Organistablaðið - 01.07.1975, Blaðsíða 10

r 0 R B E N L ] N D H A R I) T, Humlum:
ORGANLEIKARI EÐA KIRKJUTÓNLISTARMAÐUR
„Kirkja vors Guðs er gamalt liús“ og ]>að kemur fvrir að
okkur dettur i liug gamall og slitinn maður, þegar hugurinn hvarfl-
ar að liinni gömlu, stirðnuðu dönsku þjóðkirkju. I iþessu blaði*
'liefur i seinni tíð oft verið skrifað um tónlistarlegu 'hliðina á kirkju-
starfinu, og 'þess vegna langar mig til að koma í iþann kór. Vonandi
syng ég ekki alltof falskt. Aðalmaðurdnn, sem við ætlum að athuga
dálítið nánar, er organleikarinn — iþað er eiginlega slæmt nafn á
leiðandi manni kirkjunnar í tónlistinni. Hann verður að geta gert
eittlhvað fleira en að spiIa á orgel.
Þegar ég í eftirfarandi orðum nota orðin organleikari og kirkju-
tónlistarmaður greini ég ekki á milli þeirra sem eru í kaupstöðun-
um og þeirra setn eru í sveitinni. Það 'hafa aðrir gert nægjanlega.
(Venjulega eru prestar ekki lieldur flokkaðir eftir búsetu).
Það er organleikarinn, sem við skulum nú „taka í gegn“ (svo
að við notum algengt orðalag). Er sanngjarnt að ætlast til að hann
beri virðingu fyrir kirkjunni og því sem bún táknar? Hafi hann
bara áhuga fyrir tónlistarhliðinni á kirkjustarfinu ætti hann ekki að
spila við guðslþjónustur, heldur eins og píanóleikarar, fiðluleikarar
o. fI. gæti hann ]>á hafa valið sér tónlistarmenntun eingöngu.
Ymisir fullyrða að í kirkjum vorum sé hálfgerð orgeleinokun.
Satt er það, að orgelin |)rýða kirkjurnar, en það getur þó ekki
verið útlitið eingöngu, sem gefur oss rétt til að 'láta 'þau skipa
svo virðulegan sess sem þau 'hafa. Að allmargir líta svo á að orgelið
sé göfugast allra hljóðfæra hlýtur að mótast af persónulegum skoð-
unum. Sagt hefiir verið að orgelið sé drottning hljóðfæranna. „en
hvað er þá að segja um þegnana? Já, við höfum fþar hljóðfæri-
mannisraddirnar" -- sem enn er no'ast við i guðslþjónustunni. En
hver er kallaður til að segja að orgel + söngraddir sé það eina seni
við höfum yfir að ráða ti’l tónlistarfhitnings í vorri 'hefðbundnu
dönsku Ój)jóðlegu þjóðkirkju?
Snúum okkur nú að fáeinum atriðum sem talin eru jákvæð, von-
* Kristellgt Dagblad.
10 ORGANISTABLAÐIÐ