Ritmennt - 01.01.2001, Blaðsíða 18

OGMUNDUR HELGASON
RITMENNT
Vér leyfum oss jafnframt að benda til þess, að félagið tekur fegins hendi
móti alls konar handritum, fornum og nýjum, sem menn kynni vilja
senda því, svo sem t.a.m. annálum, ættatölubókum, kvæðum, rímum,
bréfum, dómabókum, máldögum o.s.frv. - Þau handrit, sem félaginu
verða send, munu verða geymd vandlega í söfnum þess, og notuð þegar
kostur er á, en nöfn gjafaranna og innihald auglýst í Skírni.9
Árið 1860 lagði Jón Sigurðsson til að gerð yrði skrá yfir handrit
Bókmenntafélagsins sem farin voru að skipta hundruðum, lang-
flest í vörslu Kaupmannahafnardeildarinnar.10 Gerði hann upp-
lcast að skráningunni, en það kom síðar í hlut Sigurðar L. Jónas-
sonar, bókavaröar félagsins í Kaupmannaliöfn, að taka saman
skrána er út kom árið 1869 undir nafninu Skýrsla um handrita-
safn Hins íslenzka bókmenntafélags. í þessari slcrá er handritun-
um skipt eftir broti, það er í arkarbrot eða folio, skammstafað
fol., fjögurrablaðabrot eða quarto, skammstafað 4to, og átta-
blaðabrot eða octavo, slíammstafað 8vo. Innan livers brots eru
handritunum síðan gefin númer og efni þeirra lýst í stuttu máli.
í skránni er yfirlit yfir nöfn þeirra sem fært hafa félaginu hand-
rit, efnisyfirlit, það er efnisfloklcun, og höfundatal. Jón Þorlcels-
son hefur sent útgefendum upplýsingar um þau handrit sem
heyra til Reylcjavíkurdeildinni, og er þeim flestum raðað á
hlaupandi númer án tillits til stærðar, en eftir efni. - Árið 1885
lcorn út framhald fyrri slcrár eftir áðurnefndan Sigurð L. Jónas-
son, að viðbættum Finni Jónssyni, Skýrsla um handritasafn
Hins íslenzka bókmenntafélags II, með sams konar lýsingum og
slcrám og fyrra bindið, bæði hvað varðaði Kaupmannahafnar- og
Reylcjavílcurdeildina, nema að því leyti að engin efnisröðun er á
handritum síðarnefndrar deildar, svo tölusetning þeirra er án
allrar reglu.
Stiptisbólcasafn, síðar nefnt Landsbólcasafn Islands, var stofn-
að árið 1818, en segja má að innan safnsins hafi formlega orðið
til handritadeild árið 1846, þegar lceypt voru þangað til varð-
veislu handrit biskupshjónanna Steingríms Jónssonar og Val-
gerðar Jónsdóttur, en þetta safn var að stofni til lcomið frá Jóni
Halldórssyni prófasti í Hítardal, samtímamanni Árna Magnús-
9 Sigurður Jónasson, Skýrsla um handritasafn Hins íslenzka bókmenntafélags
I, bls. iv.
10 Sama heimild, bls. viii.
14