Hlín - 01.01.1923, Blaðsíða 32

30
HUn
landsins, þá erum við hættir að skilja hvers með þarf, til
þess að vernda íslensk heimili á fornum og þjóðlegum
grunni.
Fáir munu neita því, að brýnasta nauðsyn þessa máls
sje sú að láta úrlausn þess ganga, til þess að vernda
heimilisiðjusemina og heimilisræktina. En ef það á að
verða, þarf að haga úrlausninni svo, að hún mætti á
miðri leið íslenskum heimilisanda og heimilisástæðum.
íslensk heimili verða ekki sköpuð með umbyltingum.
Engar nýmyndanir verða sterkar eða varanlegar, sem eru
slitnar úr sambandi við sögulega rót.
Iðjuver nálægt Reykjavík, þar sem því nær öll vjela
vinsla á ullinni færi fram, mundi öðlast svipaða aðstöðu
gagnvart öllum þorra landsmanna eins og verksmiðjur
í Noregi. Það gæti ekki orðið við kröfum heimilisiðnað-
arins, eins og honum nú er háttað. Par með mundi það
fyrirtæki fara á mis við samúð flestra landsmanna og
um Ieið annar þátturinn í sjálfri líftaug þess bresta. Vafa-
laust mundi stóriðjuhyggjan kalla slíkt kenjar. En einnig
í því yfirsjest henni. Engin iðjutæki mundu grípa inn í
verkahring heimilanna og hag hjeraðanna á likan hátt
sem þessi. Mjög er því skiljanlegt, að almenningur Ijeti
sig það ekki einu gilda, hvar þeim væri í sveit komið,
hver ætti þau o. s. frv. Smærri verkstæði í hjeruðum
landsins og verksmiðjur í fjórðungum þess mundu frem-
ur eiga þau ítök í hugum almennings, er hvert það fyrir-
tæki þarf að eiga, sem á líf sitt og tilveru undir almenn-
ingsviðskiftum.
VII.
Ekki skiftir litlu hversu eignarumráðum ullariðnaðar-
fyrirtækjanna er fyrir komið. Pað er sífelt látið klingja,
að engin fyrirtæki, sem eru almenningseign og rekin fyrir
almenning, beri sig. Verði þetta mál leitt til lykta á þann
hátt, að stóriðja verði sett á stofn í eða nálægt Reykja-