut. Vaki
yfir mjer vörður þiun, karl minn, í mjer, karl minn, og á mjer,
karl minn. Amen“.